“He who sells what isn’t his’n, must buy it back or go to pris’n.”
Een shortseller avant la lettre
Bovenstaande uitspraak is afkomstig van Daniel Drew, een zakenman actief in de scheepvaart en de spoorwegen in de 19e eeuw ten tijde van het rauwe Amerikaanse kapitalisme. Later werd hij speculant in aandelen. Aanvankelijk was hij zeer succesvol, mede door short te gaan op aandelen van zijn grote tegenstrever Cornelius Vanderbilt. Een crash in de spoorwegaandelen – de technologiefondsen van die tijd – liet hem berooid achter. Hij stierf in 1879, financieel volledig afhankelijk van zijn zoon. De meest beruchte shortseller uit de moderne geschiedenis was echter de vermaarde Jesse Livermore. Als jongen van 14 liep hij van huis weg om te gaan gokken op aandelenkoersen. Hij bleek een zeer succesvolle belegger. Zijn grootste “nummer” was zijn zware speculatie op een koersdaling van de Amerikaanse aandelenmarkt in 1929. De beruchte crash van 1929 – de markt zou uiteindelijk niet minder dan 90 procent van zijn waarde verliezen – maakte hem steenrijk. En zeer gehaat.
Omstreden
Speculeren op een koersdaling is eeuwenoud en altijd al omstreden geweest. De ophef rond de aandelen van de Amerikaanse keten in videogamewinkels GameStop (NYSE:GME) is zo bezien niets nieuws onder de zon. Meerdere hedgefondsen hadden gespeculeerd op een koersdaling van GameStop. Gezien de voortgaande digitalisering van videogames en de hopeloze situatie waarin het verouderde GameStop verzeild was geraakt, was dit niet zo vreemd. Miljoenen particuliere beleggers kochten, aangemoedigd door berichten op het forum Reddit, aandelen waartegen forse shortposities waren ingenomen. De professionele beleggers zagen de koersen vervolgens fors oplopen en dienden de aandelen, die ze eerder met geleend geld hadden verkocht, snel weer terug te kopen om hun verliezen te beperken. De “aanval op Wall Street” werd groots gevierd door de particulieren, die zichzelf als helden zagen. “Het perverse beurssysteem, waarin geldhongerige fondsen rijk geworden waren door te speculeren op koersdalingen”, was een kopje kleiner gemaakt.
Onethisch
Speculeren op een koersdaling wordt door velen gezien als onethisch. Beleggers zouden profiteren van de ellende van anderen. Zo verdiende George Soros miljarden aan de crash van het Britse pond en werd John Paulson steenrijk door short te gaan op Amerikaanse hypotheekobligaties. Net als Michael Burry, de hoofdpersoon uit de film The Big Short. Shortselling zou beursgenoteerde bedrijven, die al in de problemen verkeren, nog verder de afgrond indrukken. Tijdens de vorige financiële crisis – de kredietcrisis van 2008-2009 – stelden toezichthouders in België, Frankrijk, Griekenland en Spanje een verbod op shortselling in. Shortsellers zouden slechts denken aan eigen gewin en geen oog hebben voor de belangen van aandeelhouders, laat staan werknemers en toeleveranciers van de bedrijven waarvan zij de aandelen shorten.
Terechte kritiek?
Ook ’s werelds rijkste man, de CEO van Tesla (NASDAQ:TSLA), deed recent een duit in het zakje. “U can’t sell houses u don’t own, u can’t sell cars u don’t own, but u can sell stock U don’t own? This is bullshit – shorting is a scam, legal only for vestigial reasons”. Maar is deze kritiek terecht? Is het niet zo dat de hele economie draait om handel in zaken die we niet bezitten? We kopen huizen met geleend geld, verkopen ze tegen een hogere prijs en steken de winst in onze zak. Wanneer beleggers bij Robinhood aandelen kopen met geleend geld – on margin – en deze later met winst weer verkopen doen ze niet veel anders. Shortselling draagt juist bij aan de efficiëntie van de markt. Het maakt veel sneller duidelijk wat de werkelijke waarde van een belegging is. Zo verbood de Duitse toezichthouder shortselling in de aandelen van Wirecard (DE:WDIG). Hedgefondsen zouden samenspannen met journalisten om de koers te drukken met leugens over fraude. Helaas, het waren geen leugens.
Beschermingswal
Het speculeren op een koersdaling zorgt voor meer liquiditeit in de markt. Het doet beleggers inzien dat de financiële situatie van een bedrijf wellicht minder rooskleurig is dan in eerste instantie lijkt en dat een koers misschien wel erg ver is afgedreven van de intrinsieke waarde. En nog belangrijker, een belegger die aandelen leent om ze te verkopen om ze later tegen een lagere prijs weer terug te kopen, zorgt feitelijk voor een bodem onder de markt. De eerste kopers van een aandeel, na een verwoestende daling, zijn vaak geen durfals die de zon in de verte weer zien gloren, maar shortsellers die winst nemen op hun positie. Een verbod op shortselling is zo bezien niets anders dan het afbreken van een beschermingswal rond de aandelenmarkt.
Een ode aan shortsellers
Shortsellers mogen dan niet erg populair zijn, maar het verbieden van speculeren op koersdalingen lijkt niet de meest gewenste oplossing. “Shortsellers zijn als roofdieren van de savanne. Ze elimineren de zwakste dieren uit de kuddes. En ze zorgen voor meer liquiditeit in de markt. Ze vervullen een nuttige rol”, aldus handelaar Cees Smit op IEX Profs. Daarom, bij dezen een ode aan de shortsellers.