Verbazende rally
Sinds maart zitten de beurzen wereldwijd weer in de lift. De rally duurt inmiddels al weer meer dan drie maanden en leidt bij velen tot verbazing en soms zelfs ongeloof. Hoe valt deze rally te rijmen met de zware economische crisis en de vooral in de Verenigde Staten weer oplopende gevallen van besmetting met het virus? Het zeer ruime monetaire beleid van de Amerikaanse centrale bank – de Federal Reserve – en andere centrale banken wereldwijd geldt als de voornaamste motor achter deze rally. Niet alleen wordt de rente op een historisch laag niveau gehouden, maar tevens kopen de centrale banken enorme hoeveelheden aan obligaties, hypotheekleningen en andere effecten op. In feite is er net als in Japan ook in de Vereingde Staten sprake van yield curve control. De lage rente drijft beleggers in toenemende mate naar de beurs.
There Is No Alternative
There is no alternative luidt het motto. Als gevolg van de lage rente is er geen alternatief meer over voor een belegging in aandelen. Een spaarrekening levert niets meer op en kost in sommige landen zelfs geld. Een belegging in obligaties draagt ook niet meer bij aan enige vorm van vermogensopbouw. Het is dan niet zo vreemd dat steeds meer beleggers de weg naar de beurs weten te vinden. De Federal Reserve maakte recent duidelijk dat het niet van plan is de rente de komende jaren te gaan verhogen. Sterker, men peinst er niet over. De lage rente zou een stimulans moeten zijn voor de economie, maar vooralsnog lijken de geldstromen vooral terecht te komen op de financiële markten.
Winstrendement
De rally heeft de koersen ver opgedreven. Overal valt te vernemen dat aandelen wel erg duur zijn geworden. Zo is bijvoorbeeld de verhouding tussen de Nasdaq 100-index en de S&P 500-index gestegen tot 3,28. Voor de goede orde, dat is een evenaring van deze ratio uit het roemruchte jaar 2000. Iedereen weet wat er nadien met de technologiefondsen is gebeurd. De Nasdaq 100 heeft sinds de glorieuze jaren ’90 nooit meer een rally gemaakt van ruim 45 procent in drie maanden tijd. Aandelen duur? De waardering van een asset class is altijd relatief. Afgezet tegen bijvoorbeeld obligaties zijn aandelen zeker niet duur. Het winstrendement van de S&P 500 bedraagt momenteel 4,6 procent. Vergelijk dat eens met het rendement op een 10-jaars staatslening in de Verenigde Staten van 0,63 procent. Of met de Fed Funds Rate van 0,08 procent. Vergeleken met deze alternatieven zijn aandelen misschien zelfs spotgoedkoop.
Negatieve correlatie
Dat is echter één kant van de medaille van het ruime monetaire beleid. Er is nog een andere kant. Met name professionele beleggers als verzekeraars en pensioenfondsen hebben dermate grote bedragen te beleggen dat een goede diversificatie noodzakelijk is. Zo leidde een spreiding over aandelen en obligaties vroeger tot een reductie van het risico. Wanneer het economisch minder ging daalden de aandelenkoersen, maar ook de rente. Als gevolg van de dalende rente stegen juist de obligatiekoersen. Zodoende werd het verlies op aandelen voor een deel goed gemaakt door een winst op obligaties. Echter, de historisch lage rente lijkt aan deze negatieve correlatie een einde gemaakt te hebben. De rente op obligaties is zo laag dat ze zich als aandelen beginnen te gedragen. Aandelen en obligaties bewegen in toenemende mate in dezelfde richting.
Ander risico management
Bent u een particuliere belegger en zit u volledig in aandelen dan heeft u niet direct een probleem. Maar denk eens aan verzekeraars en pensioenfondsen die over het algemeen meer gelden in obligaties dan in aandelen belegd hebben. Door de lage rente is hun risicomanagement opeens heel anders geworden. Het marktrisico is fors gestegen. TINA maakt deze beleggers tot een dobberend bootje op een wilde oceaan. Daar komt nog iets anders bij. Want de enige mogelijkheid om risico te prijzen was altijd door het ene risico tegen het andere af te zetten. Ieder risico is immers relatief. De waardering van aandelen kon alleen vastgesteld worden wanneer vergeleken met bijvoorbeeld obligaties of de spaarrente. Wanneer aandelen in verhouding met obligaties goedkoop waren kocht je bij. Andersom verkocht je juist.
Kompas kwijt
De historisch lage rente of de afwezigheid van een “natuurlijke“ rentecurve heeft ertoe geleid dat er geen methode meer is om risico in de markt te prijzen. Met andere woorden, er valt met geen fatsoenlijk woord meer te zeggen of aandelen nu duur of goedkoop zijn. Beleggers zijn met de feitelijke afschaffing van de rente hun kompas kwijt. Dat is zorgwekkend. Want beurzen zijn momenteel niets anders dan een grote Titanic, varend in een dichte mist. Waar eindigt dit?