Verschillende economen hadden gerekend op een stijging van de rentevoeten in de loop 2019, maar deze prognose is dus niet uitgekomen. De rente in de eurozone staat nog steeds erg laag en de kans is groot dat de Europese Centrale Bank haar basisrente (de rente op korte termijn) niet verhoogt voor september 2020. Tegen die achtergrond is het moeilijk om spaargeld te laten renderen. Hoe kan u beletten dat uw investeringen in euro niets of nauwelijks iets opbrengen ? Door vooral naar de lange termijn te kijken. Obligaties met een lange looptijd bieden een interessante denkpiste.
De rente op de toonaangevende 10-jarige Duitse staatsobligatie is vorige week teruggevallen onder de kaap van 0,10%. In de loop van de dag werd zelfs een bodem gevonden op 0,078%.
Een rendement in euro realiseren kan momenteel alleen door het aangaan van risico’s. Vandaag focust Oblis zich op de obligaties met een langere looptijd en de daaraan verbonden risico’s.
De troef bij een belegging in langlopende obligatie is de factor tijd
De factor tijd speelt bij een belegging in obligaties op verschillende niveaus een rol. Ten eerste zijn de rentevoeten op lange termijn meestal hoger dan die op korte termijn. Dat is logisch ook, want een belegger die zijn geld voor een langere periode beschikbaar stelt, wilt daarvoor een hogere beloning verkrijgen dan voor een investering op korte termijn. Dat is waarom de rentecurve een stijgende trend vertoont, zoals door de grafiek hieronder wordt aangetoond. Onder bepaalde en uitzonderlijke omstandigheden kan het andersom zijn, maar we willen hier niet verder op in gaan.
Ten tweede speelt de factor tijd in het voordeel van de belegger, want hij of zij zal over een lange periode rente ontvangen aan een vooraf afgesproken vergoeding. Meer bepaald zolang als de obligatie loopt. Beleggen in langlopende obligaties komt neer op het ontvangen van rente gedurende de ganse looptijd van de obligatie. Een manier waarop naar deze investering in obligaties kan worden gekeken, is om de verkregen intresten te beschouwen als huurinkomsten verbonden aan de verhuur van een huis. In vaktermen is er inderdaad sprake van huur of een huurprijs voor het geld.
Goed te noteren : tot 6 jaar looptijden blijven het rendement negatief.
Wat zijn de risico’s verbonden aan een belegging op lange termijn ?
Er zijn inderdaad risico’s waar de belegger in langlopende obligaties gedurende de looptijd van de obligatie rekening mee moet houden. Het eerste risico is dat van de rente. We herinneren er aan dat de prijs van een obligatie in de omgekeerde richting beweegt als het rendement. Wanneer de rente daalt, zal de prijs van een obligatie met vaste rentevoet stijgen. Het omgekeerde is uiteraard ook het geval. Wanneer de rente stijgt, zal de prijs van een obligatie met vaste rentevoet dalen. Hoe langer de looptijd van de obligatie, hoe groter die daling zal zijn. Dat is wat men in de vakterminologie de rentegevoeligheid van de obligatie noemt.
Deze gevoeligheid aan de rente is in functie van de looptijd van de obligatie en van de hoogte van de coupon. Maar er moet alleen degelijk rekening met die gevoeligheid gehouden worden wanneer men niet van plan is om de obligatie gedurende de volledige looptijd in portefeuille te houden. Anders, kan de koers van de obligatie namelijk schommelen in functie van de evolutie van de rentevoetens, maar de coupons worden gedurende de volledige looptijd van de obligatie uitgekeerd en op de vervaldag, ontvangt de belegger uiteraard 100% van zijn kapitaal terug.
Een manier om zich te beschermen tegen schommelingen in de rente is obligaties te kiezen die combineren vaste rentevoet met variabele rentevoet. Namelijk obligaties met een vaste rentevoet aan het begin van de looptijd waarbij die vaste rentevoet na verloop van tijd variabel wordt. De coupon wordt met andere woorden aangepast tijdens de looptijd van de obligatie wanneer de rente stijgt. Daardoor zal de belegger meer gespaard worden van waardeverlies als gevolg van het optrekken van de rente of zal dat waardeverlies in ieder geval beperkt blijven.
Kijken we bijvoorbeeld even naar de obligatie Vodafone (NASDAQ:VOD) 2078. De eindvervaldag is dus vastgesteld op 2078 en de jaarlijkse coupon is 4,2% tot oktober 2028, met de mogelijkheid van een call recht uitoefening deze datum. Indien dit niet wordt uitgevoerd, danwordt vanaf oktober 2028 de coupon aangepast. Voor de eerste aanpassing is deze afhankelijk van de op dat moment geldende 5-jaars interbancaire tarieven, plus een extra marge van 3,427%.
Momenteel is dit 5-jaars interbancaire tarief laag. Maar het fluctueert in de tijd. Het bereikte meer dan 5% in 2008, daalde tot onder de 2% in 2010 en steeg tot bijna 3% in 2011.
De volgende aanpassing van de coupon vindt plaats in 2048. Op dat moment is de coupon nog steeds gekoppeld aan het 5-jaars interbancaire tarief, maar de toegevoegde marge zal hoger zijn, ditmaal tegen 4,177%. Uit dit voorbeeld kunnen we afleiden dat de coupon tegen de vaste rente van 4,20% gedurende meer dan 9 jaar zal worden geïnd en dat deze gedurende de looptijd van de obligatie zal evolueren, hetzij tot de emittent de obligatie vervroegd aflost (hij heeft het recht om dit jaarlijks te doen vanaf 2028), hetzij tot de vervaldag.
Voor meer details over deze Vodafone obligatie-uitgifte en details over de emittent verwijzen wij u naar het artikel op onze website.
Andere obligaties hebben ook coupons met aanpasbare structuren. Bijvoorbeeld, de eeuwigdurende CNP-obligatie die onderworpen is aan de 4,75% coupon zoals weergegeven in onderstaande tabel, met coupons die vanaf 2028 veranderen. Indien de emittent op deze datum geen gebruik heeft gemaakt van zijn call recht, zullen de coupons ook variëren.
CNP Assurances is de grootste levens- en ziektekostenverzekeraar in Frankrijk en biedt levens-, pensioen-, voorzorgs- en beschermingspolissen (leningen en ziektekostenverzekeringen). De huidige marktkapitalisatie bedraagt € 14,034 miljard.
De markt strekt zich uit tot buiten het nationale grondgebied (dat 2/3 van de omzet vertegenwoordigt), met een aanwezigheid in Europa en Latijns-Amerika, met een sterke activiteit in Brazilië, de tweede markt. Zij heeft wereldwijd meer dan 38 miljoen aan voorzorgs- en beschermingsverzekeringen en meer dan 14 miljoen aan spaar- en pensioenverzekeringen verzekerd.
Goed om te weten: het renterisico speelt ook in de andere richting
Wat moeten we hieronder verstaan ?
Een belegger die een stijging van de rente vreest, kan kiezen om zich te positioneren op het korte stuk van de rentecurve. Dit wil zeggen op de obligaties met een korte looptijd. Maar ook hier zijn risco’s aan verbonden. Wanneer de obligaties in kwestie op de vervaldag komen, zal de belegger het vrijgekomen geld willen herinvesteren. En dat zal mogelijk aan een veel lagere rentevoet moeten gebeuren. In dat verband kan de economische situatie een rol spelen.
Inderdaad, wanneer de economie vertraagt zal er druk op de rente onstaan. De centrale banken zullen eventueel beslissen om de rente te verlagen om de economie te stimuleren. Met als gevolg dat ook de marktrentes dalen. Nieuwe obligaties zullen zodoende minder opbrengen dan oude. Daardoor zal de belegger vrede moeten nemen met een lagere rentevergoeding.
Dat is een beetje de situatie waar we nu in dreigen te belanden wanneer de groei van de Europese economie zich niet snel herpakt. Hierboven zeiden we al dat de ECB aangekondigd had na de zomer van dit jaar te starten met het ‘normaliseren’ van haar rentepolitiek. Concreet wil dit zeggen dat de rentevoeten langzaam maar zeker weer opgetrokken zouden worden. Deze verklaring van de ECB dreigt echter dode letter te worden wanneer de economische situatie niet snel verbetert.
Welk scenario kan dan realiteit worden ? We dreigen nog langer dan verwacht met lage rentevoeten geconfronteerd te worden. Of erger nog: de rente kan zelfs nog verder dalen. Dit scenario valt zeker niet uit te sluiten wanneer de macro-economische indicatoren niet snel verbeteren. Momenteel is het echter koffiedik kijken wat de evolutie van de wereldeconomie betreft. Algemeen vertraagt de groei, waarbij zelfs Duitsland als Europese sterkhouder de dans niet kan ontspringen.
Het spreiden van een portefeuille kan dus door ook in obligaties met lange looptijden te beleggen : daardoor worden de investeringen gespreiden tussen verschillende looptijden.
Het risico wat betreft de emittent verschilt niet omdat een obligatie een langere looptijd heeft. De obligatie in kwestie zal alleen maar gedurende een langere periode in de gaten gehouden moeten worden. Daarom is het belangrijk dat ook bezitters van langlopende obligaties regelmatig de kwaliteit van de emittent controleren. Uiteraard blijft het belangrijk om steeds vooraf de kwaliteit van een obligatie goed te checken, kwestie van een goede nachtrust te kunnen behouden. Een gewaarschuwd man is er nog steeds twee waard.
Niet onbelangrijk om te vermelden is dat langlopende obligaties vaak achtergestelde obligaties zijn, die in rangorde na de senior obligaties komen. Om meer hierover te vernemen, verwijzen we naar ons artikelhierover op Oblis School.
Hieronder vindt u een selectie van obligaties met lange looptijden.
Investeren op lange termijn loont…ook voor de toekomstige generaties
Een langetermijnbelegging is bijzonder geschikt om patrimonium van de ene generatie over te dragen op de volgende. D.w.z via schenking en vooral via een schenking met vruchtgebruik/naakte eigendom. Donaties verminderen de successierechten in geval van overlijden, omdat ze ervoor zorgen dat de nalatenschap tijdens het leven van de eigenaar wordt overgedragen.
Wat moet hieronder verstaan worden ? De schenker behoudt het vruchtgebruik en ontvangt dus meer bepaald de coupons. De naakte eigendom van de obligaties wordt bezit van de begunstigde. Deze laatste is meestal jonger, het zal vaak een kind of een kleinkind zijn. Vanwege hun leeftijd hebben die een langere tijdslimiet voor ogen. Dat is in ieder geval wat aanbevolen wordt bij dit soort beleggingen.
Vaak is daarbij voorzien dat de schenker de activa blijft beheren. Concreet komt dit bijvoorbeeld neer op het verkopen van obligaties, om de opbrengst van de transactie vervolgens opnieuw te investeren. Dat kan nuttig zijn wanneer het opportuun lijkt om een obligatie voor de afloopdatum te verkopen. De herinvestering gebeurt uiteraard opnieuw via het systeem van schenking met vruchtgebruik/naakte eigendom, zolang de schenker leeft. In dat verband kan het interessant zijn om het recent verschenen artikel over schenking met vruchtgebruik/naakte eigendom eens te lezen. Dit soort van schenkingen moet overigens alleen maar door een notaris gedaan worden.