Hij heeft weinig behoefte aan feedback. Voor hem is er niet veel speelruimte, gezien – in zijn woorden – “de kwetsbaarheid van opkomende markten, het protectionisme en de volatiliteit van de aandelenmarkten.” In korte tijd zijn we verschoven van het eeuwige "Whatever it takes" naar het "Pas op voor de risico's.”
Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank (ECB), heeft al meer dan twee jaar een uiterst relaxed beleid gevoerd voor de eurozone. Hij heeft de volgende renteverhoging steeds meer uitgesteld. We zullen geen nieuwe ontwikkelingen zien tot ten minste september 2019.
Deze week, op een conferentie over bankentoezicht in Parijs, zei Draghi dat de "dubieuze" schuldenlast van sommige banken in de eurozone nog steeds "hoog" is, wat hun kredietcapaciteit beperkt en zich vertaalt in minder financiering van economische activiteit. Draghi riep op tot een inspanning van banken, toezichthouders en regelgevers om die blootstelling aan giftige activa te verminderen.
Het is waar dat de banksector van Europa bearish is, met een daling van meer dan 15% op de aandelenmarkt in dit jaar en een verlaging van de prognoses bij veel instellingen voor 2019.
Het is ook waar dat geopolitieke risico's, zoals crises in opkomende economieën (met name Turkije), zwaar hebben gewogen op de resultaten van de Europese banken. Maar dat de prijs van geld al sinds maart 2016 is vastgehouden op 0%, heeft bepaald niet geholpen.
De markten hebben bij elke ECB-vergadering met verliezen gehandeld, wetende dat de Italiaanse bankier niet zal afwijken van zijn gekozen route. De enige stap die zou kunnen doen vermoeden dat de ECB zou stoppen met haar accommoderend beleid, was het einde van het programma van Quantitative Easing in december van dit jaar. Maar misschien hadden we wel op wat meer mogen hopen.
Waarom houden we de rente op 0,0%?
Begin 2018 wezen de voorlopende PMI-indicatoren van de eurozone, die de commerciële activiteit van de productie- en dienstensector meten, op een kwartaal-op-kwartaalgroei van de economie van 1%. De samengestelde PMI-index bereikte in januari een hoogtepunt van 12 jaar.
Het BBP bereikte eveneens een hoogtepunt in januari. De eurozone sloot 2017 af met een groei van 2,5%, het hoogste cijfer van het afgelopen decennium. Maar in de loop der maanden heeft het groeitempo aan kracht ingeboet.
Afgelopen juli bracht het Internationaal Monetair Fonds (IMF) de groeiprognose voor de eurozone voor dit jaar terug tot 2,2%. Dat is twee tienden minder dan de in april berekende groei. En de schattingen van de ECB waren toen zelfs nog lager: 2% in 2018 (van 2,1% in juni) en 1,8% voor 2019 (van 1,9% in haar vorige schatting).
Wat is er in deze maanden gebeurd? En, erger nog, zullen de groeischattingen verder worden verlaagd?
Veel analisten zijn van mening dat de ECB in de voetsporen van de Fed moet treden en de rente nu moet verhogen. We zijn er klaar voor, dit zijn tijden van groei. Wat zou er gebeuren als, onverwacht, de economie van de eurozone in crisis gaat?
Meneer Draghi, denkt u niet dat u de tarieven zou moeten verhogen? In een tijd waarin de ECB wedt op de exportcapaciteit van de Europese Unie, en rekening houdend met het feit dat het overschot op de handelsbalans in juli 18,5% lager was dan een jaar geleden, zou dit geen slecht besluit zijn.
Het zou ook de rentemarges van de banken verhogen (ofwel, het verschil tussen wat zij betalen voor hun deposito's en wat zij rekenen voor de leningen die zij verstrekken).
Het zou eveneens de eenheidsmunt versterken. Vergeet niet dat de euro in augustus vorig jaar zijn slechtste 13-maandsniveau ten opzichte van de dollar noteerde, voornamelijk als gevolg van de kracht van de Amerikaanse economie en de aanstaande renteverhoging van de Fed die voor die maand was gepland.
De laatste enquête van Bloomberg onder deskundigen laat zien dat analisten hun prognose van een renteverhoging van de ECB zelfs uitstellen tot december 2019. Dat betekent dat ze geen verandering lijken te verwachten tot aan het moment dat Mario Draghi ophoudt de verantwoordelijke te zijn. Zijn ambtstermijn eindigt immers in oktober van dat jaar.