Geschreven in het Engels op 20 juni 2018 voor Investing.com
De OPEC, het kartel van aardolie-exporterende landen, zal deze week in Wenen bijeenkomen. In 2016 en 2017 werd het kartel door sommige experts "dood" verklaard, maar vandaag lijkt het nieuw leven ingeblazen te zijn en eens te meer de centrale motor van de oliemarkt. Als zodanig zijn hier de aandachtspunten vóór aanvang van de vergadering:
1. Huidige vraag naar olie
Volgens het International Energy Agency (IEA) is de wereldwijde overproductie van olie, die de prijzen in 2015 en 2016 deed instorten, nu voorbij. Het IEA waarschuwde zelfs dat, tenzij de OPEC de olieproductie verhoogt, de groeiende vraag in 2019 de markt "kwetsbaar voor hogere prijzen" zal maken. Zelfs de olieminister van de Verenigde Arabische Emiraten, die momenteel president van de OPEC is, zei deze week dat de oliemarkt bijna in evenwicht is.
De vraag aan de veertien lidstaten tijdens de komende vergadering zal dus zijn of de olieproductie vanaf juli moet worden verhoogd.
2. Dalende productie van de OPEC
Volgens Thomson Reuters bedroeg de totale olieproductie van de OPEC in mei 32 miljoen vaten per dag. Dit is meer dan 700.000 vaten per dag lager dan de productiedoelstellingen van de OPEC. Libië en Nigeria hebben tijdelijke verstoringen van de olie-export ondervonden en nieuwe gevechten in Libië zouden de olieproductie en -uitvoer in de nabije toekomst kunnen beïnvloeden.
Venezuela is echter verantwoordelijk voor de grootste productiedaling. In mei bereikte de olieproductie van Venezuela nieuwe dieptepunten. Volgens Platts produceerde Venezuela slechts 1,36 miljoen vaten per dag, fors minder dan de toewijzing van 1,97 miljoen vaten per dag. Er zijn serieuze aanwijzingen dat de productie van Venezuela zal blijven dalen. Het Amerikaanse Energy Information Agency (EIA) en het IEA geloven beide dat de Venezolaanse olieproductie in juni of juli onder de 1 miljoen vaten per dag zal dalen en dat deze ontwikkeling de olieprijzen in de tweede helft van 2018 op zal drijven.
3. Sleutelproducenten
Saoedi-Arabië en Rusland, de belangrijkste producenten van het kartel, toonden interesse in het verhogen van de olieproductie toen de olieministers Khalid al Falih en Alexander Novak op 25 mei bijeenkwamen op het economische forum in St. Petersburg. De twee ministers hebben naar verluidt een voorstel gedaan om de verhoging van de productie stapsgewijs in te voeren gedurende de tweede helft van 2018. Een aantal mogelijkheden liggen op tafel, waaronder een toename van 300.000 vaten per dag (minder dan 1% van de totale productie van de OPEC en participerende niet-OPEC landen), 500.000 vaten per dag , 700.000 vaten per dag, 1 miljoen vaten per dag en 1.5 miljoen vaten per dag. Het idee zou zijn om de productie geleidelijk op te voeren om de tekorten te compenseren uit Venezuela en uit andere OPEC-landen die geconfronteerd worden met ongewilde dalingen.
4. Oppositie
Iran protesteert luid tegen elke toename van de productie, omdat de nieuwe sancties van de VS het moeilijk zullen maken voor het land om de olie die het al produceert te verkopen. Iran is nu al gedwongen zijn olie tegen een korting te verkopen. De productieverhoging over de hele linie zou de inkomsten van het land alleen maar meer schaden. Het voelt zich ook onheus bejegend door zijn mede OPEC-leden nadat de OPEC het verzoek van Iran afwees om het land te steunen tegen de nieuwe Amerikaanse sancties.
De OPEC-gouverneur van Iran zei op zondag: "Als Saoedi-Arabië en Rusland de productie willen verhogen, is unanimiteit vereist. Als deze twee alleen willen handelen, is dat een schending van de samenwerkingsovereenkomst. "Hij zei ook dat "drie OPEC-oprichters daar een stokje voor zullen steken" (verwijzend naar Iran, Irak en Venezuela).
Dit betekent niet noodzakelijkerwijs dat het voorstel van Saoedi-Arabië en Rusland meteen al uit de lucht geschoten is. OPEC-leden leggen vaak dergelijke verklaringen af aan de vooravond van vergaderingen en kunnen vervolgens tot een compromis komen in Wenen. Geen enkel land wil zichzelf permanent buitensluiten van de machtspositie die hoort bij het OPEC-lidmaatschap.
Irak verzet zich ook tegen een productietoename over de hele linie. Irak heeft echter meer geproduceerd dan zijn toewijzing sinds de productieverlagingen ingevoerd werden. Volgens Platts produceerde Irak in mei 4,47 miljoen vaten per dag, wat de productietoewijzing met 0,12 miljoen vaten per dag overschrijdt. Gezien het feit dat Irak sinds november 2016 - toen de productiebeperkingen in werking traden - bij bijna elke vergadering van de OPEC vrijstelling van de productievermindering heeft gevraagd, kan veilig worden aangenomen dat Irak meer olie wil produceren. Irak wil echter de enige zijn die boven zijn toewijzing produceert.
5. Verwachtingen van andere lidstaten
Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten hebben tot nu toe grotendeels hun mond gehouden, maar ze zullen waarschijnlijk het voorstel van Saudi-Arabië steunen om de productie geleidelijk op te voeren.
Forse stellingnamen en krachtige taal op weg naar een OPEC-bijeenkomst zijn niet ongewoon. Ze gaan vooraf aan een bijeenkomst van drie vergaderingen. Ten eerste zullen landen die zitting hebben in het Joint Ministerial Monitoring Committee (JMMC) donderdag bijeenkomen om de productiepercentages en de naleving daarvan te evalueren. Daarna zal de OPEC op vrijdag zijn vergadering houden voor alle gouverneurs en tenslotte zullen op zaterdag de niet-OPEC ministers zich bij de gezamenlijke bijeenkomst aansluiten.
Volgens de olieminister van Ecuador hebben Rusland en Saoedi-Arabië een gecombineerde OPEC en niet-OPEC productietoename voorgesteld van 1,5 miljoen vaten per dag. Echter, aangezien de meeste andere producerende landen, afgezien van Saoedi-Arabië, Rusland, de Verenigde Arabische Emiraten, Kazachstan en Ecuador, niet over voldoende reservecapaciteit beschikken, zou de feitelijke toename ook minder dan 1,5 miljoen vaten per dag kunnen zijn.
Ondertussen blijft de Saoedische minister van energie Al Falih aandringen op wat hij beschouwt als een "redelijke en gematigde" maar "onvermijdelijke" overeenkomst om de olieproductie te verhogen.
De markt lijkt een toename van de olieproductie van de OPEC en Rusland te verwachten. De olieprijzen zullen dan ook zeker stijgen als blijkt dat er geen overeenkomst wordt bereikt om de productie te verhogen. Aan de andere kant zijn er aanwijzingen dat, ongeacht de beslissing van het kartel op vrijdag, sommige producenten de oliekranen de komende maanden hoe dan ook wijder zullen opendraaien.
Noot van de Auteur: Voor een uitgebreide vooruitblik op hoe OPEC en Rusland de oliemarkt zullen beïnvloeden, bekijk de Energy Week Podcast.