De projectie van de Chinese vraag naar olie is wellicht ingewikkelder dan de meeste media ons willen doen geloven.
China heeft tijdens de daling van de olieprijs de vraag hoog gehouden. De door het land gerapporteerde economische gegevens hebben marktwaarnemers ervan overtuigd dat China olie voor consumptie en voor zijn strategische reserves zal blijven kopen. Kleine, onafhankelijke raffinaderijen in China mogen van de overheid bepaalde quota ruwe olie kopen op de vrije markt. Naast de enorme hoeveelheden die worden gekocht door staatsraffinaderijen, is de vraag van deze kleine raffinaderijen gemakkelijk te voorspellen vanwege het tweejaarlijkse vergunningsproces.
Nu staan er verschillende belangrijke veranderingen op stapel die invloed kunnen hebben op de Chinese vraag naar olie en daarmee rechtstreeks op de olieprijzen voor 2018 en 2019. Veel van deze veranderingen worden niet weerspiegeld in de economische gegevens die China vrijgeeft en verschijnen mogelijk ook niet in grote krantenkoppen.
De meest duidelijke verandering is een stijging van de prijzen van ruwe olie. De prijs van de referentie Brentolie is sinds januari 2018 met meer dan 5% omhoog gegaan en dit heeft de marges verlaagd die onafhankelijke Chinese raffinaderijen op hun producten maken.
Daarbij heeft de Chinese overheid onlangs nieuwe belastingregels ingevoerd die vereisen dat onafhankelijke raffinaderijen een consumptiebelasting betalen van $38 per vat benzine en $29 per vat diesel. Dat zal een serieuze impact hebben op de winst.
Deze factoren hebben veel van de onafhankelijke raffinaderijen in China gedwongen over te schakelen op stookolie in plaats van ruwe olie. De raffinaderijen kunnen betere marges halen bij de verwerking van stookolie in plaats van ruwe olie, omdat ze de belasting kunnen aftrekken wanneer ze hun geraffineerde producten later verkopen.
Er zijn echter nog steeds bijkomende kosten voor de aankoop van stookolie in plaats van ruwe olie en dit heeft geresulteerd in een daling van de capaciteit in de afgelopen maanden. Volgens een onderzoek van een Chinees adviesbureau werkten onafhankelijke raffinaderijen in China in mei op ongeveer 63% van hun totale capaciteit.
Chinese economische gegevens kunnen bovendien de zwaktes van deze onafhankelijke raffinaderijen verdoezelen. Uit officiële gegevens bleek dat de raffinagecapaciteit in China in juni 8% steeg in vergelijking met vorig jaar en 1,5% ten opzichte van vorige maand. De winsten kwamen echter van Chinese staatsraffinaderijen en overschaduwden de verliezen van onafhankelijke raffinaderijen, aldus een analyse van Reuters.
De Chinese overheid heeft vorige week de invoerquota voor ruwe olie voor onafhankelijke raffinaderijen verhoogd, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat de raffinaderijen deze quota in 2018 volledig zullen gebruiken. Tenzij China zijn belastingplan intrekt, zouden de mondiale markten een belangrijke afnemer van ruwe olie kunnen verliezen. Er zijn echter enkele creatieve oplossingen voor deze raffinaderijen om hun marges te vergroten, zelfs bij hogere olieprijzen en hogere belastingen.
Eén mogelijkheid is de aankoop van meer Iraanse olie, aangeboden tegen gereduceerde prijzen. Chinese onafhankelijke raffinadeurs waren enkele van de eersten die begonnen met het aankopen van Iraanse olie nadat de VN-sancties in 2016 eindigden. Iran richtte zich specifiek op deze raffinaderijen, als een manier om klanten terug te winnen.
Chinese staatsraffinaderijen hebben langlopende contracten met grote olieleveranciers als Saoedi-Arabië en Rusland, maar de onafhankelijke raffinaderijen hebben ertoe bijgedragen dat China de grootste afnemer van Iraanse olie is geworden. Deze raffinaderijen zouden kunnen proberen de Amerikaanse sancties te omzeilen door te werken via de enige Chinese bankinstelling die de sancties tegen Iran eerder heeft getrotseerd - de Bank of Kunlun - om ruwe olie te kopen tegen aanzienlijke korting op de marktprijs. Als deze weg succesvol blijkt kunnen we inderdaad een toename gaan zien van de hoeveelheid Iraanse olie die China afneemt, wanneer de sancties van kracht worden.
De Chinese aankoop van Iraanse olie heeft echter misschien niet veel invloed op de wereldwijde oliemarkt, om de volgende redenen:
- Als de raffinaderijen niet bij Iran zouden kopen zouden ze bij niemand anders kopen, dus verdringen de aankopen geen andere orders
- De Iraanse olie kan nergens anders afgezet worden dan bij deze Chinese raffinaderijen, dus is die olie niet echt op de open markt
- De olie zal verkocht worden tegen een aanzienlijke korting, onder de wereldwijde prijzen.
De Chinese olieconsumptie maakt een belangrijk deel uit van de wereldwijde vraag naar olie, maar marktwatchers moeten zich ervan bewust zijn dat de gegevens die China aanbiedt vaak niet het hele verhaal vertellen.