Opperbeste stemming
Deze week sloten de beurzen het eerste half jaar af in een opperbeste stemming. Zo kon de AEX-index na de eerste zes maanden van dit jaar 17 procent aan koerswinst bijschrijven. De AEX is daarmee één van de betere beurzen van Europa. Hoewel her en der wordt beweerd dat de Europese beurzen het tegenwoordig beter doen dan de Amerikaanse rendeerde de S&P 500-index in euro’s gemeten gewoon 18 procent. Feit is in ieder geval dat het momenteel niet op lijkt te kunnen. De afgelopen zes maanden kenden eigenlijk geen serieuze correctie en met uitzondering van een kortstondige opwelling van inflatievrees was er vrijwel geen wolkje aan de lucht te bespeuren.
Consumenten hebben er vertrouwen in
Deze week werd dat eens te meer ondersteund door het consumentenvertrouwen in de Verenigde Staten. Dat bereikte met een stand van 127 punten de hoogste stand sinds de pandemie. Het geeft de huidige stemming op de markten goed weer. Zo stroomde er in de Verenigde Staten meer geld naar de beurs dan we in jaren gezien hebben. De economie groeit stevig, de rente blijft vooralsnog laag, de consumenten spenderen weer en het vaccinatieprogramma verloopt voorspoedig. Na het uitstekende eerste kwartaal wordt er in de Verenigde Staten een winstsprong van de bedrijven over het tweede kwartaal verwacht van 52 procent. Alle seinen lijken op groen te staan.
Geen wolken aan de lucht?
Wat zou deze uitzonderlijke rally kunnen stoppen? Behoudens onverwachte gebeurtenissen waar wij nu geen weet van (kunnen) hebben – het virus kwam destijds ook als een volslagen verrassing – lijken er twee reële redenen tot enige zorg te bestaan. De eerste vormt de mogelijkheid dat de huidige prijsstijgingen niet – zoals de centrale banken en de consensus in de markt verwachten – van tijdelijke maar meer van een structurele aard zijn. In dat geval zullen de centrale bankiers op de rem moeten trappen. Dat zou de brandstof uit de motor van deze historische rally halen. Wanneer het virus koppiger blijkt dan aanvankelijk gedacht zou dat daarentegen ook wel eens tot economische teleurstellingen kunnen leiden. Iets wat de aandelenmarkten momenteel in de verste verte niet in prijzen. En juist om die reden hard zou kunnen aankomen.
Werkloosheidscijfer
De werkloosheidscijfers van later deze week zullen wellicht meer duidelijkheid verschaffen. Loonstrookjesverwerker ADP rapporteerde eerder deze week reeds dat er in juni 692.000 nieuwe banen in de private sector waren bijgekomen. Meer dan verwacht. Economen gaan nu uit van een toename van de werkgelegenheid met 700.000 nieuwe banen. Dat zou een verbetering zijn ten opzichte van de vorige twee maanden, die enigszins teleurstellende cijfers te zien gaven. Een beter dan verwacht cijfer zal de vrees voor oplopende inflatie ongetwijfeld weer aanwakkeren, met een mogelijk hogere rente tot gevolg. De Federal Reserve zou de rente dan wel eens eerder kunnen gaan verhogen dan nu ingeschat.
Schuldenberg
Dat laatste is – zeker gezien de laatste bijeenkomst van de Federal Reserve – niet uitgesloten. Het is echter zeer de vraag hoe ver de Fed komt met een eventueel verkrappingsbeleid. Eerder dit jaar maakte het gezaghebbende Institute of International Finance bekend dat de schulden wereldwijd inmiddels zijn opgelopen tot 355 procent van het wereldwijde BNP, een record. Hoe graag de centrale bankiers het wellicht ook zouden willen, er lijkt erg weinig ruimte voor een serie renteverhogingen met zoveel uitstaande schuld. De Federal Reserve deed bij monde van toenmalig gouverneur Bernanke in 2013 een eerste poging. Op de uitspraak dat men wellicht het opkoopprogramma van obligaties zou gaan terugdraaien volgde direct een correctie op de markten.
Moedige Powell
In de herfst van 2018 deed de huidige gouverneur Powell wederom een stoere poging. Tegen de wens van de toenmalige president in verhoogde de Fed toen de rente enkele stappen-op-rij tot 2,50 procent. Een week na de laatste renteverhoging stortten de beurzen in. Op kerstavond stond de S&P 500-index zelfs op een verlies van 20 procent. Onmiddellijk besloot de Fed zijn beleid te wijzigen. De rente werd razendsnel weer verlaagd. Tot het huidige niveau van vlak boven nul. De beurzen haalden opgelucht adem en herstelden weer. Het signaal was echter duidelijk. De met schuld beladen wereld trekt geen serie renteverhogingen. Een moedige centrale bankier die hier tegenin durft te gaan.