Rusland, 's werelds grootste tarwe-exporteur, breidt zijn havens aan de Baltische Zee uit met als doel de landbouwexport tegen 2030 met 50% te verhogen. Deze strategische zet is gericht op het verminderen van de afhankelijkheid van het land van routes via de Zwarte Zee, die steeds riskanter zijn geworden door het aanhoudende conflict met Oekraïne.
In het seizoen 2023/24 exporteerde Rusland minstens 72 miljoen metrische ton graan en richt zich nu op nieuwe markten in Latijns-Amerika en Afrika. Deze diversificatiestrategie wijkt af van de traditionele graanmarkten in Noord-Afrika en het Midden-Oosten.
Ksenia Bolomatova, plaatsvervangend hoofd van het door de staat gecontroleerde landbouwconglomeraat OZK, dat verschillende terminals aan de Zwarte Zee bezit, benadrukte de noodzaak van deze uitbreiding tijdens een bijeenkomst van de sector in Sotsji. Ze wees erop dat de recordoogst van vorig jaar bewees dat de huidige exportlaadcapaciteit van Rusland ontoereikend is.
Om dit aan te pakken heeft Rusland onlangs twee grote havens in de Golf van Finland nabij Sint-Petersburg in gebruik genomen: Vysotsky en Lugaport. Vysotsky begon in april 2023 met de verscheping van graan, terwijl Lugaport in juni 2024 operationeel werd en naar verwachting begin 2025 een capaciteit van 7 miljoen ton zal bereiken, aldus eigenaar Novotrans.
Dmitry Rylko van het landbouwadviesbureau IKAR merkte op dat deze twee havens jaarlijks tot 15 miljoen ton landbouwexport kunnen verwerken. Dit zou een aanzienlijk deel vertegenwoordigen van de voor Rusland geprojecteerde 60 miljoen ton graanexport voor het seizoen 2024/25.
Daarnaast is een particuliere onderneming, Primorsky UPK, van plan om een graanterminal te bouwen in de haven van Primorsky met een capaciteit tot 5 miljoen ton. Dit maakt deel uit van Ruslands bredere initiatief om de havencapaciteit uit te breiden na recordoogsten in de afgelopen twee jaar. Vooral de terminals aan de Baltische Zee zullen naar verwachting sneller groeien.
Novotrans benadrukte het belang van het uitbreiden van de capaciteit van de terminals aan de Baltische Zee en noemde het een kwestie van economische en transportveiligheid en soevereiniteit. Hoewel de kustlijn van de Baltische Zee voornamelijk onder NAVO-lidstaten valt, hebben Russische handelsstromen en zendingen in de regio geen grote verstoringen ondervonden.
De Zwarte Zee daarentegen heeft te maken met toenemende verstoringen die de wereldwijde graanvoorziening dreigen te verminderen. Een recent rapport van de Wereldbank wees op een incident van twee weken geleden waarbij een Oekraïens vaartuig met graan voor Egypte door een raket werd getroffen. In augustus zou de Oekraïense strijdkrachten een veerboot met brandstoftanks tot zinken hebben gebracht in Port Kavkaz, dat ook wordt gebruikt voor graanoverslag.
In het seizoen 2023/24 exporteerde Rusland 62 miljoen ton graan over zee, waarvan 90% via de Zwarte Zee. Met de groei van de infrastructuur in de Baltische Zee zal dit aandeel naar verwachting echter afnemen. Vorig seizoen laadden de havens aan de Baltische Zee 1,5 miljoen ton graan, een verdrievoudiging ten opzichte van het voorgaande seizoen, maar nog steeds slechts 2,4% van de totale Russische export.
Darya Snitko, vice-president van Gazprombank, benadrukte de logistieke voordelen van de Baltische Zee voor graanexport, waaronder de mogelijkheid om grotere schepen af te handelen, wat kan helpen de kosten te verlagen. De havens aan de Baltische Zee worden steeds concurrerender voor zendingen naar Afrika buiten het Middellandse Zeegebied en Azië.
Volgens logistiek bedrijf Rusagrotrans is Vysotsky al begonnen met het exporteren van graan naar een diverse groep landen, waaronder Algerije, Brazilië, Cuba, Mali, Mexico, Marokko, Nigeria en Tunesië.
Reuters heeft bijgedragen aan dit artikel.
Dit artikel is vertaald met behulp van kunstmatige intelligentie. Raadpleeg voor meer informatie onze gebruiksvoorwaarden.