INFO
Vanochtend stond de peetvader van de Europese conjunctuurbarometers op het menu, de IFO-index. IFO staat voor het Münchense onderzoeksinstituut Informations- und Forschungsstelle für Wirtschaftsbeobachtung. Het instituut polst sinds 1949 iedere maand duizenden ondernemers in Duitsland over hun vertrouwen in de economie. De vertrouwensindex kwam uit op 94,6 tegen een stand van 94,3 in augustus. Economen hadden in doorsnee een niveau van 94,5 voorspeld. Ondernemers werden wat positiever over de huidige omstandigheden, maar opnieuw negatiever over de verwachtingen voor de komende maanden. Het sentiment in het Duitse bedrijfsleven staat al langere tijd onder druk door de handelsspanningen, de afzwakkende wereldeconomie en de onrust rond de Brexit.
Recessie in de maakindustrie
Maandag meldde marktonderzoeker Markit nog dat de bedrijvigheid in de Duitse industrie in september nog verder is gekrompen. De inkoopmanagersindex voor de industrie in Duitsland zakte naar het laagste niveau sinds medio 2009. Ook in de Duitse dienstensector gaat het minder goed. Deze cijfers maakten deel uit van de inkoopmanagers van de Eurozone als geheel. Ze vielen beneden verwachting uit. De verwerkende industrie in het eurogebied bevond zich al sinds februari in een recessie, maar de veel grotere dienstensector wist zich maandenlang aan deze neergang te onttrekken. Aan deze tegengestelde situatie lijkt nu een einde te zijn gekomen.
Minder diensten
Ook in de dienstensector zakt de groei nu weg. Waar de deelindex voor de dienstverlening in augustus nog uitkwam op 53,5 zakte deze in september weg naar 52,0. De deelindex voor de industrie zakte van 47,0 naar 45,6. De laagste stand sinds vele jaren. In Duitsland, de motor van de Eurozone, zakte deze index zelfs naar een schamele 41,4. Een stand onder de 50 duidt op krimp, boven de 50 op groei. Het vertrouwen onder ondernemers is sinds het crisisjaar 2009 niet meer zo laag geweest. De Bundesbank, de centrale bank van onze oosterburen, verwacht dat de Duitse economie na een krimp van 0,1 procent in het tweede kwartaal ook in het derde kwartaal een geringe krimp zal laten zien. Twee kwartalen van economische krimp duidt op een recessie.
Het gelijk van Draghi?
Deze cijfers zetten de beslissing van de ECB van twee weken geleden toch enigszins in een ander daglicht. Zo verklaarde vertrekkend president Mario Draghi gisteren in het Europees Parlement dat de prognoses over de economische groei in de Eurozone de afgelopen tijd sterker dan verwacht zijn verslechterd. Er zijn volgens hem ook geen voortekenen van een spoedig herstel. Grootste zorgenkind is inderdaad de maakindustrie die lijdt onder de handelsvete tussen de Verenigde Staten en China. Duitsland heeft daar als grote exporteur veel last van. Volgens Draghi houdt de dienstensector in de eurozone zich nog redelijk staande, maar hoe lang blijft dit goed gaan? Het besluit van de ECB om de geldpers weer te laten draaien was daarom gerechtvaardigd, aldus Draghi.
Zware tijden op komst?
Moeten beleggers nu bevreesd zijn voor zware tijden op de beurs? Dat hangt er van af. Er komt nu nog meer druk te staan op de voortgang van de besprekingen tussen de Verenigde Staten en China over het reeds anderhalf jaar durende handelsconflict. Mochten de strijdende partijen tot enige vorm van een overeenkomst kunnen komen bij hun volgende ontmoeting begin oktober, dan zou het ergste voorlopig wel eens achter ons kunnen liggen. Bedrijven kunnen zich dan weer richten op de toekomst en hun uitgestelde investeringen alsnog gaan doen. Met enige hulp van weer volop draaiende geldpersen van de centrale banken zou de beurs zijn mooie winsten tot het einde van het jaar vast kunnen houden.
Oktober cruciaal
Komen de kemphanen er begin oktober niet uit en escaleert het conflict verder, dan zullen beleggers hun blik snel weer gaan richten op de brandweerman (de centrale bank) om het opgelaaide vuur weer te blussen. Een recessie in de Europese Unie lijkt steeds moeilijker te vermijden. Het is echter de vraag of het blijft bij een kleine dip of dat een samenloop van omstandigheden kan uitmonden in een hete herfst. Gelukkig kunnen beleggers na een tot dusver uitstekend beleggingsjaar het een en ander lijden. Voordat er minnen op de borden komen te staan moeten er nog meerdere tegenvallende IFO’s passeren. Oktober wordt waarschijnlijk cruciaal voor dit beleggingsjaar.