Koper wijst de weg
Eind september vorig jaar was de stemming op de beurzen op zijn zachtst gezegd nogal somber. De inflatie was in 40 jaar niet meer zo hoog geweest en de economie strompelde in de richting van een recessie. De AEX-index zakte richting de 600 puntengrens. Met de nog steeds erg hoge prijs voor aardgas werd een horrorwinter niet uitgesloten. Eén indicator was echter volledig contrair. De koper/goud-ratio gaf vier maanden geleden een sterk koopsignaal. Achteraf kunnen we stellen dat de koperprijs zijn reputatie als barometer van de economie weer heeft waargemaakt. Koper lijkt accurater dan alle analisten en economen bij elkaar.
Dr. Copper
Er wordt wel gezegd dat Dr. Copper een Ph.D. in de economie heeft. Koper is immers een uitstekende geleider van elektriciteit en kent daarom veel toepassingen. Het wordt gebruikt in de bouw, in veel elektronica, maar ook in elektrische auto’s en alle denkbare hernieuwbare energiebronnen. Een geslaagde energietransitie is zonder koper niet denkbaar. Voor een elektrische auto is minstens tweeënhalf keer zoveel koper nodig als voor een auto op fossiele brandstoffen.
’s Werelds grootste importeur
Na een piek van 4,90 dollar per pound in maart vorig jaar was de prijs gezakt naar 3,20 in juli, vooruitlopend op een naderende recessie. Sindsdien is de prijs echter weer aangetrokken naar 4,20. Dit jaar steeg de koperprijs reeds 11 procent. Beleggers lijken te anticiperen op het naderende einde van de serie renteverhogingen door de Federal Reserve. Daarnaast lijkt het einde van het zero-Covid beleid in China een rol in het herstel van de koperprijs te spelen. China is immers ’s werelds grootste importeur van het metaal met een aandeel van 55 procent. Tenslotte wordt steeds meer duidelijk dat voor de elektrificatie van de wereldeconomie veel koper nodig is, erg veel.
Verdubbeling
Het huidige verbruik van koper in de wereld bedraagt 25 miljoen metrische ton. Naar verwachting zal de energietransitie de vraag naar koper opstuwen naar 50 miljoen in 2035. Een volledig emissie-neutrale economie in 2050 zal de vraag naar koper tot ongekende hoogten doen exploderen. Volgens deskundigen in de koperindustrie zijn de wereldwijde kopervoorraden nu al gevaarlijk laag en lijkt een enorm tekort aan koper niet uitgesloten. De huidige koperproductie kan maar net aan de vraag voldoen. Bestaande mijnen raken langzaam maar zeker uitgeput en het in ontwikkeling nemen van nieuwe kopermijnen vergt een jaar of 16 volgens het Internationaal Energie Agentschap. Daarnaast heeft de sector een slechte reputatie als het gaat om mensenrechten en milieu. Nieuwe vergunningen worden niet zomaar meer afgegeven. Ook hier geldt Not In My Backyard (NIMBY).
Veel koper nodig
De energietransitie vergt erg veel koper: windturbines, zonnepanelen, elektrische auto’s, batterijen en de benodigde infrastructuur leggen een veel groter beslag op de kopervoorraden dan de huidige fossiele economie. Een emissieneutrale economie lijkt een haast onmogelijke opgave. Alleen al de Verenigde Staten zal tweederde van zijn koper moeten gaan importen om de klimaatneutrale doelen te kunnen realiseren.
Schoner?
Het schoner maken van de economie op de ene plaats in de wereld richt elders een enorme ravage aan. Zowel het milieu als de mensenrechten lijden eronder, vaak in voormalige koloniën. Want kopermijnen voldoen op zijn zachtst gezegd niet aan ESG-voorwaarden. Zonder koper is een energietransitie echter onmogelijk. Om nog maar niet van andere benodigde metalen – kobalt, lithium, nikkel – te spreken.
Sterk geconcentreerd
Daar komt nog bij dat koper nog meer dan bijvoorbeeld olie en gas geconcentreerd in slechts een paar regio’s in de wereld in de bodem zit. De grootste koperproducenten zijn achtereenvolgens Chili, Peru, China, Congo, de VS en Rusland. Nog meer dan bij fossiele brandstoffen wordt het westen dus afhankelijk van een paar producenten. Energie-onafhankelijk? Vergeet het maar.
Een rally lijkt onafwendbaar
Op korte termijn wordt er door insiders in de kopermarkt nog geen spectaculaire prijsontwikkeling verwacht. De recessiedreiging lijkt weliswaar wat af te nemen maar een vertraging van de economische groei wordt toch wel verwacht. In China wordt pas in de tweede helft van dit jaar een sterk toenemende vraag naar koper verwacht. De energietransitie draait inmiddels echter wel op volle toeren. Op de lange termijn lijkt zich een gapend tekort aan dit metaal te gaan voordoen. De prijs van koper lijkt dan nog maar één kant op te kunnen. Omhoog. En niet zo’n beetje ook. De recente schaarste aan aardgas zou er wel eens bij in het niet kunnen vallen.