Brexit kreeg woensdag een verrassende wending. De Britse premier Theresa May beloofde dat ze opstapt als het Lagerhuis instemt met het akkoord dat ze met EU sloot. Is het afwenden van een chaotische, harde Brexit echt zo simpel?
Eindelijk. Na maandenlange onderhandelingen met de EU en een wekenlange strijd in het Britse Lagerhuis, kwam een ordelijke Brexit woensdagavond binnen handbereik. May maakte bekend dat ze haar functie als premier neerlegt zodra een meerderheid in het Lagerhuis zich schaart achter haar akkoord met de EU. Daarmee komt ze tegemoet aan kritiek van partijgenoten, die vinden dat ze te veel concessies heeft gedaan aan Europa. Door haar vertrek zou de weg vrijkomen voor een premier die meer pro-Brexit is en een hardere lijn kiest bij het formaliseren van alle afspraken.
Brexit wordt Mayexit
Tientallen Lagerhuisleden spraken vervolgens hun steun uit voor het akkoord van May. Zelfs Boris Johnson – een van haar meest uitgesproken tegenstanders – schaart zich nu achter haar voorstel. Het Britse pond schoot omhoog tot de hoogste koers sinds bijna twee jaar ten opzichte van de euro. Voordat een harde Brexit is afgewend, moeten er twee grote hordes genomen worden. In het Lagerhuis zet Speaker John Bercow de grote lijnen uit. Hij heeft vorige week aangekondigd dat hij niet toestaat dat de parlementariërs voor de derde keer over dezelfde motie stemmen.
Nieuwe stemronde, nieuw resultaat?
Het is dus nog maar de vraag of het May lukt om een nieuwe stemronde af te dwingen. Het liefste zou ze die donderdag- of vrijdagavond houden. Als een meerderheid van het Lagerhuis nieuwe wetgeving wil goedkeuren, valt daarvoor vaak wel een weg te vinden. Het is echter lang niet zeker of die meerderheid er ook echt is. Hoewel steeds meer partijleden van May haar voorstel steunen, geldt dat niet voor de Noord-Ierse DUP-partij. Een onderdeel van het EU-akkoord is dat er geen harde grens komt met Ierland, maar wel een achtervangnet in de Ierse Zee. Daarmee wordt Noord-Ierland in zekere zin losgesneden van de rest van Groot-Brittannië. Dat is simpelweg geen optie voor de DUP. Zonder deze partij heeft May geen meerderheid in het Lagerhuis.
Pond doet stap terug
Zodra duidelijk werd dat May niet veel kans maakt in een nieuwe stemronde, deed het pond woensdagavond laat weer een flinke stap terug. De EU heeft Groot-Brittannië tot 12 april de kans gegeven om het akkoord goed te keuren. Als dat niet gebeurt, volgt er een chaotische harde Brexit. Het Lagerhuis is de enige partij die dat kan voorkomen. Als je ziet hoe verdeeld het Britse Lagerhuis is, is dat geen zekerheidje. Woensdagavond werden bijvoorbeeld acht alternatieve Brexit-voorstellen allemaal weggestemd. Het enige waar het Lagerhuis het wel over eens is? Dat een vertrek uit de EU zonder goede afspraken de slechtst mogelijke optie is. Dat is de belangrijkste reden waarom een lang Brexit-uitstel nog steeds het meest waarschijnlijke scenario is. En waarom het pond niet nog veel verder daalt.
Joost Derks (joost.derks@nbwm.nl) is valuta-expert en algemeen directeur bij de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij (www.nbwm.nl). Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.