Augustus bracht weinig vreugde
De maand augustus heeft beleggers nog weinig vreugde gebracht. De euforische stemming van vorige maand is omgeslagen in somberheid. Waar de AEX in juli nog 794 punten aantikte, staat de index drie weken later op 733 punten, ruim 7,5 procent lager. Waar komt deze plotse draai in het sentiment vandaan?
Weinig aan de hand
Want op het eerste gezicht lijkt er niet veel aan de hand. De inflatie is weliswaar weer iets opgeveerd, maar bevindt zich nog steeds in een dalende trend. De bedrijfsresultaten over het afgelopen tweede kwartaal vielen overwegend mee. De winsten namen minder af dan vooraf door analisten was verwacht. Bovendien lijkt de economie van de Verenigde Staten aan een recessie te ontkomen. Sterker nog, de meest recente cijfers van de Federal Reserve van Atlanta wijzen op een groei van het BNP van 5,8 procent in het lopende derde kwartaal.
Te veel euforie
Toch is de draai in het sentiment niet vreemd. Beleggers waren eind vorige maand wel erg optimistisch geworden. Enige terughoudendheid was ver te zoeken en het leek er wel op alsof iedereen weer bullish geworden was. Wanneer iedereen belegd is, wie blijft er dan nog over om aandelen te kopen? Kortom, de beurzen waren overbought en rijp voor op zijn minst een kleine correctie. In augustus gaan de beurzen bovendien doorgaans een mindere periode in. De komende paar maanden zijn traditioneel niet de beste beursmaanden.
2 procent is nog ver weg
Er is echter meer. Zo is de inflatie inderdaad al meer dan een jaar aan het afnemen, maar deze trend stuit inmiddels op enige weerstand. De CPI viel telkens beter uit dan verwacht omdat de vergelijkingsbasis met de barre cijfers van vorig jaar steeds gunstig uitviel. Dat is nu ten einde. Vorig jaar rond deze tijd zette de inflatie immers zijn dalende trend in en vanaf nu wordt het lastiger voor de CPI om mee te blijven vallen. In juli vertoonde de CPI voor het eerst weer een toename. De kans dat de CPI dit jaar nog onder de 3 procent zakt lijkt niet groot.
Hoge rente
Er wordt door de markt geen renteverhoging van de Federal Reserve meer ingeprijsd voor de volgende bijeenkomst in september. De rente op 10-jaars staatsleningen bereikte deze week echter wel een piekniveau van 4,30 procent. Een niveau dat we sinds 2007 niet meer hebben gezien. De stijgende rente lijkt in de verste verte geen recessie meer in te prijzen. Daarentegen wel een meevallende groei en taaie inflatie. En met 20 keer de winst voor aandelen uit de S & P 500-index zijn deze niet goedkoop. Een pittige waardering met deze hogere rente.
Staatsschuld
Er is mogelijk nog een reden voor de oplopende rente. Na het bereiken van een akkoord over het schuldenplafond mag de Amerikaanse overheid weer geld lenen. Dat was urgent want de bodem van de schatkist was in zicht gekomen. De ambitieuze programma’s van de regering-Biden moeten immers gefinancierd worden. De staat heeft weer nieuwe obligaties uitgegeven en van enige terughoudendheid lijkt weinig sprake. In de laatste zes maanden van dit jaar wordt er voor het lieve sommetje van 1850 miljard dollar uit de markt gehaald.
Veel aanbod, weinig vraag
Veel aanbod van nieuwe staatsleningen dus in de Verenigde Staten. De vraag laat echter te wensen over. De grootste koper van de laatste jaren – de centrale bank – is momenteel niet meer actief. Sterker nog, de Federal Reserve laat iedere maand voor 90 miljard aan obligaties van zijn balans rollen. Ook vanuit het buitenland is de belangstelling om Amerikaans schatkistpapier te kopen afgenomen. China heeft niet meer zo veel behoefte aan Amerikaanse obligaties en in Japan lijkt een naderende beleidswijziging van de centrale bank een reden om meer in eigen land te gaan beleggen. Veel aanbod, weinig vraag. De rente loopt op.
Tom Poes, verzin een list
De Federal Reserve is niet te benijden. Enerzijds is de inflatie nog niet afdoende bestreden. Anderzijds exploderen het begrotingstekort en de staatsschuld van de Verenigde Staten. Meer renteverhogingen zouden de economie kunnen doen ontsporen. “Tom Poes, verzin een list”, zou Oliver B. Bommel zeggen. Geen eenvoudige opgave voor de gouverneur van de Federal Reserve. Wellicht kan Jerome Powell volgende week meer inzicht verschaffen. Dan komen de monetaire autoriteiten van deze wereld weer bijeen in Jackson Hole. Daar werden in het verleden nogal eens uitspraken gedaan die de markten in beweging konden zetten.