Nederland en Groot-Brittannië gaan op donderdag naar de stembus voor de Europese Parlementsverkiezingen, de rest van Europa volgt zondag. Kan een grote zege van populistische partijen de euro doen wankelen?
Europeanen krijgen deze week de kans om hun stem te laten horen. Maar kiezers hoeven zich geen illusies te maken dat ze de eurozone in een andere richting kunnen sturen. Daarvoor is de macht van het Europese Parlement te klein. Het indienen van nieuwe wetten is voorbehouden aan de Europese Commissie. Het parlement heeft alleen de mogelijkheid om een wet aan te passen, goed te keuren of af te wijzen. Zelfs bij goedkeuring is er geen garantie dat de wet echt wordt uitgevoerd. De Raad van Ministers moet het voorstel namelijk ook afstempelen. Ook in financiële zin is de impact beperkt. Het budget van de Europese Unie komt op €180 miljard. Dat lijkt heel wat, maar de jaarlijkse overheidsinkomsten van een land als Nederland zijn ruim anderhalf keer zo groot.
Hopen op populistische zege?
Toch kijken valuta- en financiële markten met enige spanning uit naar de komende stemronde. Een grote zege van populistische partijen komt daarbij minder hard aan dan je zou denken. Dat heeft alles te maken met de wijze waarop deze partijen omspringen met de pijnpunten waar de markt naar kijkt. In de eerste plaats is dat natuurlijk Brexit. Terwijl pro-Europa partijen inzetten op een harde koers om een voorbeeld te stellen, zullen populistische partijen zich juist soepel opstellen tegenover de Britten. Mogelijk willen ze namelijk op termijn met hun eigen land ook uit de EU stappen.
Italiaans conflict
De kans is groot dat populistische partijen ook de Italiaanse regering meer ruimte geven om een eigen begrotingsbeleid te voeren. Dat ondermijnt uiteraard de financiële positie van Italië. Hierdoor moet het land een hogere rente betalen als het nieuwe staatsobligaties uitschrijft. De impact op de euro is dan wel een stuk minder groot dan wanneer het weer tot zo’n scherpe confrontatie met Brussel komt waarbij het land dreigt uit de EU te stappen. In één opzicht kunnen de Europese Parlementsverkiezingen wel degelijk een schok teweeg brengen: een overtuigende zege van de partij van de uitgesproken Brexiteer Nigel Farage.
Spanning naar kookpunt
Een overwinning van Farage is een aanwijzing dat een groot deel van de Britse bevolking de onderhandelingen over het vertrek uit de EU zo zat is, dat ze desnoods via een harde Brexit Europa de rug toe willen keren. In dit scenario krijgt het pond een flinke tik. Aan de andere kant kan de munt juist een duwtje in de rug krijgen als pro-Europa partijen het goed doen in Groot-Brittannië. Voorlopig wijst alles erop de Brexit-spanning pas na de zomer weer tot het kookpunt oploopt. Tenzij Farage donderdag een wel heel grote zege boekt.