Wat gaat er gebeuren met de olieprijs? Hoe gaat het aflopen met de boom-bust-boom cyclus van de afgelopen twee jaar?
De gestage OPEC-productiebesnoeiingen, meer leveringsbeperkingen in Iran, Venezuela en Libië door interne problemen of door Amerikaanse sancties, een Amerikaans vliegdekschip in de Perzische Golf, en de dreiging van extra tarieven op China invoer in de VS: ze maken het onvoorstelbaar moeilijk om de koers van de olieprijzen te voorspellen.
Daling van aanbod waarschijnlijk
Bank of America Merrill-Lynch (BofA) zegt dat extra productieverliezen niet kunnen worden uitgesloten. De conclusie van BofA is gebaseerd op Saudi-Arabië’s doelbewuste vertraging van zijn productieverhogingen in een nieuwe rol als prijshavik van OPEC. Daarnaast is het gebaseerd op het beleid van Trump, die zijn uiterste best doet om de ruwe olie-uitvoer van Teheran en Caracas af te knijpen om regimewisselingen of andere veranderingen te veroorzaken.
Als een steeds verder onderbevoorrade markt is wat BofA verwacht, dan is de implicatie dat de olieprijzen ook veel hoger zouden moeten worden dan ze nu zijn.
En sommige marktdeelnemers, zoals energiecommentator en futuresmakelaar Scott Shelton, betogen dat de achteruitgang (backwardation) die zich nu voordoet in de Amerikaanse West Texas Intermediate en de Britse Brent de markt in de komende maanden zou kunnen schaden als ze steiler wordt.
Prijsrichting kan gemengd zijn
Backwardation of achteruitgang is een dynamiek in grondstoffen-futures waarbij het spot- of front-maandcontract tegen een premie wordt verhandeld ten opzichte van contracten over langere tijd. Dit is prachtig voor financiële investeerders die geen levering van de goederen willen maar enkel van het ene verlopen spot-contract in de volgende front-maand willen rollen. Ze verkopen de vorige positie met een premie en kopen de nieuwe met korting om zo winst te maken.
Maar backwardation is niet zo goed voor de langetermijnhandel in de grondstoffen zelf, gezien het feit dat de prijzen verder weg van de curve goedkoper kijken – en dan vooral als de verschillen met de curve groot zijn, zoals met olie. De backwardation tussen december 2019 en december 2020 in Brent raakte de afgelopen weken zelfs recordhoogtes van zes maanden.
Shelton schreef gisteren in zijn olienota dat “de kracht van de fysieke markten alleen werkt op een vlakke prijs in een stierenmarkt. En nu lijkt het erop dat de wereld van het geldbeheer bezig is met een liquidatie.
“Daarnaast zijn de wereldwijde aandelenmarkten zwak. Ik zou zeggen dat de backwardation in Europa en Azië nog meer zal toenemen als de voorwaartse curve zijn bod verliest en de aandelen tegelijkertijd zwak zijn.”
BofA, in zijn eigen notitie over de zogenaamde "end game" in olie, zegt ook dat de trage Saoedische reactie op oproepen om de productie te verhogen de backwardation in de olie-futures kan verergeren.
In haar prijsanalyse merkt BofA op dat de olieprijzen meer dan 30% hoger zijn geweest sinds hun crash in het vierde kwartaal van 2018. Brent had vorige maand een hoogtepunt van 75 dollar per vat en WTI 67 dollar. Maar terwijl de spotprijzen meer dan 20 dollar per vat van de dieptepunten van december 2018 zijn gestegen, zijn de olieprijzen in drie jaar tijd met slechts 6 dollar gestegen.
"Een negatieve ontwikkeling zal zijn dat de coalitie tussen Saoedi-Arabië en Rusland wordt uitgedaagd door een ander FX-regime en een andere structuur van de olie-industrie," aldus het rapport, dat verwijst naar de OPEC+-alliantie voor productieverlagingen. Het kartel probeert Moskou binnen dit akkoord te houden ondanks de politieke wil van Russische leiders om eruit te stappen.
Verder zegt het rapport dat de kwetsbare positie van Iran het voor OPEC ook moeilijk zou kunnen maken om tijdens zijn vergadering in juni een openlijke consensus over productie te bereiken. Het is met name Saudi-Arabië dat zich in de netelige positie bevindt dat het de belangen van allen in de groep moet bewaken terwijl het duidelijk geen vrienden is met Iran.
BofA suggereerde tenslotte dat de economie problemen zou kunnen opleveren.
"Het is belangrijk op te merken dat de wereldwijde groei van de vraag naar olie nog steeds vertraagt, ondanks de groene kaarsen. Een verdere zwakte van het mondiale BBP voor de rest van dit jaar zou de olieprijzen schaden."
Presidentiële tweets en Amerikaanse productie verstoren de markt
Twee andere elementen zouden de oliestijging kunnen afremmen: De vastberadenheid van de Amerikaanse president Donald Trump om de binnenlandse pompprijzen laag te houden terwijl hij campagne voert voor een herverkiezing in 2020, en de mogelijkheid dat de Amerikaanse productie van ruwe olie recordhoogtes blijft bereiken.
Trump is tot dusver de meest creatieve bewoner van het Witte Huis geweest als het gaat om bemoeienissen met de olieprijs. Zondag stuurde hij tweets met het dreigement van nieuwe tarieven op $200 miljard aan Chinese goederen, omdat de trage vooruitgang in de handelsbesprekingen hem ergerde. Het totale effect van deze tweets was dat ze ook de olieprijzen in de vroege handel van maandag met meer dan 2% omlaag sleepten, voordat de markt weer opkrabbelde door de spanningen in de Golf.
Phil Flynn, senior energie-analist bij The Price Futures Group in Chicago, zegt dat het effect van een Trump-tweet ongeëvenaard is.
"Vergeet raketten die in Noord-Korea vliegen, of van terreurgroepen naar Israël. Het gaat allemaal om de tweet. Het is de kunst van de deal [Trumps boek “The Art of the Deal”] maar ook zeker de kunst van de tweet. Hij twitterde dat de olieprijzen te hoog waren, en ze kwamen meteen weer naar beneden."
De komende maanden zouden we een toenemende prijsoorlog kunnen zien tussen Trump en de Saoedi’s. De laatsten verhoogden vorige week nog de officiële verkoopprijs van hun Arabische zware ruwe olie aan Aziatische klanten in een poging om de fysieke prijzen mee te laten bewegen met de futures.
Trump stoort zich aan de Saoedi's omdat ze de productie niet meteen hebben opgevoerd toen hij had aangekondigd dat er geen ontheffingen op de Iraanse sancties meer zouden zijn. Er komt nu minder Iraanse olie op de markt en de Saoedi’s compenseren dit gebrek niet.
Trumps zoektocht naar lage benzineprijzen zou hem wel eens een gevaarlijke wild card voor oliestieren kunnen maken, vooral nu de ruwe voorraden van de VS opnieuw beginnen toe te nemen.
Ondanks de recordhoogte in de Amerikaanse ruwe productie van dit jaar zijn de boormachines in de VS maar langzaam geweest met het opvoeren van hun output. BofA zegt echter dat dit niet noodzakelijk zo zal blijven: "Er is een risico dat het strikte kapitaalbeheer van de VS niet tot de tragere groei van de productie van de schalieolieproductie zal leiden.”