Volgens het boekje
In september verraste de Federal Reserve de markt met een renteverlaging van 0,5 procent. Het zou de eerste stap moeten worden in een serie renteverlagingen. Er was volgens de centrale bankiers voldoende ruimte voor. De inflatie was immers fors gedaald, van 9,1 procent naar 2,4 procent in een tijdsbestek van ruim twee jaar. Hiermee werden beleggers op hun wenken bediend. De S & P 500 zou in de rest van het jaar nog 8 procent verder oplopen. Tot zover verliep het volgens het boekje.
Toch niet helemaal
De obligatiemarkten reageerden echter anders op deze draai van de centrale bank. Waar men een verdere daling van de rente op 10-jaars staatsleningen zou verwachten, liep deze juist op. Achteraf bleek de dag waarop de Federal Reserve de rente verlaagde precies de bodem, 3,60 procent. Na het sterk meevallende banenrapport van afgelopen vrijdag stond de 10-jaars rente in de VS maar liefst 120 basispunten hoger, op 4,80 procent. Deze forse stijging zal nooit de bedoeling zijn geweest van de centrale bank.
Redenen voor deze stijging
De economie van de VS blijkt niet kapot te krijgen. Van de begin vorig jaar nog door velen verwachte recessie wordt inmiddels weinig meer vernomen. Ondertussen treedt volgende week een nieuwe president aan in de VS en zijn voorgestelde beleidsmaatregelen werpen hun schaduw ver vooruit. Belastingverlagingen, versoepeling van de regels en importheffingen zullen niet helpen om het laatste restje inflatie afdoende te bestrijden. Bovendien kampen de VS met een ongekende staatsschuld. De rentelast over deze schuld wordt bij een verder oplopende rente steeds meer een bedreiging voor de economie.
Bearmarket in obligaties
Redenen genoeg voor een oplopende kapitaalmarktrente. Obligatiebeleggers hebben weinig reden om te juichen. De in 2020 ingezette bearmarket in obligaties lijkt nog niet ten einde. Sterker nog, beleggers in Amerikaanse staatsobligaties hebben in het afgelopen decennium gemiddeld een 0,5 procent per jaar verloren. Wie zij hier ook al weer dat staatsobligaties een veilige haven waren?
Bedreiging
Daarnaast lijkt de oplopende rente ook steeds meer een bedreiging voor de ruim twee jaar oude bullmarket in aandelen te worden. Want het mag dan uitstekend gaan met de Amerikaanse economie, tegen een steeds verder oplopende kapitaalmarktrente lijkt geen kruid gewassen. Schulden moeten uiteindelijk worden geherfinancierd en winsten moeten tegen een hogere rente verdisconteerd worden. De prijs die beleggers aldus voor deze afnemende toekomstige winststroom willen betalen daalt. Dat uitgerekend op een moment dat de waardering van aandelen historisch op een hoogtepunt is aanbeland. Alleen in 1929 en 1999 waren aandelen duurder.
Banenrapport geen reden tot zorg
Maar wellicht maken beleggers zich te veel zorgen. Het banenrapport van afgelopen vrijdag duidde op een voortdurende sterke economie. Er kwamen meer nieuwe banen bij dan verwacht, de werkloosheid is nog steeds laag en nog belangrijker, het gemiddelde uurloon stijgt nog steeds harder dan de inflatie. De reële inkomens van de Amerikanen stijgen dus nog steeds. Dat is niet onbelangrijk in een economie die voor 70 procent draait op consumentenbestedingen. Zo lang de consument blijft uitgeven maken de bedrijven winst. Die kunnen vervolgens personeel blijven aannemen. De winst van de 500 bedrijven uit de S & P 500 groeit naar verwachting met 11,7 procent.
Goed nieuws is goed nieuws
Wellicht zal de Federal Reserve in een dergelijke economie de rente voorlopig niet meer hoeven te verlagen. Maar wat dan nog? Goed nieuws kan ook gezien worden als goed nieuws. De economie groeit, een recessie lijkt ver weg en de bedrijven zijn winstgevend. Die uitblijvende renteverlagingen zijn dan misschien jammer, maar het is de Federal Reserve wel gelukt zijn balans fors af te bouwen in de afgelopen bijna drie jaar. Het delicate proces van kwantitatieve verkrapping is uitgevoerd zonder de economie schade te berokkenen. Een prestatie van formaat.
Koopmoment?
En die stijgende kapitaalmarktrente dan? In oktober 2023 bereikte de 10-jaars rente de 5 procent. Dat was de top. De S & P 500 zette precies toen zijn bodem neer van 4137 punten om aan een forse stijging te beginnen. In april 2024 kwam de 10-jaars rente opnieuw in de buurt van de 5 procent, met 4,76 procent. Het bleek opnieuw een prachtig koopmoment voor aandelen. Vanaf de toenmalige bodem van 4917 punten zette de beurs weer een forse stijging in. Nu nadert de 10-jaars weer de 5 procent-grens. Is de obligatiemarkt wederom te ver doorgeschoten? Zou het weer een mooi instapmoment blijken te zijn voor aandelenbeleggers?