Het Driemanschap
“Oranje Boven, Holland is vrij, de oude tijden keren weerom, Oranje Boven”, proclameerde het Driemanschap bestaande uit Van der Duyn van Maasdam, Van Limburg Stirum en Van Hogendorp in 1813. De legers van Napoleon waren vastgelopen in de winterse Russische modder en de Franse overheersing was voorbij. Het Driemanschap vroeg de prins van Oranje terug te keren naar ons land. De grondslag voor het Koninkrijk der Nederlanden kon worden gelegd.
Slachtveld
De beurzen lijken de laatste tijd veranderd in een waar slachtveld. Het slechte nieuws daalt als een lawine op ons neer. Beleggers lijken het niet meer te zien zitten. Het sentiment heeft een somberheid bereikt die we sinds de kredietcrisis van 2008 niet meer meegemaakt hebben. Zo is het aantal uitstaande putoptie-contracten inmiddels vier keer het gemiddelde. Zakenbank Goldman Sachs verwacht dit jaar geen eindejaarsrally meer.
Zomeroptimisme vervlogen
De AEX-index heeft sinds zijn piek van augustus al weer 14 procent aan waarde ingeleverd. Een piek die juist bereikt werd na een rally sinds de bodem van juni. Een rally die het resultaat was van toegenomen optimisme over peak inflation en een mogelijk minder havikse centrale bank. Helaas, Jackson Hole en het meest recente inflatiecijfer sloegen alle hoop aan diggelen.
De nacht op zijn donkerst
Maar wanneer de nacht op zijn donkerst is, gloort de dageraad. De vorige keer toen het sentiment een dergelijk zwartgallig niveau had bereikt, bleek dat de opmaat voor een opmerkelijk herstel. Dat was zoals gezegd tijdens de kredietcrisis. Een jaar later stond de beurs meer dan 30 procent hoger. Wanneer de koersen dieprood kleuren, de economie door een moeras gaat en de bedrijfswinsten onderuit gaan kan het daarna immers alleen nog maar meevallen. En dat doet het vaak ook.
Bank of America
Volgens onderzoek van de Bank of America hebben professionele vermogensbeheerders sinds 2001 – gedurende de internetcrisis – niet meer zoveel cash aangehouden. Op dit moment maar liefst 6,1 procent. Beheerders hebben dus al veel verkocht en zijn nu in afwachting van betere tijden om het geld weer te laten renderen. De huidige macro-economische situatie nodigt hen daar vooralsnog niet toe uit.
Derde kwartaalresultaten
De beursgenoteerde bedrijven publiceren in oktober hun resultaten over het derde kwartaal. De verwachtingen zijn niet erg hoog. De door inflatie aangetaste koopkracht en de fors gestegen rente zullen de resultaten niet veel goeds doen. Er wordt voor de bedrijven uit de S&P 500-index een winsttoename van 3,2 procent verwacht. Dat lijkt nog aan de optimistische kant. Exclusief de energiesector wordt er echter een verlies verwacht van 3,1 procent.
Waarderingen niet zo hoog meer
Volgens velen zijn de winstverwachtingen nog te hoog. Tegenvallers zouden onvermijdelijk zijn. Maar bovengenoemde cijfers duiden al op enig realisme onder de analisten. Ook de waardering van aandelen is al lang niet meer zo hoog als voorheen. Zo gaan de aandelen uit de S&P 500 voor ruim 15 keer de winst over de toonbank. De AEX is aanmerkelijk gunstiger geprijsd. Daar wordt momenteel slechts tien keer de verwachte winst voor neergeteld. Zijn de winstverwachtingen te optimistisch gezien de economische malaise? In hoeverre zijn mogelijke tegenvallers in de koersen verwerkt? Alles wat bekend is lijkt ingeprijsd, zou je zeggen. Alleen nieuwe, nu nog onbekende feiten kunnen de markt verder doen zakken.
“The Fed is fighting us”
Zo wordt een zeer havikse Federal Reserve ingeprijsd. Er worden nog de nodige renteverhogingen verwacht. De markt gaat zelfs uit van een Fed Funds Rate van 4,6 procent in de loop van volgend jaar. Fed gouverneur Powell verklaarde pas tevreden te zijn wanneer alle reële rentes op de rentecurve positief zijn. De Fed streeft naar een renteniveau boven de inflatie. Het beursmotto luidde altijd “Do not fight the Fed”, maar het lijkt er meer op dat de “Fed is fighting us”.
Geen oude, maar mogelijk wel minder sombere tijden
Een inflatiemeevaller lijkt nodig om de beurzen weer in de lift te krijgen. En daar ziet het momenteel niet erg naar uit. Maar een bodem wordt altijd gezet op het moment dat de vooruitzichten het somberst zijn. Helaas voor beleggers weten we dat altijd pas achteraf. Toch kunnen beleggers zich misschien vasthouden aan bovengenoemde uitspraak van het Driemanschap. Ok, de oude tijden zullen waarschijnlijk niet weerom keren, maar mogelijk worden ze in ieder geval minder somber.