Antitrust onderzoek
Afgelopen vrijdagavond berichtte de Wall Street Journal dat het Ministerie van Justitie in de Verenigde Staten een onderzoek gaat instellen naar de marktdominantie van Alphabet (NASDAQ:GOOG). De maandag erop kwamen zowel deze krant als Reuters met het nieuws dat de Federal Trade Commission diverse grote technologiefondsen aan een nader onderzoek wil onderwerpen. De beide toezichthoudende autoriteiten in de Verenigde Staten zouden overeen gekomen zijn om de almacht van de grote techreuzen tegen het licht te houden. Het Department of Justice neemt Google (NASDAQ:GOOGL) en Apple (NASDAQ:AAPL) voor zijn rekening en de FTC Facebook (NASDAQ:FB) en Amazon (NASDAQ:AMZN). Beleggers waren not amused. Zo verloren de FANG-aandelen gezamenlijk voor 140 miljard dollar aan waarde op de beurs.
Trump en Congres vinden elkaar
De stemming op de beurzen was al somber vanwege het voortwoekerende handelsconflict tussen China en de Verenigde Staten. Zo zijn Amazon en Alphabet sinds hun top van vorige maand respectievelijk 14 en 20 procent aan waarde kwijtgeraakt. De NASDAQ – waar deze fondsen genoteerd staan – verloor in een maand tien procent aan waarde. De techreuzen lagen in de Europese Unie al enkele jaren onder vuur, maar nu lijkt het er op dat ook de autoriteiten in de Verenigde Staten genoeg beginnen te krijgen van de groeiende macht van de giganten. Zowel de regering-Trump als het Congres lijken nu de aanval geopend te hebben op hun digitale suprematie. Hier lijken de Democraten en de Republikeinen elkaar te vinden.
Online advertenties
Eén van de mogelijke aandachtsgebieden van het onderzoek kan de dominante marktpositie van Google op het gebied van online advertenties zijn. De Europese Commissie pakte Google al meermaals aan in gelijkwaardige dossiers. Ook Facebook wordt onder de loep worden genomen vanwege zijn macht op de advertentiemarkt. Waar president Trump in het begin van zijn ambtsperiode nog alleen stond in zijn strijd tegen de techreuzen lijkt het politieke landschap nu veranderd. De bezorgdheid om de groeiende macht van Silicon Valley wordt door de Democraten en de Republikeinen gedeeld.
Dominantie smoort innovatie
De autoriteiten maken zich zorgen over de macht die deze bedrijven hebben over de Amerikaanse economie, maatschappij en democratie. Nieuwe bedrijven krijgen nauwelijks een serieuze kans daar de techreuzen het politieke vermogen hebben de regels te dicteren en de economische macht om iedere potentiële concurrent op te kopen. Het zou iedere innovatie in de kiem smoren. Amazon ligt zowel aan de linkerzijde (Elizabeth Warren) als aan de rechterzijde (Trump) onder vuur omdat zij producten kopieert van concurrenten en ze vervolgens zelf tegen een lagere prijs aanbiedt. Facebook zou Instagram moeten loslaten en Apple zou moeten kiezen tussen zijn platform of de Appstore. Er zou te weinig geld naar starters gaan.
Free Trade
Kortom, het in de Verenigde Staten zo luid bezongen Free Trade-principe staat zwaar onder druk. De techreuzen hebben dat zelf ook in de gaten. Zo wordt er gewerkt aan vormen van zelfregulering door Washington te helpen aan wetgeving die niet al te verstorend werkt. Het is echter zeer de vraag of de veranderende publieke opinie daar genoegen mee neemt. Bedenk dat men in de Verenigde Staten een historie heeft in het opdelen van te machtige bedrijven. Zo werd Rockefeller’s Standard Oil ooit tot opsplitsing gedwongen. Het Hooggerechtshof oordeelde dat deze oliegigant een onwettig monopolie was. Standard Oil werd in 34 verschillende bedrijven opgedeeld. Enkele namen? Exxon (NYSE:XOM), Conoco-Phillips (NYSE:COP) en Chevron (NYSE:CVX). Later werd ook telefoonmaatschappij AT&T (NYSE:T) gedwongen opgedeeld in de regionale Baby Bells.
Wat nu?
Zijn Alphabet, Facebook, Apple en Amazon dan opeens geen interessante beleggingen meer? Dat valt te bezien. Zo verdubbelden de nieuwe oliebedrijven voortgekomen uit Standard Oil al snel in waarde. Het maakte grootaandeelhouder John D. Rockefeller tot de rijkste man ter wereld. Bedenk dat men bij Alphabet al jaren op een dergelijke actie van de autoriteiten is voorbereid. Het is vooral om die reden dat het voormalige Google werd omgevormd in een holding genaamd Alphabet. De verschillende maatschappijen kunnen zo zelfstandig verder.