De ECB vergadert
Morgen komt de Europese Centrale Bank (“ECB”) weer bijeen om voor het laatst dit jaar te vergaderen over het monetaire beleid. Naar verwachting zullen de centrale bankiers besluiten om het tijdens de coronacrisis opgetuigde Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP) te verhogen en de looptijd ervan te verlengen. Volgens analisten zou de looptijd met een half jaar verlengd kunnen worden tot eind 2021. Zelfs een verlenging tot juni 2022 wordt niet uitgesloten. Daarnaast zou het huidige programma ter grootte van 1350 miljard euro opgehoogd kunnen worden naar 1850 miljard euro. Van die 1350 miljard euro is overigens tot op heden nog maar goed de helft uitgevoerd. Er ligt dus nog het een en ander op de plank.
De balans groeit en groeit
Naast PEPP loopt ook nog het ooit door Mario Draghi opgestarte opkoopprogramma. In dat kader koopt de ECB nog steeds iedere maand voor 20 miljard euro aan obligaties. Aan de vooravond van de pandemie was het balanstotaal van de ECB reeds opgestuwd naar 4700 miljard euro. Dank Mario. Inmiddels is de balans opgezwollen naar 7000 miljard euro. Het zou niet vreemd zijn wanneer in de loop van volgend jaar de 8000 miljard euro wordt gepasseerd. Even in perspectief, dat is twee derde van de omvang van het BNP van de gehele eurozone. Daarmee laat de ECB zijn Amerikaanse collega – de Federal Reserve – ver achter zich. Tel hier alle overheidssteun in de Europese Unie om de gevolgen van de pandemie te bestrijden bij op en men komt uit op een geldhoeveelheid die de jaarlijkse productie van goederen en diensten ver overstijgt.
De rente blijft nog lang laag
Morgen zal de gouverneur van de ECB, Christine Lagarde, een simpele boodschap hebben voor de financiële markten. “Maakt u zich geen zorgen over de stijgende schulden, de rente zal nog lang laag blijven”. De centrale bank is er alles aan gelegen om de economische gevolgen van de pandemie te bestrijden. Naast het opkopen van obligaties wordt ook het bankwezen fors gesubsidieerd. Het TLTRO-programma heeft inmiddels 1500 miljard euro aan kredieten tegen een negatieve rente aan banken verstrekt. De economische opleving na de coronarecessie in de eerste helft van dit jaar loopt door de opgelaaide tweede golf namelijk gevaar. Verschillende indicatoren laten zien dat de economische activiteit na een eerder herstel weer aan het vertragen is.
Yield curve control
Het steeds weer terugkerende verhaal vormt het streven van de ECB het gevaar van deflatie tegen te gaan. Het ruime monetaire beleid heeft tot doel de inflatie richting de twee procent op te jagen. Daar is Draghi jaren geleden mee begonnen en Lagarde zet dat beleid voort. Het heeft nooit succes gehad. De inflatie blijft hardnekkig laag. In het reduceren van de renteverschillen tussen de verschillende eurolanden is de ECB echter wel buitengewoon succesvol. Zelfs notoire probleemlanden als Griekenland en Portugal kennen inmiddels een negatieve rente en Italië leent tegen een tarief waarvan men vroeger nooit had kunnen dromen. Daarnaast zal de centrale bank het nooit hardop zeggen maar is men bovendien erg succesvol in het controleren van de rentecurve. Waar bijvoorbeeld de centrale bank van Japan dat reeds tot officieel beleid heeft gemaakt wil de ECB daar – officieel – nog niet aan. Maar feitelijk vindt er wel een vorm van yield curve control plaats.
Schulden
Het moge duidelijk zijn, de centrale banken doen er alles aan om de economie overeind en de rente laag te houden. Om dat te kunnen bereiken wordt de wereld overspoeld met geld. Waar centrale banken decennialang tot taak hadden de inflatie te bestrijden is men nu helemaal om. Een centrale bank die juist streeft naar geldontwaarding? Ja, inderdaad. En dat heeft uiteraard een achterliggende reden. De wereld staat immers letterlijk stijf van de schulden. Schulden die naar alle waarschijnlijkheid nooit meer op een normale wijze terugbetaald kunnen worden. Het middel om deze schulden als sneeuw voor de zon te laten verdwijnen? Inflatie. Wanneer uw euro minder waard wordt, daalt ook uw schuld.
Do not fight the Fed
Houd er daarom rekening mee dat al deze in het kader van de pandemie opgetuigde programma’s in tegenstelling tot wat men beweerd verre van tijdelijk zullen zijn. Wanneer centrale bankiers zeggen dat de rente nog lang laag zal blijven kan men ervan uitgaan dat dat ook zo zal zijn. De wereld kan geen structureel hogere rente meer aan. Zelfs een oplopende inflatie zal centrale bankiers niet meteen aanzetten de rente weer te gaan verhogen. Wat betekent dat voor beleggers? Het beursgezegde luidt “Do not fight the Fed”. Iedere belegger die dat sinds 2008, toen de Verenigde Staten met zijn ruime monetaire beleid begon, heeft gedaan is daar op pijnlijke wijze achter gekomen. Het heeft voor beleggers weinig zin tegen deze enorme muur van geld van centrale banken in te gaan. Natuurlijk, er vond de afgelopen twaalf jaar af en toe wel eens een correctie plaats. Maar print u de grafiek van deze periode eens uit, leun rustig achterover, steek een sigaar op en neem een slok van uw cognac en oordeel. Wat stelden die correcties afgezet tegen de lange termijntrend nu eigenlijk voor? Het motto niet tegen centrale banken in te beleggen staat nog recht overeind. Maar er komt eens een dag. Eens…….