Fiscal cliff of fiscal waterslide?

De goudprijs noteerde maandagmiddag $1.730 Toz. Een daling van nog geen kwart procent ten opzichte van vorige week. Zilver bleef nagenoeg ongewijzigd staan op $32,67 Toz. Vorige week zagen we dat de winsten die gemaakt werden op edelmetalen grootschalig werden ingezet om verliezen op te vangen in de financiële markten.

Deze week zien we dat de edelmetalen weer uitermate goed dienst doen in hun rol als veilige haven in onzekere tijden. Nog nooit zijn er wereldwijd zoveel goud ETF’s verhandeld als in de afgelopen week. Het volume in de grootste goud ETF ter wereld, de SPDR, steeg zelfs tot een record hoogte van 1.342,6 ton.

Beleggers zijn bezorgd

Amerikaanse beurzen daalden vorige week namelijk plotseling tot het laagste punt sinds juni dit jaar. Voornamelijk doordat bekend werd dat in Amerika het aantal werkeloosheidsuitkeringen was gestegen tot 439.000. Maar ook de Israëlische aanval op de Gazastrook, de recessie in de Eurozone en de dreigende begrotingscrisis in de VS zorgden voor een grote verkoopgolf op de aandelen en commodity beurzen.

‘Fiscal Cliff’ of ‘Fiscal waterslide’?

Deze verkoopgolf komt niet geheel als verrassing. De Amerikaanse verkiezingen zijn voorbij en de Democraten hebben gewonnen. Het aftasten tussen de Republikeinen en de Democraten is begonnen en het is noodzaak op tijd een compromis te bereiken om de naderende ‘Fiscal Cliff’ te voorkomen die de zeer wankele Amerikaanse economie in een steile duikvlucht naar beneden kan brengen. De term ‘Fiscall Cliff’ lijkt redelijk op zijn plaats. De Amerikaanse staatsschuld is in de afgelopen 20 jaar met meer dan 350% gestegen. Als er geen goede afspraken worden gemaakt is de verwachting dat door de lagere overheidsuitgaven en hogere belastingen de bestedingen in de VS volgend jaar naar verwachting met zo’n $600 miljard kan dalen. Dat is ruim 4% van de Amerikaanse economie. Ter vergelijking; de €40 miljard bezuinigingen die Spanje begroot heeft zijn slechts 0,9% van het bruto binnenlands product. Tegelijkertijd wordt er voorspeld dat de werkeloosheid met circa 1% zal stijgen, wat betekend dat er zo’n 2 miljoen banen op de tocht staan. Als dat niet voorkomen wordt valt de groei van de Amerikaanse economie volledig stil, waardoor de groei van andere landen nog verder onder druk komt te staan.

Er moet dus iets gebeuren. De vraag is alleen hoe Obama samen met de Republikeinen voor het einde van 2012 tot een oplossing zal komen. Echter wat is de uitkomst en welke opties hebben we nu eigenlijk? Volgens de Democraten moeten de belastingen verhoogd worden en moet er vooral niet gekort worden op de overheidsuitgaven. De Republikeinen voelen echter helemaal niets voor belastingverhogingen en vinden juist dat de overheidsuitgaven moeten worden teruggebracht. Obama zit er bovenop. Hij deelde afgelopen week de eerste klap uit door aan te geven dat de rijkere Amerikanen meer belasting moeten gaan betalen. Een periode vol getouwtrek dus die niet onopgemerkt zal blijven in de financiële markten. Maar wat er ook besloten wordt, het zal hoe dan ook tot vijf voor twaalf duren... De kosten van het uitstellen van een besluit zullen wij terug gaan zien in de financiële markten. Huishoudens en bedrijven zullen uit voorzorg nu al hun uitgavenpatroon bijstellen. En de Dollar zal verder onder druk komen te staan.

Als de Amerikaanse beleidsbepalers dan eindelijk tot een oordeel komen voorspel ik dat de uitkomst ergens in het midden zal liggen. Enerzijds zullen er wat bezuinigingsmaatregelingen worden doorgevoerd, anderzijds zullen de Amerikanen iets meer belasting moeten gaan betalen én laten we niet vergeten dat we altijd de geldpers nog hebben. Dit betekend weliswaar dat de Amerikanen – en daarmee ook wij - niet direct in recessie zullen belanden, maar dat we de val nog even uitstellen en de overheidsschulden verder op laten lopen. Niet ondenkbaar is dat er een nieuwe set van soortgelijke maatregelingen als tijdens het Bush tijdperk worden ingesteld in de hoop dat het probleem zichzelf zal oplossen.

Wat doet goud?

De komende weken worden dus spannend. De vraag is hoe dat zijn effect zal hebben op de prijs van goud? Naar verwachting zal de prijs lekker doorkabbelen rond hetzelfde niveau. Echter gekke uitschieters naar boven of beneden zijn niet ondenkbaar. De financiële markt wil zo graag positief nieuws horen dat iedere strohalm aangegrepen wordt om weer in een euforische sfeer te komen. Echter het vertrouwen dat de participanten in elkaar hebben wordt steeds minder en kan een snelle rit naar beneden betekenen voor de aandelenbeurzen en de prijs van goud naar boven doen schieten.

De term ‘Cliff’ impliceert een directe ramp, maar de werkelijkheid zal er anders uitzien. In de eerste instantie zullen we heel langzaam naar beneden glijden. De vaart waarmee we naar beneden glijden zal echter steeds sneller gaan. De weg naar beneden zal velen van ons de adrenaline door het lijf doen gieren en resulteren in wat interessante ritten naar beneden en naar boven. Op de spaarzame hoogtepunten zullen we het uitkraaien van plezier, maar uiteindelijk worden we allemaal nat. De vraag is wie er weer met het hoofd boven het water uitkomt.