Oorlog in het Midden-Oosten
Israël maakt zich op voor een langdurige grondoorlog in de Gazastrook, nadat het dit weekend de grootste invasie van het land in vijftig jaar te verduren kreeg. De aanval van Hamas zaterdag verraste het Israëlische leger en inlichtingendiensten volledig. ”Dit is ons 9/11. Onze tweede Jom Kipoer-oorlog”. Het financiële nieuws wordt dezer dagen bepaald door de hernieuwde geopolitieke spanningen in het Midden-Oosten met de oorlog tussen de Palestijnse groepering Hamas en Israël. Nog een oorlog erbij in de wereld. Met de nog voortslepende strijd in Oekraïne zorgt dat voor nog meer onrust op de beurzen.
Het aanpassingsvermogen van de mensheid
Na zo’n negatieve gebeurtenis krijgt het doemdenken al snel de overhand. Natuurlijk zijn er nare effecten te bespeuren, maar het is belangrijk om je daar als belegger niet volledig op te richten. Merkwaardig genoeg blijkt namelijk uit de historie dat oorlogen helemaal niet zo slecht voor de beurs hoeven uit te pakken. Zo zou men er goed aan doen om ook aandacht te hebben voor het aanpassingsvermogen van bedrijven, consumenten en overheden. Mensen blijken onder hoge druk tot veel in staat als het gaat om aanpassingen aan veranderende omstandigheden.
Het laatste dat je wil hebben is cash
Zo verklaarde ’s werelds meest vermaarde belegger Warren Buffett in een interview met CNBC: “Je moet in iets beleggen. En als we zeker van iets kunnen zijn, dan is het dat oorlogen de waarde van geld aantasten. Dat gebeurde voor zover ik weet in iedere oorlog. Het laatste wat je dus wil bezitten tijdens een oorlog is cash. Tijdens de Tweede Wereldoorlog steeg de beurs”. Een jonge Buffett kocht zijn eerste aandelen in 1942. De fameuze belegger Sir John Templeton deed in dat jaar overigens hetzelfde. Het gitzwarte oorlogsjaar 1942 bleek achteraf de bodem van de sinds 1929 durende bearmarket. Het was het jaar waarin de beurs aan een decennialange rally begon.
Beleggen in oorlogstijd
Beleggen in oorlogstijd? Even terug in de tijd. Tijdens de Eerste Wereldoorlog steeg de Dow Jones-index tussen 1914 en 1918 met ruim 43 procent. Een rendement van 8,7 procent gemiddeld per jaar. In september 1939 viel het Duitse leger Polen binnen. Het was de start van de Tweede Wereldoorlog. De reactie op de beurs? De Dow Jones-index steeg met bijna 10 procent op één dag. Beurzen blijken volkomen harteloos en bij tijd en wijle zelfs volledig pervers. Toen in 1945 het bloedigste militaire conflict uit de moderne geschiedenis beëindigd was bleek de Dow Jones-index gedurende deze periode met ruim 50 procent te zijn opgelopen. Een rendement van gemiddeld 7 procent per jaar.
Korea, Vietnam, Irak en Oekraïne
De Koreaanse oorlog woedde van 1950 tot 1953. Beleggers bleken in deze periode een rendement van 16 procent gemiddeld per jaar te kunnen bijschrijven. Vietnam? Tussen het zenden van de Amerikaanse troepen in 1965 en het overhaaste vertrek in 1975 realiseerde de index gemiddeld 5 procent per jaar. De invasie van de VS in Irak? De index steeg de daaropvolgende dag met 2,3 procent en zou het jaar met een winst van meer dan 30 procent stijgen. En Oekraïne dan? Na de invasie van het Russische leger zakten de beurzen inderdaad. De AEX-index bijvoorbeeld met 5,5 procent. Een maand later stond de index echter 1,5 procent hoger dan op de dag voor de invasie.
Wachten leidt tot niets
Niet zozeer de oorlog zelf, maar de enorme onzekerheid die eraan voorafgaat zorgt voor koersdalingen. De oplopende kans dat er een oorlog komt draagt bij aan dalende koersen. Op het moment dat de langverwachte oorlog uitbreekt verdwijnt de onzekerheid en beginnen de koersen te stijgen. Onderzoek wijst uit dat de volatiliteit op de beurzen tijdens oorlogen lager is dan gemiddeld. Spaarders zijn vaak geneigd om toch nog even af te wachten met beleggen in tijden van onzekerheid. Gevoelsmatig lijkt dat een goed idee, maar het heeft meestal een averechts effect. Beurzen verwerken nieuws razendsnel in de koersen. Zodra de lucht is opgeklaard staan de beurzen al weer fors hoger en is de kans voorbij.
Als de kanonnen bulderen
Door niet alleen rekening te houden met alles wat er verkeerd kan gaan, maar ook oog te hebben voor het aanpassingsvermogen van bedrijven, consumenten en overheden kunnen beleggers een strategie opstellen die overeind blijft bij diverse uitkomsten. Cash blijkt op lange termijn een slechte belegging die alleen maar in waarde daalt. Tijdens een oorlog versnelt dat proces alleen maar. Beleggers zijn beter af met productieve activa zoals aandelen. Een oude beurswijsheid luidt dan ook dat je moet kopen zodra de kanonnen bulderen.