De Fed is aan zet
Volgende week komen de centrale bankiers in de VS weer bijeen om te beraadslagen over het monetaire beleid. Naar verwachting wordt de Fed Funds Rate verlaagd. Over de omvang van de rentestap wordt nog volop gespeculeerd. Het betreft een gebeurtenis die zijn schaduw reeds lang vooruit heeft geworpen. Is de Federal Reserve niet te laat? Kunnen ze een aanstaande recessie nog vermijden? Hoe zullen de markten reageren?
De rentecurve draait weer
Vorige week kwam er in ieder geval een einde aan de omgekeerde rentecurve. De 2-jaars rente bedraagt nu 3,68 procent en de 10-jaars rente 3,72 procent. Sinds juni 2022 was in de VS het rendement op de kortlopende staatsleningen hoger dan dat op de langlopende staatsleningen. Onder normale omstandigheden is de rentecurve stijgend. Langlopende obligaties hebben dan een hoger rendement. Een omgekeerde rentecurve krijgt veel aandacht in de media omdat alle recessies in het verleden werden voorafgegaan door een omgekeerde rentecurve.
Nog nooit zo lang
Er zijn verschillende rentetarieven die vergeleken kunnen worden, maar het verschil met de meeste zeggingskracht is dat tussen de effectieve rente op 2-jaars en 10-jaars staatsobligaties. Lange tijd was het rendement op 2-jaars obligaties hoger dan dat op 10-jaars staatsobligaties. Daar kwam vorige week na meer dan twee jaar een einde aan. Nooit eerder in de historie was de Amerikaanse rentecurve zo lang invers.
De recessie bleef uit
Gemiddeld duurt het na het invers gaan 6 tot 24 maanden voordat de economie in een recessie belandt. De afgelopen twee jaar werden we dan ook gebombardeerd met voorspellingen dat een recessie in de VS aanstaande was. Helaas voor al deze ambitieuze voorspellers, ze hadden het mis. Althans, tot op heden bleef een recessie uit. De economie van de VS bleef groeien en de beurs kende sinds november 2022 een ongekende bullmarket.
Of toch niet?
Of zouden de voorspellers alsnog het gelijk aan hun zijde krijgen? Juist op het moment dat de rentecurve weer draait naar normaal lijken beleggers nerveus te worden. De laatste twee keer dat dat gebeurde bleek dat een mindere periode op de beurs in te luiden. Zo stond de S & P 500-index zowel in 2000 (dot.com-crisis) als in 2007 (kredietcrisis) twaalf maanden later aanmerkelijk lager. Het feit dat de lange rente onder de korte rente zakt zou immers een teken zijn dat er een economische krimp verwacht wordt. Beleggers vluchten in obligaties en verkopen hun aandelen.
Iedere situatie is anders
Gaan we echter wat verder terug in de tijd dan blijkt dat fenomeen niet altijd op te gaan. Van de zes keer sinds 1980 dat de rentecurve van invers naar normaal draaide bleek de S & P 500 vier keer een stuk hoger te staan een jaar later. Een normalisatie van de rentecurve leidt niet per definitie tot een daling op de beurs. Over de zes keer sinds 1980 stond de S & P 500 een jaar later gemiddeld 13,2 procent hoger.
Vals signaal
Weliswaar zijn alle recessies in het verleden voorafgegaan door een omgekeerde rentecurve, maar andersom volgden er niet op alle omgekeerde rentecurves een recessie. De rentecurve kan ook een vals signaal afgeven. Sommige gebeurtenissen zijn niet door de markten te voorspellen. Maar er zijn meer redenen waarom niet iedere omgekeerde rentecurve per definitie tot een recessie hoeft te leiden.
Fiscale dominantie
Vaak is het monetaire beleid van centrale banken de bepalende factor op de markten. Maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Zo is er al enige jaren sprake van fiscale dominantie op de markten. Fiscale dominantie is een situatie waarin de overheidstekorten en de staatsschuld een veel grotere invloed op de economie hebben dan gewoonlijk. Het fiscale beleid van de VS overheerst momenteel het monetaire beleid van de centrale bank. Het verkrappende beleid van de Federal Reserve werd de afgelopen jaren grotendeels tenietgedaan door het sterk stimulerende beleid van de regering.
Enorme staatsschuld
De VS kennen momenteel een begrotingstekort van 7 procent. Dat is ongekend hoog in een tijd van hoogconjunctuur. Stel je eens voor dat we nu een recessie zouden indraaien. Waar zou dat tekort dan wel niet uitkomen? De staatsschuld van de VS is onder de laatste presidenten naar een fenomenale hoogte gestegen. De ruim 35.000 miljard dollar staatsschuld komt neer op 104.000 dollar per hoofd van de bevolking.
Tsunami
De presidentskandidaten gaan vanavond met elkaar in debat. Beiden zijn van plan linksom of rechtsom de staatsuitgaven flink op te voeren. De schuld zal verder oplopen. Wie er ook president wordt, aan de situatie van fiscale dominantie zal voorlopig geen einde komen. Dat reduceert ook de effectiviteit van de Federal Reserve. De afgelopen jaren overheerste de overheid het beleid van de Federal Reserve. Nu gaat de Federal Reserve ook verruimen. Beleggers staat een tsunami aan liquiditeiten te wachten.