Allemaal ellende
Een oorlog in Europa. Een voortwoekerende energiecrisis. Prijsstijgingen die eenieder naar de keel grijpen. Een inflatie die we sinds 40 jaar niet meer hebben gezien. Centrale banken die hard op de monetaire rem moeten trappen om het inflatiespook weer terug het hok in te jagen. Een serie nauwelijks voorstelbare renteverhogingen. Het vertrouwen van de consument is gedaald naar een dieptepunt. Beleggers zetten zich schrap voor nog meer koersdalingen op de beurs.
Een onafwendbare recessie
De serie renteverhogingen hebben geleid tot een inverse rentecurve in de Verenigde Staten. De 3-maands rente is nu hoger dan de 10-jaars rente. Weliswaar geen garantie voor een recessie, maar de kans erop lijkt wel groot. Alle recessies werden in het verleden immers voorafgegaan door omgekeerde rentecurves. De indices van de inkoopmanagers staan op onweer. De prijsstijgingen bijten immers in de koopkracht van de consument. Dat moet vroeg of laat door gaan werken in de bedrijfsresultaten. Van alle kanten waarschuwen economen voor een onafwendbare recessie.
Geen enkele recessie werd ooit voorzien
En dat is wel opmerkelijk. Sinds 1970 werd immers geen enkele recessie door de consensus onder economen en deskundigen voorzien, niet één. Niet dat deze mensen dom zijn, verre van dat. Voorspellen bleek echter nooit eenvoudig. Dat maakt de huidige situatie uitzonderlijk. Voor het eerst verwachten de verzamelde economen een recessie. De kans erop wordt groter dan 60 procent ingeschat. Alle bovengenoemde feiten in ogenschouw nemend had deze recessie er al lang moeten zijn. Dat de verzamelde deskundigen er één verwachten lijkt dan ook niet bijzonder.
John Maynard Keynes
Eén van ’s werelds meest vermaarde economen – John Maynard Keynes – waarschuwde ooit dat “het onvermijdelijke nooit plaatsvindt en het onverwachte zich juist voortdurend voordoet”. Zou het niet kunnen zijn dat de alom verwachte economische malaise lekker achter de coulissen blijft en de mensen in de zaal naar een leeg podium laat staren? Het onverwachte en voor onmogelijk gehouden scenario zou zich zomaar voor ons oog kunnen ontrollen.
Het kan ook eens meevallen
De inflatie is hoog, maar die zal vroeg of laat weer gaan zakken. De prijzen van grondstoffen – en van energie in het bijzonder – zullen niet blijven stijgen. Sterker nog, ze dalen. De logistieke problemen in de wereldwijde aanvoerketens lijken zich steeds meer op te lossen. De loonstijging in met name de Verenigde Staten lijkt af te koelen. En de renteverhogingen van de centrale banken zullen hun werk gaan doen.
Economische groei blijft hardnekkig
Binnenkort maakt het CBS het cijfer van de economische groei over het derde kwartaal bekend. De groei in Duitsland, Frankrijk en Italië is al bekend en viel niet tegen. In de Verenigde Staten kwam het BNP uit op 2,6 procent. Recessie? Waar dan? De werkloosheid in de VS blijft maar historisch laag. Er bleken vorige week weer meer banen bij te zijn gekomen dan verwacht. In de Verenigde Staten is het vermogen van huishoudens 25.000 miljard dollar hoger dan voor de pandemie. Meer dan het nationaal inkomen in een jaar. De huishoudens hebben nog weinig schulden.
Bedrijfsresultaten vallen mee
De gestegen kosten zouden ook de in de bedrijfswinsten moeten gaan snijden. Dat lijkt logisch. In de Verenigde Staten blijkt tot op heden echter 71 procent van de bedrijven de omzetverwachting over het derde kwartaal te hebben overtroffen. En 70 procent rapporteerde meer winst dan verwacht. In de EuropeseUnie bleek 80 procent van de bedrijven zijn verwachte omzet te hebben verslagen. De winst bleek bij 58 procent hoger. Een winstval? Een recessie op komst?
Het gaat wat minder, maar…
De economie koelt inderdaad af. De groei vertraagt en gezien de scheepsladingen slecht nieuws lijkt een economische malaise onvermijdelijk. En het is ook niet uitgesloten dat deze er uiteindelijk toch gaat komen. Maar toch, als het allemaal zo slecht gaat, waarom zitten we dan al niet lang en breed in een recessie? En als het sentiment onder beleggers dan echt zo somber is, waarom staan de beurzen dan niet veel dieper in het rood? Het is misschien goed om de gedachte van Keynes nog eens aan te halen. “Wat onvermijdelijk leek blijkt toch niet te gebeuren en wat niemand verwachtte gebeurt juist wel”.