De rente daalt maar door
De rente op een Amerikaanse tienjaars staatslening is sinds november vorig jaar gezakt van 3,23 naar 2,43 procent nu. Een daling van 25 procent. Dat is nogal wat. Ook de rente op de Nederlandse staatsleningen van dezelfde looptijd is gezakt, van 0,79 naar 0,06 procent. Procentueel is dat overigens een veel opvallender daling. Nu kende de laatstgenoemde obligatie in 2016 zelfs nog een negatief rendement, maar daar zitten we nu dus niet meer ver vanaf. Bij onze oosterburen is dat rendement overigens al negatief. De Duitse overheid krijgt zelfs geld toe wanneer ze zich in de schulden steekt. Wat willen de markten hiermee zeggen?
Twee verschillende talen
Opvallend is vooral dat de aandelen- en de obligatiemarkt elkaar dit jaar tegen spreken. Zo prijst de aandelenmarkt – de AEX staat dit jaar op een winst van 11 procent – een economisch herstel later dit jaar in. De obligatiemarkt verwacht echter het tegenovergestelde. Beleggers kopen immers staatsleningen wanneer ze weinig tot geen groei verwachten. En bij een rente van nul procent is de groeiverwachting te verwaarlozen. Op de beurs krijgt de obligatiemarkt meestal het voordeel van de twijfel. De obligatiemarkt wordt immers gedomineerd door professionele beleggers, waar de aandelenmarkt mede door meer opportunistisch gedreven particulieren wordt voortgedreven. Wie van beiden gaat er straks gelijk krijgen?
Een inverse rentecurve
In de Verenigde Staten is de rentecurve – het verschil tussen de korte en de lange rente – vorige week invers gegaan. Onmiddellijk gingen er alarmbellen af. Het is een bekend gegeven dat alle recessies sinds de Tweede Wereldoorlog zijn voorafgegaan door inverse rentecurves. Het feit dat er inmiddels meer vergoed wordt op een lening van drie maanden dan op een lening van tien jaar zou dus op zijn minst tot opgetrokken wenkbrauwen moeten leiden. Dat doet het ook. Het is echter zeer de vraag of de onrust hierover terecht is.
Maar hoe erg is dat?
Ten eerste is het waar dat alle recessies vooraf zijn gegaan door inverse rentecurves. Maar omgekeerd hebben niet alle inverse rentecurves geleid tot een recessie. De markt heeft in het verleden meer dan eens een schijnbeweging gemaakt en achteraf gezien een vals signaal gegeven. Ten tweede blijkt uit onderzoek dat er tussen het invers gaan van een rentecurve en het ontstaan van een economische recessie gemiddeld een vertraging zit van 12 tot 18 maanden. Zo bezien zou er dus wel een recessie kunnen komen, maar pas ergens in 2020. In de tussentijd blijken koersen vaak nog gewoon een behoorlijk eind door te kunnen lopen.
Groeidip
Nu is er momenteel zeker sprake van een groeidip. De inkoopmanagers in de EU blaakten vorige week nu niet echt van gezondheid. De grote motor van de EU – Duitsland – kampt inderdaad met enkele problemen. Het is tenslotte een economie die sterk afhankelijk is van het wel en wee van de wereldhandel. En juist deze laatste staat - mede door de handelsstrapatsen van de heren Trump en Xi – nogal onder druk. Maar wanneer wij naar diverse vroege indicatoren van de wereldeconomie kijken, zoals de halfgeleiders, de huizenbouwersindex en de koperprijs, lijken deze markten te anticiperen op een economisch herstel later dit jaar.
De geldkraan gaat weer open
En gezien het gewijzigde beleid van de centrale banken lijkt dat ook logisch. Waar de centrale bankiers tot voor kort nog een verkrappend monetair beleid voerden lijken ze sinds enkele maanden de geldkraan weer open te gaan zetten. Dat heeft niet alleen gevolgen op de beurzen maar ook in de reële economie. Het meest waarschijnlijke scenario lijkt vooralsnog dan ook te zijn dat de wereldeconomie na de zomer weer wat zal opveren en dat de beurzen – zoals altijd – daar enkele maanden op vooruit lopen.
De meest geanticipeerde recessie ooit
Zo zou het dus wel eens zo kunnen zijn dat al die beleggers die vol ongeduld zitten te wachten op een recessie teleurgesteld weer huiswaarts dienen te keren. De meest verwachte recessie ooit zou zich er vanaf kunnen maken door zijn kat te sturen. En zelf lekker thuis te blijven. Die kat? Dat is een groeidip dit voorjaar, meer niet. Natuurlijk komt die recessie er ooit wel, maar nu waarschijnlijk nog niet.