Op moment van schrijven is het alweer een week geleden, dat Uber (NYSE:UBER) een beursnotering kreeg. Voorlopig is de beursgang niet echt een succes te noemen. Waarschijnlijk liggen ze daar bij Uber niet echt wakker van. De ambities zijn torenhoog en elke vorm van bescheidenheid lijkt het management vreemd. Ze beschouwen zichzelf als een businessmodel, dat verschillende markten, zoals die voor transport, maar ook voor vrachtvervoer of restaurants op de grondvesten zal doen trillen.
Ze beschouwen de beursgang van Uber als een mijlpaal, vergelijkbaar met die van Facebook (NASDAQ:FB), Google (NASDAQ:GOOGL) en Alibaba (NYSE:BABA). Wie weet wordt de beursgang ook wel een mijlpaal, maar dan toch op een wat andere manier dan nu is verondersteld. Uber kan het symbool worden van al die unicorns met hun opgeblazen waarderingen dankzij een stortvloed aan privaat geld, maar die uiteindelijk niet brengen zal wat verwacht wordt.
Zoals gezegd, bij Uber hebben ze geen last van bescheidenheid. De ceo, Dara Khosrowshabi, vergelijkt zijn bedrijf graag met Amazon (NASDAQ:AMZN). Ooit begonnen als een online boeken- en muziekverkoper, heeft Amazon de complete retailsector op zijn kop gezet. Ook Uber heeft die ambitie. Maar de ceo suggereert met zijn ambitie ook iets anders. Toen Amazon naar de beurs ging, waren de meningen over de kansen van de boekverkoper scherp verdeeld. Nu slingert de marktkapitalisatie rond $ 1 biljoen. Hij mag er ook nog aan toevoegen, dat Amazon eerst ruim $ 1,1 miljard aan cash verbrandde alvorens in 2002 cashflow positief te worden. Uber heeft echter al een bedrag verbrand dat tienmaal zo hoog is en het einde lijkt nog niet in zicht.
De strategie van Uber is van een verrassende eenvoud. Het wil de markt voor ride-hailing domineren door zoveel mogelijk chauffeurs de weg op te sturen. Daardoor worden wachttijden korter, waardoor er meer klanten komen en dus meer chauffeurs. Dankzij dat vliegwieleffect moet Uber gaan domineren en concurrenten uit de markt duwen. De makke zit hem erin, dat Uber daarom bereid moet zijn om klanten en chauffeurs over een langere periode te subsidiëren. Dat doen ze ook en groots. Incluis de beursgang heeft Uber de afgelopen 10 jaar een bedrag van $ 25 miljard in de vorm van equity en schulden uit de markt gehaald.
Intussen is wel gebleken, dat de strategie van Uber niet helemaal naar wens uitpakt. In de praktijk is er geen winner-takes-all. Het is op zijn best winner-take-most. Bij Uber denken ze en hopen ze dat de partij met het grootste marktaandeel ook het meest gaat verdienen. Maar ook dat kan weleens te optimistisch zijn. Concurrent Lyft (NASDAQ:LYFT) wil in de VS van geen wijken weten, in China krijgt Uber geen voet aan de grond en in Latijns-Amerika moet het opboksen tegen de Chinese concurrent Didi Chuxing. Alleen in Europa gaan zaken voor de wind. Het lijkt echter nog slechts een kwestie van tijd voordat de concurrentie zich ook hier meldt. Europa is een uiterst aantrekkelijke markt.
En toch blijft de belegger geld stoppen in Uber en Uber Eats. Maar hoelang nog, nu steeds duidelijker wordt, dat de concurrentie eerder toe dan afneemt. Ook de meest recente resultaten stellen niet gerust. De groei vertraagde van 20% of meer in de afgelopen 2 jaren naar een bescheiden 6% - 7%. Daar komt nog bij, dat het allerminst naar wens marcheerde voor Uber in de aanloop naar de beursgang. Het bedrijf moest steeds meer geld uittrekken om chauffeurs aan zich te binden. Daardoor daalt de take rate, het deel van de fee dat voor Uber is. Ondanks de subsidiëring van de chauffeurs tot wel $ 100 miljoen per maand, dreigt de groei van het aantal chauffeurs stil te vallen. Wat ook al niet voor Uber pleit is, dat er niet iets zoals een loyale klantenbasis is gegroeid. Uber bezit een schat aan data over zijn 91 miljoen maandelijkse klanten, maar weet die niet uit te nutten ten eigen bate. Uber slaagt er zeker in steden niet in zijn manier van transport een extra waarde te geven voor klanten en potentiële klanten. De concurrentie is simpelweg te groot.
Natuurlijk, het is niet gezegd dat Uber nimmer in staat zal zijn winstgevend te worden. Het heeft hoe dan ook invloed gehad op de manier waarop vandaag de dag naar transport en vervoer gekeken wordt. Zal het echter ooit een stabiel winstgevend model worden? Sommige critici hebben er een hard hoofd in. Om echt winstgevend te worden en te blijven, moet Uber in hun ogen de tarieven verhogen. Dat betekent bijna automatisch dat ze marktaandeel verliezen.
Kan technologie dan niet een handje helpen? Dat is niet uitgesloten, maar de vraag blijft of het businessmodel levensvatbaar zal blijken op termijn. Uber wil graag eigen (zelfrijdende) auto’s introduceren, echter dat kost een lieve duit. Dat niet alleen, maar ook hier kan de concurrentie enorm worden. Grote technamen als Alphabet (NASDAQ:GOOG) en Apple (NASDAQ:AAPL) koesteren Uberachtige ambities, evenals traditionele spelers als General Motors (NYSE:GM) en Daimler (DE:DAIGn) en Volkswagen (DE:VOWG). Die nieuwe en gigantische concurrentie maakt het onwaarschijnlijk dat Uber over een tijdje wel de hoogste prijs in rekening kan brengen.
Bij de recente beursgang waren er nog voldoende beleggers, die graag meededen uit angst uiteindelijk de winstgevende boot te missen. Dat neemt niet weg dat ook bij de beursgang al het gerommel van naderend onweer te horen was. Uiteindelijk ging Uber naar de beurs voor een waarde die ruim 30% lager lag dan de meest optimistische voorspellingen in de afgelopen maanden. Dat wijst erop, dat het realiteitsbesef aan het terugkeren is. Het moment komt steeds dichterbij, dat Uber boter bij de vis moet leveren en moet bewijzen dat het levensvatbaar en winstgevend is.