Pariteit
Vanochtend was het voor het eerst sinds 20 jaar mogelijk een euro te kopen met een enkele dollar. Een wisselkoers van één-op-één staat in de financiële wereld bekend als pariteit. Rond de jaarwisseling moest men nog 1,13 dollar neertellen om een euro te kunnen kopen. Begin 2021 zelfs nog 1,23. De dollar is bezig aan een enorme opmars die de belangrijkste financiële markt – de valutamarkt – dezer dagen niet onberoerd laat.
Alle plagen van Egypte
Een toenemende vrees dat de centrale banken de rente verder zullen verhogen om de inflatie te bestrijden, juist op een moment dat de angst voor een naderende recessie om zich heen grijpt. Een inverse rentecurve, forse koersdalingen op de grondstoffenmarkten en inzakkende consumentenbestedingen dragen niet bij aan een opbeurend sentiment op de beurzen. Op de achtergrond lijkt er nog geen einde te komen aan de verwoestende oorlog in Oekraïne en dreigt een energiecrisis in Europa, mochten de Russen de gastoevoer naar West-Europa definitief stopzetten.
Dominante status
Dat alles heeft bijgedragen aan de ongekende opmars van ’s werelds belangrijkste munt. De dollar is van oudsher een populaire vluchthaven onder beleggers in tijden van onrust. De Verenigde Staten zijn immers verreweg de grootste en meest liquide markt. En omdat de dollar nog steeds een zeer dominante status heeft ook de meest veilige. Een vlucht in dollars is dan ook niet zo vreemd.
Niet langer behind the curve
Daarnaast speelt het feit dat de centrale bank van de Verenigde Staten al maanden bezig is de rente te verhogen en begonnen is zijn ruime monetaire beleid te verkrappen. Daarin liggen de Verenigde Staten ver voor op de Europese Unie. Daar waar men lange tijd stelde dat de Federal Reserve behind the curve was, lijkt daar inmiddels steeds minder sprake van. Zeker gezien de ondertussen gedaalde inflatieverwachtingen.
Energie-afhankelijk
In de Europese Unie leek de inflatie lange tijd achter blijven bij die van de Verenigde Staten, maar die achterstand is inmiddels ruimschoots ingehaald. Dankzij de Russische dreiging de gastoevoer naar de Europese Unie mogelijk helemaal stop te zetten. De Europese Unie heeft zichzelf de afgelopen decennia erg afhankelijk gemaakt van de invoer van Russisch gas. Het businessmodel van vooral de Duitse economie, maar ook dat van Italië lijkt er op gegrondvest. De Verenigde Staten zijn, mede als gevolg van de schalierevolutie daarentegen grotendeels zelfvoorzienend als het op energie aankomt.
Energie cruciaal
Energie zal de komende periode dan ook de cruciale factor blijken in het verdere verloop van de dollar ten opzichte van de euro. Is de afhankelijkheid van de Europese Unie van Russisch gas structureel of is de Europese Unie in staat zich uit de klauwen van de Russische beer los te worstelen? Zolang dat niet het geval is zou er sprake kunnen zijn van een fundamentele herstructurering van de wereldeconomie. Een herstructurering die niet in het voordeel van de Europese Unie zal uitvallen. De Verenigde Staten zitten in deze energiecrisis in de hotseat, terwijl de Europese Unie kan alleen maar kan hopen op een goede afloop.
Klimaatverandering toch ergens goed voor
Wanneer beleid gebaseerd is op hoop zijn er in het verleden fouten gemaakt. De decennialange onachtzaamheid ten aanzien van onze afhankelijkheid van energie presenteert nu een stevige prijs. Hoe hoog die prijs zal worden is mede afhankelijk van de weergoden. Een strenge winter kan de moeizaam bereikte consensus in de Europese Unie zwaar onder druk zetten. Misschien is de opwarming van het klimaat dan nog ergens goed voor en volgt een zachte winter.
“Gecorrigeerd voor valutaverschillen”
Vooralsnog verzwakt de euro steeds verder. Dat helpt ook al niet bij het bestrijden van de inflatie. Veel grondstoffen worden immers in dollars afgerekend. Juist voor de Verenigde Staten is de sterke dollar weer een voordeel. Het is de helpende hand waar de Federal Reserve zo’n behoefte aan heeft in het bestrijden van het inflatiespook. De fors gestegen dollar is dan wel weer nadelig voor de grote Amerikaanse multinationals. De in het buitenland gerealiseerde winsten vallen teruggerekend in dollars lager uit. De komende weken zal de term “gecorrigeerd voor valutaverschillen” bij de publicatie van de vele kwartaalresultaten veelvuldig vallen.