De Nederlandse banken - exclusief hun buitenlandse kantoren - hebben voor EUR 350 miljard aan schuldpapier in handen. Dit beslaat ongeveer 15 procent van hun balanstotaal. De portefeuille bestaat voornamelijk uit schuldpapier uitgegeven door zogenoemde special purpose vehicles (SPV’s) en uit schuldpapier van overheden. Dit zijn twee segmenten binnen de portefeuille die onder invloed van de economische omstandigheden en nieuwe regelgeving sterk in beweging zijn.
Afname van SPV-papier op de bankbalans
Het schuldpapier uitgegeven door SPV’s en in handen van de banken bedroeg eind april 2011 ongeveer EUR 190 miljard en is sinds eind vorig jaar met EUR 50 miljard afgenomen. De Nederlandse banken gebruiken SPV’s voornamelijk voor het doorverkopen en verhandelbaar maken van de door hen verstrekte hypotheken en andere leningen. Dit wordt ook wel securitisatie genoemd. De SPV koopt hypotheken en andere leningen van de bank en financiert dit door de uitgifte van schuldpapier. De banken hebben de afgelopen jaren veel schuldpapier van 'eigen' SPV’s opgekocht. Enerzijds door de afgenomen vraag onder institutionele beleggers naar het schuldpapier van SPV’s en anderzijds door het mogelijke gebruik van deze effecten als onderpand voor leningen van het Eurosysteem. De recente afname van het schuldpapier van SPV’s op de balans van banken wordt voor een klein deel veroorzaakt door het wederom in de markt plaatsen van schuldpapier van SPV’s.
Daarnaast is een deel van het schuldpapier van SPV’s - door de strengere eisen - niet langer bruikbaar als onderpand voor leningen van het Eurosysteem. Hierdoor zijn enkele securitisatieprogramma’s beeïndigd, waarbij het schuldpapier wordt afgelost en de aanvankelijk overgedragen hypotheken en andere leningen weer op de balans van de bank worden geplaatst.
Bovendien zijn securitisatieprogramma's teruggedraaid zodat de teruggenomen hypotheken en andere leningen kunnen worden ingezet als zekerheid voor het uitgeven van zogenoemde covered bonds. Deze effecten worden gedekt door leningen, waarbij zowel de leningen als de uitgegeven effecten op de balans van het bankbedrijf blijven staan. Ook kunnen bij het terugdraaien of herstructureren van securitisatieprogramma’s andere meer micro-economische redenen, zoals efficiency overwegingen, een rol spelen.
Toegenomen belangstelling voor overheidspapier
Het schuldpapier van overheden in handen van Nederlandse banken bedroeg eind april 2011 ruim EUR 100 miljard. De toegenomen belangstelling voor overheidspapier startte medio 2009. Tussen juni 2009 en april 2011 is het overheidspapier op de bankbalans met EUR 30 miljard gestegen. De laatste zes maanden is de waarde van het overheidspapier in handen van banken weer enigszins afgenomen. Een ruime meerderheid van het papier in handen van Nederlandse banken is uitgegeven door overheden uit het eurogebied, met name de Nederlandse (EUR 30 miljard), Duitse (EUR 25 miljard) en Franse (EUR 20 miljard) overheden. Het bancaire bezit aan overheidspapier uitgegeven door Griekenland, Ierland en Portugal bedraagt in totaal ongeveer EUR 2 miljard. De Nederlandse banken staan in hun toegenomen belangstelling voor overheidspapier niet alleen. Ook banken in andere eurolanden hebben de laatste jaren veel schuldpapier van EMU-overheden aangeschaft (een stijging van EUR 140 miljard).
Bij de toegenomen belangstelling voor overheidspapier speelt een aantal factoren een rol. Zo kan een toegenomen belangstelling voor relatief veilig schuldpapier de aanschaf van overheidspapier hebben gestimuleerd. Daarnaast worden banken geconfronteerd met veranderingen in de liquiditeitsregelgeving in aanloop naar het nieuwe toezichtraamwerk (Bazel-III), die het aanhouden van zeer liquide overheidspapier stimuleren.
De recente afname in de waarde van overheidspapier op de bankbalans kan grotendeels worden verklaard door gedaalde koersen vanwege een stijging van de rente op overheidspapier. Over het afgelopen half jaar zijn de aanhoudingen van overheidspapier vooral daardoor met EUR 10 miljard in waarde afgenomen.
Voeg een reactie toe
Wij raden u aan om reacties te gebruiken om interactie met gebruikers aan te gaan, uw perspectief te delen en vragen te stellen aan auteurs en elkaar. Met het oog op het hoge niveau van conversatie dat wij allemaal waarderen en verwachten te behouden, dient u de volgende criteria in het achterhoofd te houden:
Daders van spam of misbruik zullen van de site worden verwijderd en zijn uitgesloten van toekomstige registratie naar goeddunken van Investing.com.