Daar zijn we weer
In een strenge brief aan het Congres stelde de Amerikaanse Minister van Financiën Janet Yellen dat de bodem van de schatkist zo rond half oktober in zicht dreigt te gaan komen. Wanneer de Democraten en de Republikeinen op korte termijn geen akkoord bereiken over het verhogen van het schuldenplafond dreigen de Verenigde Staten op een gedeeltelijke sluiting van de overheid af te stevenen. Het Congressional Budget Office schat dat de Verenigde Staten het nog even kunnen uitzingen vooraleer het schuldenpafond een probleem wordt. Het schuldenplafond? Dat was toch iets van vroeger tijden? Dat was in het tijdperk-Tump toch uit de weg geruimd?
Schuldenplafond weer terug
Helaas. Twee jaar geleden werd onder zijn presidentschap inderdaad met instemming van beide partijen besloten het schuldenplafond op te schorten. De wettelijke beperking op de hoeveelheid schuld die de overheid mag hebben werd buiten werking gezet. Tot vorige maand. Sinds begin augustus is het de Amerikaanse overheid niet langer toegestaan onbeperkt geld te lenen om zich te financieren. Het nieuwe plafond ligt op 28500 miljard dollar. Dat zijn de schulden ten tijde van de schorsing van de wet in 2019 (22000 miljard) opgeteld bij de 6500 miljard aan nieuwe leningen.
Het verkeerde moment
Juist nu de Verenigde Staten bezig zijn zich te ontworstelen aan de gevolgen van de pandemie komt dit de regering-Biden niet zo goed uit. Er bestaat immers al grote onenigheid over de voorgenomen uitgaven aan infrastructuur, sociaal beleid, belastinghervormingen en klimaatverandering. Het Build Back Better-programma kan niet op een grote meerderheid in het Congres rekenen. Naast de Republikeinen zijn ook diverse Democraten nogal sceptisch over de omvang van de voorgenomen overheidsuitgaven.
Tien jaar geleden
Even tien jaar terug in de tijd. De beurzen werden toen hard geraakt omdat de normaal gesproken routineuze verhoging van het schuldenplafond onderdeel werd van de strijd tussen de Republikeinen en de Democraten. De toenmalige president Obama slaagde er niet in een akkoord te bereiken en Credit Rating Agency Standard & Poor’s besloot de kredietwaardigheid van Amerikaanse staatsobligaties te verlagen. De aandelenmarkt verloor niet minder dan 20 procent. Het jaar 2011 ging de geschiedenis in als één van de mindere beursjaren. Is een herhaling mogelijk?
Een zwarte zwaan?
De rente is historisch laag, de economie wordt op grote schaal door overheden gestimuleerd en de bedrijven rapporteren fenomenale winsten. Het is dan ook niet vreemd dat beurzen de ene All Time High na de andere neerzetten. Het wachten lijkt op een langskomende zwarte zwaan, een onverwachte gebeurtenis die de beurzen op hun kop zet. Zou de plotse terugkeer van het schuldenplafond de rol van zwarte zwaan kunnen vervullen? Net op het moment dat Biden grote moeite lijkt te hebben om zijn ambitieuze plannen voor de infrastructuur erdoor te krijgen komt dit op zijn minst even niet goed uit. Juist nu de beurzen zich druk lijken te maken over de oplopende inflatie die de handelingsruimte van de Federal Reserve zou kunnen beperken. Is het einde van deze rally in zicht?
Een afwaardering op komst?
Enige nuance is wel op zijn plaats. De Verenigde Staten zijn het enige land dat werkt met een absoluut schuldenplafond. Veel landen werken bijvoorbeeld met een schuldenpercentage van het BNP. Schulden lopen immers mee met de groei van het BNP. Een absoluut plafond lokt voortdurende aanpassingen uit. Sinds de Tweede Wereldoorlog is het schuldenplafond in de Verenigde Staten dan ook al een keer of honderd verhoogd. Verhoging was steevast een routinematige handeling van het Congres. Tot het onderdeel werd van de partijpolitieke oorlog tussen de beide partijen in de Verenigde Staten. De Republikeinen hebben inmiddels aangegeven niet van plan te zijn deze keer mee te werken. Rating agencies hebben reeds gewaarschuwd. Een eventuele afwaardering van de staatsschuld zou voor de nodige onrust kunnen zorgen. Beleggers kunnen de komende weken hun adem in houden. Als ze daar in deze rally tenminste de tijd voor hebben.