Meevallende resultaten
Ruim de helft van de bedrijven heeft zijn resultaten over het afgelopen kwartaal inmiddels gerapporteerd. De sombere verwachtingen van analisten zijn tot op heden gelogenstraft. Maar liefst 79 procent van de bedrijven uit de S&P 500 overtrof de winstverwachting en 74 procent realiseerde een hoger dan verwachte omzet. Dat is aan de ruime kant. Waar aan het begin van het cijferseizoen nog een winstdaling van 6,7 procent werd verwacht gaat men nu nog uit van een winstdaling van 3,7 procent. De beurzen blijven echter terughoudend. Een rally blijft nog uit.
Centrale banken
Beleggers lijken in afwachting van de bijeenkomsten van de centrale banken later deze week. Van zowel de Federal Reserve als de ECB wordt een renteverhoging van 0,25 procent verwacht. Tot zover niets nieuws. Maar wat kunnen beleggers voor de rest van dit jaar verwachten? Houdt de Federal Reserve het hier bij en volgt er een rentepauze? De inflatie is immers nog steeds hardnekkig.
Het schuldenplafond
Op de achtergrond van dit monetaire geweld speelt nog iets anders. Zo gaf de Amerikaanse minister van financiën Janet Yellen in een brief aan de leiders van het Congres aan dat de bodem van de schatkist reeds per 1 juni bereikt zal kunnen zijn. Het schuldenplafond was enkele maanden geleden al bereikt en over een maand beschikt het Ministerie van Financiën niet langer over de middelen om ambtenaren te kunnen betalen. Erger nog, de Verenigde Staten zal dan niet langer aan zijn schuldverplichtingen kunnen voldoen.
Déjà vu?
Dit hebben we eerder gezien, zullen velen zeggen. Dat is waar. Het schuldenplafond in de Verenigde Staten is in de geschiedenis al meer dan 90 keer verhoogd. De Verenigde Staten kunnen het zich immers niet permitteren failliet te gaan. Dat zal ook nu niet gaan gebeuren. De Republikeinen en de Democraten liggen echter op een ramkoers waar het de overheidsfinanciën betreft. Hoewel er ook deze keer wel weer een overeenkomst zal komen, zal het echter niet zonder horten en stoten gaan. En zeer volatiele beursperiode lijkt beleggers op te wachten.
Ongekende hoogte
De staatsschuld van de Verenigde Staten is mede door de riante steunpakketten uit de coronaperiode tot ongekende hoogte opgelopen. Een schuld van ruim 31.000 miljard dollar komt neer op 122 procent van het BNP en 94.000 dollar per hoofd van de bevolking. Een schuld die met de sterk stijgende rentelasten steeds zwaarder op de economie zal gaan drukken. Het is zeer onwaarschijnlijk dat de bezitters van deze staatsobligaties ooit tegen de huidige koopkracht afgelost zullen worden. Een structureel hogere inflatie en negatieve reële rentes lijken nog lange tijd onvermijdelijk.
Financialisering
Met deze schuldenlast zijn de financiële markten de afgelopen decennia volledig uit hun krachten gegroeid. De economie is als het ware volledig financialized. Het belang van de beurzen is zo groot geworden dat ze niet langer het verlengstuk zijn van de economie. Het is omgekeerd, de economie is het verlengstuk van de financiële markten geworden. Voor economen die graag uit de economieboekjes citeren iets om rekening mee te houden. Zo ook voor de Federal Reserve.
Hindernis
De Federal Reserve bestrijdt de inflatie al meer dan een jaar met een ongekende serie renteverhogingen. Tevens draait men het jarenlange opkoopbeleid van obligaties terug. Deze monetaire verkrapping moet uiteindelijk het inflatiespook verjagen. Zelfs al mocht dat een economische recessie tot gevolg hebben. De enorme omvang van de financiële markten zullen voor de centrale bankiers echter een hindernis gaan vormen.
Nieuwe stroom van emissies
Wanneer het Congres straks na veel strijd weer tot een akkoord is gekomen kunnen de Verenigde Staten weer gaan lenen om hun schulden te kunnen betalen. Een nieuwe stroom van emissies van staatsleningen zal de markt overspoelen. Wie gaan deze obligaties kopen? Buitenlandse kopers zijn al enige jaren zeer terughoudend. Dat kun je China, Japan en het Midden Oosten niet kwalijk nemen. Ze hebben zo hun redenen om niet langer Amerikaanse staatsleningen te blijven kopen.
Lender of the last resort
Banken in de Verenigde Staten ook niet. De huidige bankencrisis is mede het gevolg van teveel staatsleningen op hun balansen. Particuliere beleggers dan? Recent waren zij inderdaad koper, maar hun gewicht is niet voldoende om de golf van nieuwe emissies te kunnen opnemen. Dan resteert er nog maar één koper. Inderdaad, de Federal Reserve. Anders dreigt er een aanbodoverschot aan staatsleningen. Met een rentestijging als resultaat. Daar zit een economie tot zijn nek gefinancierd met schulden niet op te wachten. Het overschot zal opgedweild moeten worden. Helaas voor de Federal Reserve, inflatie of geen inflatie.