Berenmarkt
De beurzen zitten sinds het begin van het jaar – de AEX al langer – in een berenmarkt. Aandelen, maar ook obligaties zijn bezig aan een slecht beursjaar. De stemming onder beleggers is ronduit somber. Economen houden rekening met een horrorwinter. Een oorlog, gierende inflatie, monetair verkrappende centrale banken met stijgende rentes tot gevolg. De bedrijfsresultaten over het lopende kwartaal lijken niet anders dan tegen te kunnen gaan vallen. Vooral professionele beleggers lijken zich met behulp van derivaten massaal in te dekken tegen verdere koersdalingen.
Valt mee
Werd er aan het begin van dit kwartaal nog een winststijging voor de 500 bedrijven uit de S&P 500 van 9,8 procent verwacht, inmiddels zijn we een reeks neerwaartse bijstellingen en waarschuwingen verder. Er wordt 2 ½ maand later nog maar een winstgroei van 3,7 procent verwacht. Een daling van meer dan 6 procent. De S&P 500 stond aan het begin van dit kwartaal nog op 3785 punten. De winstverwachtingen zijn met ruim zes procent naar beneden bijgesteld, maar de index staat 7,5 procent hoger. Beleggers blijven er ondanks alle ellende blijkbaar toch nog steeds vertrouwen in houden.
Er is nog vertrouwen
De AEX-index staat dit jaar 13 procent lager, dat valt gezien de lawine aan slecht nieuws eigenlijk wel mee. Als dit alles is? Waarom staan de beurzen niet veel dieper in de min? Waarom blijven beleggers ondanks alles toch het vertrouwen houden? Vorige week liep de AEX-index zelfs al weer op van 666 naar 694 punten.
Kantelpunt
Het zou best eens kunnen dat de beurzen zich bij het ingaan van het laatste kwartaal op een kantelpunt bevinden. Inderdaad, we zijn bezig aan een slecht beursjaar en daar was tot op heden alle reden toe. Maar de grootste oorzaak van deze crisis zijn de sterk opgelopen energieprijzen. Hoewel niet de enige oorzaak, heeft de oorlog de prijsstijgingen wel fors versneld. Gestegen energieprijzen hebben fors bijgedragen aan de historisch hoge inflatie. Ook hier geldt dat de oorlog niet als enige oorzaak van deze inflatie gezien kan worden, maar er wel flink aan bijdraagt.
Energieprijzen dalen
Sinds een paar weken zijn de energieprijzen echter aan het dalen. Zo wordt er vandaag 93 dollar neergeteld voor een vat Brent-olie. Dat was in maart nog 129 dollar. Een daling van 28 procent. Spectaculairder is echter de vrije val van de prijs voor aardgas. Bedroeg deze in augustus nog 344 euro, vandaag is deze verder gedaald naar 193 euro. Een daling van 44 procent in twee weken tijd! Ook de prijzen van andere grondstoffen zijn de laatste maanden naar beneden gekomen.
Aanvoerketens
En de opstoppingen in de wereldwijde aanvoerketens dan? De Global Supply Chain Pressure Index – een index samengesteld door de New York Fed – die de stress in de wereldwijde aanvoerketens meet – bereikte zijn piek in december vorig jaar. Sindsdien is deze index echter met 66 procent gedaald. De Baltic Dry index – die wereldwijd tarieven van de bulkscheepvaart meet – daalde sinds dit voorjaar met 65 procent.
Loon-prijsspiraal
Natuurlijk, de gestegen prijzen beginnen inmiddels overal door te sijpelen naar de lonen. Zie bijvoorbeeld de loonstijging voor het personeel van de NS. Een loon-prijsspiraal blijft daarmee een serieus gevaar. Voor de centrale bankiers een uitdaging dit onder controle te houden. Wereldwijd wordt er dan ook serieus op de monetaire rem getrapt.
Nog een ontwikkeling
Er is echter nog een ontwikkeling die de markten zou kunnen doen kantelen. Mede met de hulp van technologisch hoogwaardige wapens is het leger van Oekraïne begonnen aan een niet voorziene opmars. In verrassend snel tempo worden de Russische legers weer richting hun eigen grens gedreven. Waar lange tijd werd uitgegaan van een zich nog jaren voortslepende oorlog, met alle vervelende gevolgen van dien, lijkt daar nu plots een wending aanstaande. Het is nog te vroeg om op de mogelijke zaken vooruit te lopen. Maar stel dat deze verwoestende oorlog sneller dan verwacht ten einde komt?
Spekkoper
Mogelijk kunnen de energieprijzen weer naar vroegere niveaus terug zakken. De markten zouden daarop voortuit lopend de richting naar boven weer kunnen inslaan. Misschien wordt het toch niet zo’n zware winter als verwacht. Toegegeven, een verhaal met veel mitsen en maren en zeer kort door de bocht. Maar de beleggers die al vroeg stelling durven innemen zullen – zoals altijd – spekkoper zijn.