Bron van welvaart
Het jaar 2022 is beleggers tot op heden niet erg gunstig gezind. Vooral de forse volatiliteit op de beurzen jaagt menig belegger angst aan. De beweeglijkheid op de aandelenmarkten valt echter in het niet bij die op de energiemarkten. Zo steeg de prijs voor een vat Brent olie dit jaar met 65 procent. De prijs van die andere veel gebruikte fossiele brandstof ging echter nog eens drie keer zo hard als de olieprijs. Een prijsstijging die ons keihard met de neus op de feiten drukt. Want we waren het met zijn allen vergeten, maar aardgas vormt de materiële basis van onze welvaart. Meer dan ons lief is.
Prijsexplosie
De oorlog in Oekraïne heeft de prijs van aardgas doen exploderen. De oorlog heeft de prijsstijging weliswaar in een forse versnelling gebracht maar is niet de oorzaak. Op de dag van de Russische inval was de gasprijs immers al vijf keer zo hoog als een jaar eerder. De energietransitie en het geloof het wel zonder fossiele brandstoffen te kunnen had de afgelopen jaren bijgedragen aan afnemende investeringen in nieuwe gaswinning. Daar kwamen de aardbevingen in Groningen nog bij. Het streven van het gas af te gaan en de Russische eis om in roebels betaald te willen worden hebben de gasprijs verder de hoogte ingejaagd.
Niet een wereldwijde gasmarkt
Nu is er wereldwijd niet één enkele gasprijs. Zo wordt er voor gas in de Europese Unie (Dutch TTF Gas Future) momenteel 82 euro per megawattuur neergeteld. Daar gas in de Europese Unie steeds schaarser wordt importeren we steeds meer LNG (Liquefied Natural Gas) uit de Verenigde Staten en Qatar. Voor een contract LNG wordt momenteel 9,40 dollar neergeteld per miljoen Btu (British Thermal Units). Nu de prijs van de eerste fors is opgelopen stijgt de vraag naar de tweede ook sterk. Voor een contract LNG werd twee jaar geleden minder dan 1,5 dollar neergeteld. Mocht men denken dat de huidige prijs torenhoog is en spoedig wel weer zal gaan dalen, vergeet niet dat er voor een dergelijk contract in 2006 zo’n 16 dollar werd neergeteld.
Fracking
De prijs van LNG werd namelijk sterk beïnvloed door een ontwikkeling in de Verenigde Staten die de hele energiemarkt volledig op zijn kop zou zetten, de schaliegasboom. Voor de ontdekking van het fracken waren de Verenigde Staten immers ’s werelds grootste importeur van aardgas. De frackingboom zorgde echter voor een enorm extra aanbod van aardgas. De prijs stortte ineen. De export van de Verenigde Staten van LNG vertwaalfvoudigde tussen 2015 en 2021. Samen met Qatar en Australië zijn de Verenigde Staten nu de grootste exporteurs van LNG ter wereld. En de ontwikkelingen in Oekraïne doen de vraag explosief verder stijgen.
Vloeibaar gas
Liquefied Natural Gas wordt in Nederland ook wel vloeibaar aardgas genoemd. LNG wordt geproduceerd door het gewonnen aardgas eerst van schadelijke stoffen te ontdoen. Deze stoffen kunnen installaties beschadigen of bevriezen vroegtijdig. Het schone aardgas wordt vervolgens in een koelinstallatie afgekoeld tot het vloeibaar is. Dergelijke installaties vergen hoge investeringen. Vloeibaar is het volume ongeveer 600 keer kleiner dan van normaal aardgas. Daarom wordt deze methode veel gebruikt bij het transport van aardgas over zee in LNG-tankers. De temperatuur van vloeibaar aardgas bedraagt zo’n 160 graden onder nul. Eenmaal weer aan land dient het vloeibare aardgas weer hervergast te worden tot bruikbaar aardgas. Voor de genoemde hervergassing zijn echter importterminals nodig die niet in groten getale in de Euroese Unie aanwezig zijn. Duitsland heeft er zelfs niet één.
Gasvoorraden niet toereikend
In tegenstelling tot wat onze regering beweert zijn de gasvoorraden waarschijnlijk bij lange na niet toereikend om een eventuele koude winter op te kunnen vangen. Het weer aanvullen van de voorraden zal kostbaar worden. Noorwegen en het Verenigd Koninkrijk kunnen wel wat extra gas leveren, maar niet voldoende. Rusland valt deels of misschien zelfs helemaal weg. De wereldwijde vraag naar LNG zal daardoor fors toenemen. Want vergeet niet dat tot voor kort de voornaamste importeurs uit Azië kwamen, China, Japan en Zuid-Korea. Die hebben nog steeds veel gas nodig. De prijs van LNG zal hierdoor nog veel verder kunnen stijgen. Mogelijk blijkt de huidige prijs van 9,40 dan nog een koopje. De frackers in de Verenigde Staten zijn plots erg belangrijk geworden voor de wereldeconomie. Ze exporteren meer gas dan ooit. Met dank aan de Europese milieulobby. Dat zal van de laatsten echter nooit de bedoeling zijn geweest.