Voor Rusland begon aan de inval in Oekraïne waren we op de financiële markten vooral met inflatie bezig. Doordat door alle lockdowns de aanvoerketens fors verstoord waren en de vraag enorm toenam ontstonden er tekorten aan alles. Ook grondstoffen liepen al hard in prijs op, waardoor de inputkosten op allerlei terreinen omhoog schoten.
De Russische invasie heeft het er niet beter op gemaakt want olie, gas, kolen en graan zijn zo maar een paar zaken die Rusland volop exporteert. Sterker nog, Rusland is de grootste energie-exporteur ter wereld. Door alle spanningen en sancties die er inmiddels zijn ingesteld lopen de prijzen alleen maar verder op, niet alleen in Europa, maar ook in de rest van de wereld. President Biden heeft al aangekondigd dat hij zo’n 30 miljoen vaten van de strategische olievoorraad van de Verenigde Staten zal gaan inzetten om de prijsdruk te verminderen. Het Internationaal Energie Agentschap, dat de grote geïndustrialiseerde landen vertegenwoordigt, heeft gisteren ook al aangegeven dat er 60 miljoen vaten uit de wereldwijde voorraden zullen worden vrijgegeven. Volgens het Internationaal Energie Agentschap ligt de zekerheid van energie onder druk, waardoor er risico’s zijn voor een wereldeconomie die net aan het herstel bezig is.
In Europa loopt ondertussen de prijs van kolen ook stevig op, omdat Europese energiebedrijven vrezen dat de aanvoer vanuit Rusland de komende tijd lastiger zal worden. Rusland is namelijk de grootste toeleverancier. En dat op een moment dat de Europese kolenvoorraad zich op het laagste niveau sinds 2014 bevindt en de prijs voor een ton kolen sinds 2008 niet zo hoog is geweest. Er wordt naarstig gezocht naar alternatieven en de pijlen worden nu gericht op kolen uit Zuid-Afrika. Dat zal de prijs van elektriciteit niet ten goede komen, want we weten allemaal dat de kosten van bulkvervoer ook naar grote hoogten zijn gestegen.
Door de wel erg overhaast ingezette draai naar schone energie (wind, zon en waterstof en -kracht) zijn de investeringen in fossiel behoorlijk achtergebleven. Men was even vergeten dat er ook nog zoiets is als een overgangsperiode en we worden nu hard met onze neus op de feiten gedrukt. Door bijvoorbeeld Shell (AS:SHEL) is die overgangsperiode vaak aangegeven als minstens 20 jaar, maar het kan zomaar langer duren. Ook zonder de Russische invasie was het aanbod aan fossiel (gas, olie, steenkool) beperkt op een moment dat de vraag sterk stijgt.
Voor de leden van de OPEC+ zal het vandaag een andere vergadering zijn dan anders. Er zal vandaag niet reikhalzend naar hun besluit worden uitgekeken, want het is de Russische invasie en de angst dat de aanvoer van olie daar hinder van zal ondervinden die de boventoon voert en niets anders. De leden van de OPEC+ zullen gewoon vasthouden aan het bestaande plan van de voorgenomen verhoging van de productie met 400.000 vaten per dag, al heeft een aantal van hen grote moeite om daaraan te kunnen voldoen. In januari werden er ook al per dag 972.000 vaten minder opgepompt dan de doelstelling. Alle ogen zullen gericht zijn op Rusland, het tweede grootste lid van de OPEC+, want zal het land bereid zijn om, gegeven de Westerse sancties, de tekorten op te vullen? En, zullen de beurzen er de energie voor hebben de weg omhoog weer in te slaan?
Biden zit sowieso in een lastig parket. Enerzijds heeft hij in eigen land te maken met de hoogste inflatie van de afgelopen 40 jaar en anderzijds wordt hij van zowel Democratische als Republikeinse kant steeds verder onder druk gezet om te stoppen met de invoer van Russisch gas en olie. Nu wil hij graag dat zijn partij de midterms in november ongeschonden doorkomt en dat hij de krappe meerderheid in het Congres niet verliest, dus hij moet iets doen. Tijdens zijn eerste State of the Union riep hij om het minimumloon te verhogen naar 15 dollar per uur. Hij wil namelijk de inflatie bestrijden door de kosten voor Amerikaanse burgers te verlagen en hun besteedbaar inkomen minimaal op peil te houden. Uit onderzoek blijkt dat meer dan de helft van de Amerikanen denkt dat de Amerikaanse economie, ondanks de forse groei van vorig jaar, zich in een recessie of, sterker nog, een depressie bevindt. Daarom wil Biden met investeringen onder andere de aanvoerketens verbeteren en moeten Amerikanen met omscholingsprogramma’s worden gestimuleerd om betere banen te zoeken. Ook moet er veel geld worden geïnvesteerd in de halfgeleiderindustrie.
Voor die hogere minimumlonen krijgt hij in het Congres nog niet echt de handen op elkaar, al hebben veel grote ondernemingen als Amazon (NASDAQ:AMZN) dat allang gedaan. Het verhogen van de salarissen werkt namelijk ook de angst voor een loonprijsspiraal in de hand en dat is onhandig als je het als Amerikaanse president tot je doelstelling hebt gemaakt om iets aan de hoogte van de inflatie te doen.