Saoedi-Arabië zal de grootste winnaar zijn als President Trump de Amerikaanse sancties op Iraanse olie-export doorzet. En de grootste verliezers zijn misschien niet eens de Iraniërs.
Alle olie-importeurs, van China en India tot de VS, zullen in de komende weken en maanden meer moeten betalen voor hun olie, aangezien Saoedi-Arabië en zijn bondgenoten in de OPEC vasthouden aan hun eigen gewin in plaats van genoeg olie voor de wereld te garanderen.
Perfecte storm voor de consument
Er komt een perfecte storm aan voor de consument, omdat fondsmanagers de ruwe prijzen hoger zullen najagen totdat er, zoals Saoedi-Arabië dat noemt, een “marktherstructurering” te zien is. Het bewijs voor deze herstructurering zal echter pas komen als er weer een overvloedige stroom van olie is. En dat gaat in tegen het plan van de Saoedi’s, een aantal maanden geleden bedacht, om de markt krap te houden.
West-Texas Intermediate is in de 4,5 maand van gecoördineerde productieverlagingen in Saudi-Arabië, Rusland en andere OPEC+ landen 45% in waarde gestegen. Hiermee kan het de 40% die het in het vierde kwartaal van 2018 verloor, weer ruimschoots goedmaken.
Brent is ondertussen met 38% gestegen, terwijl benzine in de VS zelfs nog verder geklommen is, met 61%.
Trump verwacht dat de OPEC+-leden hun productiebesnoeiingen snel om zullen draaien, en dat de verloren vaten uit Iran en andere bronnen zoals Venezuela en Libië vervangen zullen worden met een opgevoerde OPEC+ productie.
Riyad heeft dit scenario niet gegarandeerd.
De president tweette:
“Saudi-Arabië en andere landen in de OPEC zullen het gebrek aan olie door onze Iraanse sancties meer dan goedmaken.”
Geen vrije toestroom van olie tegen prijzen die consumenten willen
Arabische media citeren ondertussen de Saoedische Minister van Energie, Khalid al-Falih, dat het Koninkrijk eraan zal werken om de beschikbaarheid van olie en het marktevenwicht te verzekeren zodra de Amerikaanse sancties op Iran volledig zijn ingegaan. Ontdaan van alle politieke subtiliteiten betekent zijn opmerking dat OPEC beslist hoe veel olie erbij komt op de markt. Het zal niet vrij zijn, en het zal zich zeker niet aanpassen aan de prijzen die consumenten wensen te betalen.
Ellen R. Wald, analist van de oliemarkt en wekelijks columnist bij Investing.com, zegt dat Saudi-Arabië “zichzelf niet gaat vastpinnen in OPEC door een bepaald aantal vaten te beloven.”
Scott Shelton, handelaar in energiefutures bij ICAP, adviseert investeerders om op te passen voor een olierally die uit de hand kan lopen. “Velen denken dat (de) reservecapaciteit (van de Saoediërs) lager is dan geadverteerd” en dat deze onvoldoende zal zijn om vaten op de markt te zetten wanneer het land de uit de bocht schietende olieprijzen probeert te beheersen.
Iran minder hard geraakt dan gedacht
Wat Iran betreft, zal de Islamitische Republiek naar verwachting doorgaan met de export van haar olie – met of zonder Amerikaanse goedkeuring. De Iraniërs opereerden vorig jaar al heimelijk om hun olie ondanks de sancties te verzekeren aan hun klanten. Halverwege het jaar maakte de Trump-regering deze handel gemakkelijker voor Teheran door ontheffingen van sancties te verlenen.
Nu Washington deze ontheffingen echter beëindigt, blijven acht landen - China, India, Japan, Zuid-Korea, Taiwan, Turkije, Italië en Griekenland - in het ongewisse over de toelevering van olie. Het grootste land, China, is niet blij dat het voor zijn olie overgeleverd is aan de genade van een steeds agressievere OPEC.
Zoals de New York Times gisteren opmerkte, waren alle acht landen die ontheffingen kregen van Washington, bondgenoten van de VS op belangrijke veiligheids- en diplomatieke kwesties buiten Iran. China was de gevoeligste van allemaal, gezien de spanningen rondom de handel tussen de VS en het land.
China protesteert luid bij Trump
De helft van de geschatte Iraanse export van een miljoen vaten per dag gaat naar China. Peking beklaagde zich dan ook over het idee van Washington om de Iraanse olie-export naar nul te brengen. De Chinese woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Geng Shuang, zegt dat “China zich consequent verzet tegen de unilaterale sancties van de VS.” Hij voegt daaraan toe dat “de Chinese regering zich inzet voor de bescherming van de legitieme rechten en belangen van de Chinese ondernemingen in China.”
In tegenstelling tot China zouden de andere klanten van Iran, zoals India, ervoor kunnen kiezen om niet bij Trump te klagen.
Amit Bhandari van de Indiase Raad voor Wereldwijde Betrekkingen gaf daarvoor zijn redenen aan de Russische nieuwssite Spoetnik.
“India heeft andere opties om olie te kopen. India voert ongeveer 4 miljoen bpd in en minder dan 10% hiervan komt uit Iran. Het is niet zo dat we een hogere prijs gaan betalen voor deze 10%. In plaats daarvan zal de stijging van de ruwe prijs van toepassing zijn op onze totale olie-invoer.”
Trump zal pijn Amerikaanse consument voelen
Dichter bij huis zal Trump waarschijnlijk de grootste last hebben van de hogere olie- en brandstofprijzen. Amerikanen, die de pijn voelen bij de benzinepomp, moeten beslissen of ze hem volgend jaar willen herkiezen.
Riyad en Washington hebben een geschiedenis van decennialang samenwerken om de opkomst van Iran als macht in het Midden-Oosten in te dammen. Ze hebben echter ook hun eigen motivaties.
Voor de Saoediërs is het motief decennia van vijandschap met een land dat ironisch genoeg een van de belangrijkste leden van het OPEC-kartel is.
Voor Trump is het motief een intensivering van zijn pogingen om het regime van Rouhani te straffen. Hij beschuldigt het land van terrorisme en van het verkrijgen van een onverdiende overeenkomst met zijn voorganger Barack Obama. De overeenkomst bevat volgens hem te liberale beperkingen van het Iraanse kernprogramma, in ruil voor de vrijheid om olie te exporteren.
Geen van deze overwegingen zou echter voor Trump zo belangrijk kunnen zijn als het tevreden houden van zijn electoraat met lage olieprijzen. En dat is vooralsnog geen fluitje van een cent.