Wat vele deskundigen niet verwachtten, is vannacht toch gebeurd. Vannacht startte Rusland een militaire operatie in Oekraïne, waarbij explosies werden gemeld in Kiev. Poetin waarschuwde andere landen dat elke poging om zich te bemoeien met de Russische actie zou leiden tot "gevolgen die ze nog nooit hebben gezien." De Amerikaanse president Joe Biden veroordeelde de aanval en de leiders van de G-7 houden donderdag overleg, waarna verdere sancties tegen Rusland zullen worden genomen. Poetin gaf aan geen oorlog te zijn begonnen, maar slechts de Oekraïne te willen ‘demilitariseren’ en ‘denazificeren’ teneinde zijn ‘vredesmissie’ in de Donbas tot een goed einde te kunnen brengen. De Oekraïense strijdkrachten spraken over een invasie. In verschillende Oekraïense steden werden explosies gehoord.
Onmiddellijk na het nieuws van de invasie reageerden de financiële markten op klassieke wijze. De olieprijs steeg tot boven de 100 dollar per vat en ook de gasprijs spoot omhoog. De Amerikaanse dollar steeg tot zo’n 1,12 dollar voor een euro en ook de Yen en de Zwitserse frank zijn in trek als vluchthaven. Goud en zilver stegen met zo’n 2 á 3 procent terwijl de prijs van de bitcoin zo’n 7 procent lager ging. Zo zien we maar weer dat de bitcoin een hogere correlatie heeft met de aandelenmarkten dan verwacht. Staatsleningen vervullen hun rol als veilige haven. Op de obligatiemarkten in zowel Europa als de Verenigde Staten dalen onder andere de 2- en 10- jaars rentes verder. En dan de aandelenmarkten. In Japan viel de daling mee, de Nikkei sloot 1,8 procent lager. Groter was de daling van de Hang Seng in Hongkong. Hier ging 3,24 procent vanaf. In Europa openden de markten flink in het rood, maar al snel volgende enigszins herstel. Omdat Duitsland de grootste handelsbetrekkingen heeft met Rusland, daalde de DAX het meest. Aan het einde van de ochtend stond deze ruim 5 procent lager. De AEX kon nog net boven de 700 punten openen en herstelde vervolgens naar zo’n 713 punten. Daarna daalde de index weer een beetje op berichten dat de strijd in de Oekraïne zich verhevigde. Het is afwachten hoe de Amerikaanse beurzen vanmiddag zullen openen. Kijkend naar de futures zal er ongeveer 2,5 procent van de koersen afgaan.
Belangrijk voor de Amerikaanse beleggers is hoe de Fed zal reageren op de ontwikkelingen. In 2014, toen Rusland de Krim annexeerde, handhaafde de Fed een zeer lage rentevoet hetgeen leidde tot een beperkte negatieve reactie op Wall Street op de annexatie. Nu is de Fed voornemens de rente wél te verhogen, de vraag is echter of dit nog doorgaat. Eigenlijk doet Poetin het werk voor Powell; met de ontwikkelingen in de Oekraïne zal het met een oververhitting van de Amerikaanse economie wel eens mee kunnen vallen. Analisten verwachtten tot gisteren in maart een renteverhoging van 0,5 procentpunt van de Fed, maar door de laatste geopolitieke ontwikkelingen rekent de markt inmiddels nog maar op een verhoging van 0,25 procentpunt.
Ook belangrijk is wat de grondstofprijzen zullen doen. Natuurlijk schiet nu alles de hoogte in, maar de vraag is of dit structureel is. Het is immers, volgens deskundigen, niet de bedoeling van Poetin om heel de Oekraïne te bezetten. Het is een groot land, groter dan bijvoorbeeld Frankrijk, en meer dan de helft van de bevolking is anti-Russisch. Hoewel Rusland over veel middelen beschikt, er wordt geschat zo’n 600 miljard euro, zal een dergelijke bezetting teveel gaan kosten. Zeker als de sancties vanuit het Westen steviger worden. Ook zal Rusland zich de mislukte operatie om Afghanistan te bezetten nog herinneren. Waarschijnlijk zal daarom de export van de vele landbouwgoederen waarvan de Oekraïne de wereld voorziet, kunnen doorgaan. En anders zoekt de vraag naar deze goederen zich vanzelf een weg naar andere regio’s. Toen de Verenigde Staten in de jaren tachtig van de vorige eeuw een algehele boycot van de Sovjet-Unie afkondigden en de wereld vreesde voor honger vanwege een enorm graantekort, sprongen landen als Argentinië en Brazilië in het gat en losten daarmee de tekorten in. En zo zal het ook kunnen gaan met eventuele gastekorten in Europa. Ten eerste is Rusland in het verleden altijd zijn lange termijn gasleveranties nagekomen, ook bij eerdere spanningen. Maar wanneer er toch geen gas meer komt uit Rusland, hetzij doordat Poetin de gaskraan dichtdraait dan wel vanwege sancties van Europa, zal de 40 procent die Europa dan tekort komt vanzelf ingevuld worden door landen als Algerije en Noorwegen. Ook zal er veel LNG kunnen komen uit de Verenigde Staten en Qatar. Er is gas genoeg op de wereld. Alleen, het kost tijd voordat één en ander op de rails staat. Gelukkig viel de winter in Europa mee en is deze bijna afgelopen. Ondertussen adviseren wij beleggers zich niet te laten leiden door de waan van de dag. Wij verwachten dat later dit jaar de portefeuille zou kunnen herstellen op een stijgende economische activiteit en een consument die geld blijft uitgeven nu alles weer open is. Bovendien lieten de bedrijven waar Fintessa voor u in belegt over het afgelopen kwartaal prima cijfers zien. Die zijn niet zomaar verdwenen. De wereld is gelukkig groter dan de Oekraïne.