De financiële markten beleven een volatiel begin van 2016. Na de publicatie van een tegenvallend macrocijfer op zondag in China, nam de angst bij beleggers voor een harde landing van de Chinese economie toe. Vervolgens zorgen de toenemende spanningen tussen Iran en Saudi-Arabië voor extra onzekerheid. Daarnaast kwam er maandag nog een tegenvallend cijfer uit de VS overheen. Zo was de Amerikaanse ISM Manufacturing Index beneden de verwachting. Ook helpt de verdere daling van de meeste grondstofprijzen niet mee. Het gevolg is dat wereldwijd de aandelenkoersen dalen en staatsobligaties worden gekocht.
Wat gebeurt er in China?
De schrik werd in eerste instantie aangejaagd door een tegenvallend cijfer over de Chinese economie. De Caixin Inkoopmanagersindex over de industrie kwam met een score van 48,2 aanzienlijk lager uit dan de 49,3 die analisten hadden voorzien. Extra verkoopdruk was er door de lichte daling van de Chinese munt ten opzichte van de Amerikaanse dollar. En doordat het verbod op aandelenverkopen door Chinese grootaandeelhouders afloopt. Het gevolg was dat de lokale beurzen zo hard daalden, dat daardoor de nieuwe regels om de volatiliteit te beteugelen in werking traden. De zogenaamde 'circuit breaker' was maandag voor het eerst operationeel en werd daarbij direct getest. Bij een daling van 5% van de CSI 300 wordt de handel vanaf deze week voor een kwartier stilgelegd om paniekverkopen een halt toe te roepen. De CSI 300 is een mandje met daarin de grootste aandelen die verhandeld worden in Sjanghai en Shenzhen. Bij een beweging van meer dan 7% wordt de handel voor de rest van de dag stilgelegd, wat al snel gebeurde. Deze behoorlijke beweeglijkheid van de lokale Chinese beurzen is een fenomeen dat al vaker heeft plaatsgevonden. Deze aandelenmarkten worden gedomineerd door particuliere Chinese beleggers, omdat westerse beleggers nog nauwelijks deze aandelen kunnen kopen. Op de Chinese aandelenmarkten die wel volledig opengesteld zijn voor buitenlanders, zoals de beurs in Hong Kong, was het effect daardoor minder heftig. De Hang Seng index daalde circa 3%. Vannacht heeft een herhaling van maandag plaatsgevonden, waarbij wederom de dalende Chinese munt maar ook de verder dalende olieprijzen en belangrijke rol speelden.
Wat verwachten wij?
Wij verwachten dat de Chinese beleidsmakers zullen ingrijpen om de lokale markten te stabiliseren. Echter, China blijft gedurende 2016 wel een risico. Het land bevindt zich namelijk in een overgangsfase van een industrie gerelateerde economie naar een meer diensten gerelateerde economie (nu al bijna 50% van de economie). En een dergelijke transitiefase gaat vaak samen met bovengemiddelde beweeglijkheid. Hoewel de kansen op een harde landing aanwezig zijn, is dit niet ons basisscenario. De Chinese overheid beschikt over ruime middelen en de daadkracht om dit te voorkomen. Wij verwachten ook niet dat deze beweeglijkheid het economische herstel in de eurozone of de groei in de VS sterk zal hinderen.