Het was woensdag 14 augustus, gehaktdag. Vooral op de Amerikaanse beurzen vielen de aandelen met procenten tegelijk. De reden hiervoor was dat een aantal berichtgevingen bij elkaar kwamen die allemaal suggereren dat er een recessie aanstaande is.
Het begon ’s ochtends in China met tegenvallende productiecijfers. De industriële productie kwam uit op een groei van 4,8 procent in de maand juli, het laagste groeitempo in 17 jaar. Ook de winkelverkopen vielen tegen. Deze groeiden met ‘slechts’ 7,6 procent waar er op 8,6 procent werd gerekend. Vooral de verkoop van auto’s viel tegen als gevolg van strengere uitstootnormen in China. Vervolgens kwam Duitsland met een economische krimp over het tweede kwartaal van 0,1 procent. Hoewel dit ook verwacht werd, is dit wel een teken dat een recessie in Duitsland aanstaande is. Duitsland, de werkplaats van Europa, moet het vooral hebben van (de export van) de verwerkende industrie. Maar vooral in de auto-industrie zit het tegen. Hoewel Nederland maar nauwelijks meetelt op het wereldtoneel, bezetten wij wel een uitzonderingspositie. In Nederland groeide de economie in het tweede kwartaal namelijk nog steeds en wel met 0,5 procent. Hoewel ook Nederland voor haar economische groei het vooral moet hebben van de export, zien we dat de binnenlandse bestedingen de lagere exporten kunnen opvangen. Voorwaar een prestatie en de opening van het NOS-journaal van woensdag 14 augustus.
In zowel het Verenigd Koninkrijk als in de Verenigde Staten kwamen er geluiden over een aanstaande recessie uit de rentemarkten. In beide landen daalde de rente van 10-jarige staatsleningen onder die van tweejaars schuldpapier. In de regel is de rente voor geld dat langer geleend wordt hoger dan voor kortere leenperioden. Nu is dat dus omgekeerd. Deze omgekeerde rentecurve zou een recessie aankondigen, hoewel het ook regelmatig een vals signaal is gebleken. Dat zou nu ook zo kunnen zijn omdat vooral de langere rentes kunstmatig omlaag zijn gebracht door het opkoopbeleid van de centrale banken de afgelopen jaren.
Economie bloeit verder
Afgelopen donderdag kwam het Centraal Planbureau (CPB) met haar laatste voorspellingen over de economische groei voor dit en volgend jaar in Nederland. En hoewel minder uitbundig, de economie bloeit gewoon door volgens het CPB. Dit jaar wordt er een economische groei van 1,8 procent verwacht. In 2020 zakt de groei naar verwachting terug naar 1,4 procent. Dit is beide 0,1 procent minder dan bij de vorige raming. De economische groei in Nederland blijft bestaan als gevolg van de uitzonderlijk lage werkloosheid en daardoor de groeiende consumentenbestedingen. Ook het feit dat de Nederlandse overheid haar eigen bestedingen opvoert, conform het model van Keynes, draagt bij aan de economische groei. Iets wat Duitsland, bij monde van kanselier Merkel, niet doet. Hoewel de Duitse economie zeker wat stimulans zou kunnen gebruiken en de projecten voor het oprapen liggen, is de befaamde ‘zwarte nul’ bij Frau Merkel heilig. Dit wil zeggen dat Duitsland geen nieuwe schulden wenst aan te gaan, ook al krijgen ze hierop rente toe momenteel. Duitsland gaat liever een recessie in, dat werkt reinigend is daar de heersende opinie. Bedrijven zullen door de Duitse overheid dan geholpen worden door het overschot aan arbeidskrachten van een uitkering te voorzien zodat bedrijven hun loonsom kunnen verlagen maar niemand hoeven te ontslaan. Op zich ook een slimme manier om je door een recessie heen te slaan.