Steeds meer mensen geloven dat de hele wereldbevolking bedreigt wordt door een gemuteerd griepvirus. De angst zorgt ervoor dat overheden maatregelen nemen. Regio’s en zelfs landen worden afgesloten. Vannacht besloot president Trump dat Europeanen de komende 30 dagen niet welkom zijn in de Verenigde Staten. Reizen wordt verboden, winkels en openbare gelegenheden moeten dicht en sport- en andere evenementen worden afgelast. Ook centrale banken staan onder druk om te acteren. Vorige week zagen we al de Amerikaanse centrale bank de rente met 0,5 procent verlagen. Gisteren deed de Bank of England hetzelfde. Vandaag was het aan de Europese centrale bank. De druk was groot om het beleid te verruimen. Analisten verwachtten dat de depositorente met 0,1 procent verlaagd zou worden naar 0,6 procent negatief. Maar dan wel met gedeeltelijke compensatie voor de banken die geld stallen bij de ECB tegen deze negatieve rente. Tevens werd verwacht dat de ECB het opkoopprogramma zou optrekken van 20 naar 40 miljard euro per maand. Nog goedkoper geld is echter niet de oplossing; hiervan worden niet minder mensen ziek van corona. Bovendien kan de economische impact beter verzacht worden door overheidsmaatregelen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het optuigen van (tijdelijke) garantieregelingen voor bedrijven, het verlagen van belastingen en het faciliteren van werktijdsverkorting en van uitstel van belastingheffing. Zowel in Europa als in de Verenigde Staten worden dergelijke initiatieven nu opgepakt. In de Verenigde Staten wil men een ‘tax-holiday’ van 3 maanden instellen. Gisteren maakte de Nederlandse overheid bekend naast werktijdverkorting ook garanties aan het MKB te willen gaan verlenen. Italië en Duitsland laten bewust het begrotingstekort oplopen om geld vrij te maken om het virus te bestrijden.
Dit is ook wat ECB-president Lagarde gisteren poogde te zeggen. Ze formuleerde het echter nogal scherp met de opmerking dat we terugvallen in een financiële crisis indien overheden geen afdoende maatregelen nemen. Europa zou volgens de ECB-president gecoördineerd moeten ingrijpen. Nu pakt ieder land corona op een andere manier aan. Alleen bij een gezamenlijk optreden zouden de effecten van de schok op de economie slechts tijdelijk kunnen zijn. Haar uitspraken gisteren waren slechts een voorproefje van wat ze vandaag te zeggen heeft. Het is haar eerste echte test sinds ze is aangetreden als ECB-president. Om kwart voor twee kwam het besluit waar met spanning naar werd uitgekeken. Werd het een nieuwe ‘whatever it takes’-beslissing? Doet de ECB wat al verwacht wordt en is het afdoende?
De ECB liet geheel onverwacht de rentetarieven onveranderd! Wel namen ze extra maatregelen om de liquiditeit van banken te vergroten tegen gunstigere voorwaarden (rente van 0,75 procent negatief) dan voorheen (TLTRO III). Ook werd het opkoopprogramma vergroot met 120 miljard euro tot het einde van dit jaar. De financiële markten reageerden teleurgesteld en de daling op de beurzen nam verder toe. De euro werd sterker ten opzichte van de dollar. Dit is logisch na de renteverlaging van vorige week in de Verenigde Staten en de verwachte verdere verlaging van de rente volgende week als de Fed weer in conclaaf gaat.