Het beurssentiment wordt volledig bepaald door de ontwikkelingen in en rond Oekraïne. Er is veel onduidelijkheid. De oorlog escaleert steeds verder en berichten over een kerncentrale die bestookt wordt en de dreiging van Poetin met het inzetten van kernwapens doen het sentiment geen goed. Veel beleggers kiezen daarom het hazenpad.
En dat terwijl het officiële banencijfer in de Verenigde Staten afgelopen vrijdag veel beter was dan verwacht. Het aantal nieuwe banen nam veel meer toe dan waarop was gerekend en het werkloosheidspercentage kwam uit op 3,8 procent. Het is wel een cijfer uit de wereld zoals die was voor de Russen Oekraïne binnenvielen en de economieën steeds meer op stoom kwamen omdat lockdowns steeds meer werden opgeheven en de voordelen van monetaire en fiscale stimuleringsmaatregelen nog steeds een positief effect hadden op de hoogte van de werkgelegenheid. De oorlog in Oekraïne zorgt er echter voor dat het verwachtingspatroon voor de economische groei voor de korte en middellange termijn zal moeten worden bijgesteld.
De gevolgen voor Europa zijn het grootst door de veranderende energieaanvoer omdat Rusland daar in mindere of meerdere mate tussenuit zal vallen of er tussenuit zal worden gehaald. Europa is immers bezig met een heroverweging van de afhankelijkheid van Rusland. Dat brengt ongetwijfeld blijvend hogere kosten met zich mee om te kunnen (blijven) voorzien in de energiebehoefte. De grondstofprijzen zijn natuurlijk al fors gestegen. Daardoor zijn de verwachtingen in de markt met betrekking tot het aantal renteverhogingen door centrale banken verlaagd. Van de verwachting van een aantal analisten dat de Europese economie dit jaar sterker zou kunnen gaan groeien dan de Amerikaanse is in ieder geval niets meer over. En de herijking van het beleid waar de ECB deze maand mee zou komen? Die komt er wel, maar de toon zal hoogstwaarschijnlijk anders worden dan oorspronkelijk de bedoeling was. Het kan dus maar zo zijn dat de rente laag blijft, terwijl de inflatie hoog blijft of nog verder omhoog gaat. Dat is geen goed scenario voor de beurs.
Of het nu om olie, gas, metalen of tarwe uit Oekraïne gaat, alles wordt duurder of het kan niet meer geleverd worden. Dat zouden voor centrale bankiers een aanleiding moeten zijn om de rente te verhogen. Zoals het er nu naar uitziet zal de ECB daar echter dit jaar niet aan gaan beginnen, zeker niet als de economische groei in de Eurozone zal terugvallen. Donderdag aanstaande staat er weer een rentebesluit door de ECB op de agenda en dan zullen we hopelijk meer horen.
Door de Russische inval in Oekraïne zal het verschil tussen de Verenigde Staten en Europa groter worden. Aan het begin van dit beleggingsjaar werd Europa getipt als de regio waar je zou moeten zitten, omdat we na de coronapandemie en het opheffen van allerlei lockdowns nog een inhaalslag zouden moeten maken. Hoe anders is de situatie krap twee maanden later. De Verenigde Staten zijn netto exporteur van olie en voedsel en hebben als zodanig minder last van de stijgende prijzen. Sterker nog, als producent kunnen ze er juist ook baat bij hebben. De inflatie in de Verenigde Staten is weliswaar ook hoog, maar daar gaat de Fed wel een begin maken met het verhogen van de rente. Dat heeft Jerome Powell vorige week nog duidelijk aangegeven toen hij een toespraak hield voor het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden. Wel is de verwachting in de markt ten aanzien van het aantal renteverhogingen dat zal worden doorgevoerd of de grootte van de rentestappen neerwaarts bijgesteld.
Dat de voedselprijzen stijgen is voor ons land minder pijnlijk omdat hier voedsel een relatief gering deel uitmaakt van het besteedbaar inkomen. Voor landen die alles moeten inkopen en het geld dat aan voedsel moet worden uitgegeven een veel groter deel van het budget vormt, is het wel degelijk een probleem. En, hoge voedselprijzen kunnen zo maar leiden voor onrust, daar zijn in de geschiedenis van de mensheid genoeg voorbeelden van bekend. Met dergelijke mogelijk afgeleide effecten van de crisis in Oekraïne moeten beleggers wel degelijk rekening houden in hun beleggingsbeslissingen. Bovendien is de aanvoer van graan niet zo maar weer op gang gebracht mocht het conflict rond Oekraïne snel voorbij zijn. Zeemijnen voor de belangrijkste havens zijn nu eenmaal niet zo opgeruimd. Als we als uitgangspunt nemen dat de inflatie minder tijdelijk zal zijn dan waar beleggers en centrale bankiers tot voor kort op rekenden door allerlei extra verstoringen in de aanvoerketens, dan moet je als belegger meer je toevlucht zoeken in inflatiebescherming in je portefeuille. Dat betekent meer in bijvoorbeeld grondstoffen/mijnbouwers, meer in energie en meer in voedselproducenten.