Rentebesluit
Morgenavond maakt de Federal Reserve zijn rentebesluit bekend. De rente zal naar verwachting niet veranderen. Beleggers zijn wel benieuwd naar wat de centrale bank gaat zeggen over renteverlagingen later dit jaar. De eerste mogelijk reeds in maart, bij de volgende bijeenkomst. De kans op een verlaging in mei wordt echter veel groter geacht. Voor heel 2024 zijn vijf tot zes renteverlagingen ingeprijsd. Mogelijk veel belangrijker is echter wat de centrale bankiers morgen na afloop zullen loslaten over hun beleid van kwantitatieve verkrapping.
Kwantitatieve verkrapping
Kwantitatieve verkrapping – kortweg QT – is het stelselmatig terugdraaien van het opkoopbeleid van staats- en hypotheekobligaties uit het verleden. De Federal Reserve is reeds in juni van 2022 gestopt met het herinvesteren van de vrijgekomen gelden uit de afgeloste obligaties. Als gevolg daarvan is de enorme balans van de centrale bank in 1½ jaar tijd gekrompen met 1700 miljard dollar. De centrale bank liet reeds weten over het beëindigen hiervan na te denken. Het moment waarop QT wordt stopgezet is nabij.
QE
Na de kredietcrisis van 2008 en de pandemie stimuleerde de centrale bank de economie door op grote schaal staats- en hypotheekobligaties op te kopen. Deze obligaties kwamen terecht op de balans van de Federal Reserve. De opbrengsten belandden in de kassen van de commerciële banken (de verkopers). De rente daalde hierdoor en het stelde de banken in staat ruimhartiger kredieten te verstrekken. Kortom de economie en de beurzen werden er enorm door gestimuleerd. Hier was sprake van kwantitatieve verruiming (QE).
Geldkraan dicht
De plots opkomende inflatie noopte de centrale bank echter de geldkraan weer dicht te draaien. In maart 2022 werd voor het eerst de rente verhoogd. Er zouden nog meer renteverhogingen volgen. In bijna twee jaar tijd steeg de Fed Funds Rate van nul naar 5,50 procent. Sinds juni 2022 onttrok de centrale bank zoals gezegd bovendien in totaal 1700 miljard aan het financiële stelsel. Dat 2022 op een buitengewoon slecht beursjaar uitdraaide is dan ook niet zo vreemd.
Wijziging
In het voorjaar van 2023 veranderde het beleid van de Federal Reserve. De bankencrisis dwong de centrale bank tot actie. Via het Bank Term Funding Program werden er weer veel liquiditeiten in het bankwezen gepompt. Banken hadden deze extra reserves hard nodig en onttrokken bovendien gelden aan de reverse repo faciliteit, waar ze geld hadden geparkeerd voor een mooie rente. In totaal werd er voor zo’n 13 procent aan liquiditeiten in de economie geïnjecteerd. Laat dat nou aardig overeenkomen met de waardetoename van een gemiddelde beleggingsportefeuille (60 procent aandelen, 40 procent obligaties).
De staat doet ook mee
Nu heeft ook de staat een behoorlijke financieringsbehoefte. Het ambitieuze uitgavenpatroon van de regering-Biden (ook zijn voorganger kon er overigens wat van) noopt de staat steeds meer te lenen. Obligaties die vooral worden gekocht door banken (voor hun klanten) die dat weer financieren uit hun bij de Federal Reserve gestalde liquiditeiten. En die waren vooral geïnvesteerd in de eerder genoemde reverse repos. De – voornamelijk – kortlopende staatsleningen rendeerden immers beter. Deze faciliteit dreigt inmiddels aardig leeg te lopen. Van 2600 miljard dollar een jaar geleden naar slechts 571 miljard dollar nu.
Fed, verzin een list
Om zowel de economie te blijven smeren als de enorme golf aan obligatie-emissies te kunnen absorberen moet de Federal Reserve dus een list verzinnen. Die list komt er. Het voorzetje is reeds gegeven. QT zal weldra geschiedenis zijn. Het zal de markten de nodige lucht geven. En de nodige turbulentie op de beurzen vermijden. Opmerkingen over een naderende renteverlaging zullen heus voor beweging op de beurzen zorgen. Maar het lot van QT is voor de langere termijn van veel groter belang.
Geen recessie
Veel beleggers en analisten voorspellen al twee jaar een naderende recessie. Daarbij wijzen ze op economische indicatoren als een inverse rentecurve en zwakke leidende indicatoren. De economie en de financiële markten hebben de afgelopen decennia echter een enorme transformatie doorgemaakt. De economie is – er is helaas geen goed Nederlands woord voor – volledig financialized. De financiële markten zijn zo omvangrijk geworden dat zij de economie volledig overvleugelen. Niet de economie bepaalt de beurzen, maar andersom.
Maar een bullmarket
Een mooi voorbeeld hiervan is het volgende. De Federal Reserve begon in maart 2022 met zijn serie renteverhogingen. Renteverhogingen gelden als slecht voor de beurzen. Zou het? Vanaf de dag van de eerste renteverhoging is de S & P 500-index met 11 procent gestegen. Vanaf de dag dat de centrale bank startte met QT is de index zelfs met 19 procent opgelopen. Het één-tweetje van Yellen en Powell zou de markten dit jaar wel eens een aardig zetje kunnen geven. De liquiditeiten zullen rijkelijk stromen dit jaar. Goed voor de beleggers. Overigens ook goed voor de zittende president. Zelden verloor een zittende president de verkiezingen bij een oplopende beurs.