China was als eerste getroffen door Covid-19, maar is ook het eerste grote land dat er vanaf is. De lockdown is opgeheven. De economie komt gestaag weer op gang. De staatspropaganda roemt de superioriteit van het Chinese systeem. En ondertussen ziet de rest van de wereld af… en rekent het op China om hen er bovenop te helpen.
Kan de situatie nog wat ironischer zijn? Terwijl China de op zijn grondgebied ontstane epidemie lijkt overwonnen te hebben, heeft de rest van de wereld het hard te verduren. Vooral dan Europa en de VS die als de nieuwe epicentra van de pandemie worden beschouwd door de WHO. Landen als Italië, Spanje en de Verenigde Staten hebben nu veel meer zieken en doden dan China.
En de gezondheidsramp gaat nu ook gepaard met een economische crash waarvan we de gevolgen nog niet kunnen overzien.
Het contrast kan moeilijk groter zijn. In Rome, Madrid, Parijs of New York zien we lege straten, alsof de bewoners zijn weggeblazen. In de herbevolkte Chinese straten rijden weer auto’s en starten de fabrieken weer op.
De luchthaven van Wuhan, waar de uitbraak begon, gaat woensdag weer open. Hoewel de Chinezen voorzichtig blijven en nauwgezet opletten voor mogelijke tekenen van een opleving van de epidemie, gaat het leven daar opnieuw zijn gang.
Een fatale afhankelijkheid
Maar dat is niet het enige ironische aspect. Door een groot deel van zijn industriële productie naar Azië te verhuizen is het Westen voor zijn bevoorrading uitermate afhankelijk geworden van China.
Deze crisis toont heel duidelijk aan dat het Westen China nodig heeft voor de toelevering van vitale producten zoals bijna 90% van de actieve ingrediënten voor de productie van geneesmiddelen.De ganse affaire van de mondmaskers heeft deze afhankelijkheid nog eens onderstreept. In januari had China, wereldwijd de grootste leverancier van mondmaskers, zich gehaast om al zijn fabrikanten op te vorderen. Ze gingen zelfs bijna zover om 3M, een Amerikaans bedrijf, de facto te nationaliseren. En of dat nog niet genoeg was, zetten ze ook de wereldmarkt droog door overal waar mogelijk alle beschikbare stocks op te kopen. Resultaat: de westerse landen hadden helemaal niets toen het virus zich bij hen begon te verspreiden. Ze konden enkel hopen op een mooi gebaar om aan de zo nodige maskers te geraken. Het was dankzij een persoonlijke vraag van koning Filip aan Jack Ma, baas van Alibaba (NYSE:BABA), dat er een “humanitair” lot maskers kon worden vrijgemaakt voor België.
De laatste dagen is de bevoorrading van maskers, testkits voor screening en beademingstoestellen aanzienlijk verbeterd, maar dit zorgde wel voor heel wat competitie tussen de landen die vragende partij zijn.
Op DE tarmac van een Chinese luchthaven werden er Amerikanen gezien die cash het driedubbele betaalden voor een lading mondmaskers die voor Frankrijk bestemd was. En dan hebben we het nog niet over de defecte producten en allerhande oplichterij.
Grootschalige propaganda
Door nu een honderdtal landen ter hulp te schieten met medisch materiaal “Made in China” probeert China ons te doen vergeten dat zij verantwoordelijk zijn voor de uitbraak van de epidemie. Want laten we wel wezen: het virus kwam als eerste op hun grondgebied voor, op een markt waar de verkoop van wilde dieren toegelaten wordt.
De eerste gevallen van Covid-19, die werden opgemerkt door enkele dappere dokters, werden snel weggemoffeld door de lokale gezaghebbers van de provincie Hubei. En hoewel de WHO reeds op 31 december op de hoogte was van het bestaan van een nieuw virus, is president Xi Jinping pas op 20 januari publiekelijk tussengekomen. Daarbij komt ook dat het dan nog enkele weken extra heeft geduurd vooraleer een equipe dokters van de WHO de toelating kreeg om naar China af te reizen.
China probeert dus om alle kritiek op hun eigen tekortkomingen te doen verstommen. Ze heeft een propagandamachine op poten gezet met als missie het verhaal der gebeurtenissen te herschrijven. Aan de ene kant hemelt ze de superioriteit van het Chinese systeem op dat erin slaagde de epidemie uit te roeien. Lees: de democratische landen hebben hiervoor niet de nodige capaciteit. Of zoals in de Global Times, onderdeel van de Chinese CP te lezen staat: “de Europese landen zullen onmogelijk de radicale maatregelen die China nam kunnen overnemen”.
Aan de andere kant horen we een softer discours dat China bewierookt als een verantwoordelijke leider wiens betrokkenheid ten voordele is van gans de mensheid, terwijl andere landen, namelijk de VS, zich enkel met hun nationale belangen bezighouden.
Een infuus... maar onder voorwaarden
Hoewel China een luchtbrug heeft gecreëerd om hulp te bieden aan de internationale gemeenschap, gaat dit toch vooral om eigenbelang. Deze hulp komt er namelijk onder voorwaarden. Het is niet per toeval dat Xi Jinping het nu over een “Zorg-zijderoute” heeft. De ondertekening van akkoorden over de 5G-markt met Chinese technologiebedrijven als Huawei en ZTE (SZ:000063) worden dus sterk aangeraden.
En de Chinezen hebben er goed op gelet om vooral de zwakke schakels te ondersteunen en ze duidelijk te maken dat hun nieuwe vriend veel beter is dan hun oude vrienden. Italië, dat zich in de steek gelaten voelde door de zusterlanden van de EU, riskeert nog wat meer in handen van de Chinezen te komen. De Chinese ondernemingen, die al participaties bezaten in de havens van Genua en Triëst, zullen hier ongetwijfeld gebruik van maken om hun invloed uit te breiden.
China profiteert dus van een op hun grondgebied ontstane epidemie om een nieuwe wereldorde uit te tekenen, conform hun belangen. Enkel afwachten of ze de nodige middelen zullen hebben voor dat beleid, want ook zij hebben te lijden onder de crisis. De pandemie brengt een factuur met zich mee tot mogelijk 4,1 triljoen dollar, of 5% van hun BBP.
Hun BBP werd sterk neerwaarts herzien voor 2020. Van 6% zou het naar 2,5% zakken, of zelfs nog lager indien de rest van de wereld in een diepe recessie valt.
Heeft de Chinese locomotief nog genoeg adem?
Ondertussen probeert China zijn binnenlandse groei nieuw leven in te blazen met een aantal belangrijke fiscale maatregelen. Ze gaan hun deficit over de officiële grens van 3% laten gaan, opnieuw liquiditeiten in het banksysteem pompen, bepaalde belastingen verlagen, provincie-overheden fondsen laten ophalen en hun infrastructuuruitgaven verhogen.
In maart kreeg de Chinese economie terug wat kleur. Nadat hij in februari naar 35,7 zakte, de grootste krimp sedert 2005, veerde de index van de aankoopparameters op tot 52.
Apple (NASDAQ:AAPL) en Sony (NYSE:SNE) hebben hun productie-eenheden weer opgestart. Foxconn (TW:2354), toeleverancier van Apple, heeft de beleggers verzekerd dat de nieuwe iPhone 12 5G in de herfst zal uitkomen, zoals voorzien was, of ten laatste vóór de eindejaarsfeesten.
Niettemin draaien de fabrieken nog niet op hun niveau van voor de crisis door de grote storingen in de logistieke keten en de voorlopige stopzetting van de productiefaciliteiten in Azië en het Westen. De belangrijkste rem op de Chinese economie, die gedeeltelijk afhangt van de export, is de daling van de internationale vraag. Het is niet zeker dat China opnieuw zal kunnen fungeren als locomotief voor de mondiale groei, zoals het dat deed na de financiële crisis in 2008.
Kortom, de ironie ligt niet alléén in het feit dat we op China moeten rekenen om ons uit de ellende te halen waarin zij ons gestoken hebben.