Hoewel Westminster op dit moment meer invloed heeft op het pond sterling dan de Bank of England, met de parlementaire stemming over Brexit in het verschiet, is het noemenswaardig dat BoE-voorzitter Mark Carney zijn dreigende taal heeft getemperd. In plaats daarvan neemt hij nu een optimistischer en constructiever standpunt in ten aanzien van de dreigende uittreding van Groot-Brittannië uit de Europese Unie.
De Canadese centrale bankier waarschuwt al maanden voor instabiliteit, onrust en andere ernstige gevolgen van Brexit. Na de beleidsvergadering van de BoE begin februari klaagde hij over de "mist" van Brexit en het risico van recessie. Een paar dagen later klonk Carney echter ineens alsof hij een pagina uit de visie van premier Theresa May over Brexit had overgenomen.
"In veel opzichten is Brexit de eerste test van een nieuwe globale orde," zei Carney in een toespraak in Frobisher Hall.
"Brexit zou de vuurproef kunnen zijn voor een nieuw systeem dat de voordelen van openheid verbreedt en tegelijkertijd de democratische verantwoordingsplicht handhaaft. Brexit kan leiden tot een nieuwe vorm van internationale samenwerking en grensoverschrijdende handel op basis van een beter evenwicht tussen lokale en supranationale overheden."
Het pond reageerde positief op zijn toespraak van 12 februari, ondanks de toenemende waarschijnlijkheid van een no-deal Brexit.
Deze week ondertekende Carney overeenkomsten met Amerikaanse wetgevers om derivatenmarkten open en veerkrachtig te houden. Hij merkte op dat ze de samen de grootste dergelijke markten huisvesten en dat ze daarom een verplichting hebben om hen te handhaven voor de belangrijke rol die zij in pensioenen en investeringen hebben gespeeld. Regelgevers in andere landen van de Europese Unie zijn ook bezig met het opzetten van wetgeving die op zijn minst tijdelijke toegang tot de Londense derivatenmarkten mogelijk maakt.
Geen Brexodus
Nu het Verenigd Koninkrijk de laatste maand begint af te tellen tot zijn afscheid van de EU, is het financiële plaatje in het algemeen wat duidelijker – of er nu een overeenkomst is, een vertraging, of niets. Eén ding zien we nu al: er is geen sprake geweest van een Brexodus, de gevreesde massale migratie van tienduizenden banen uit Londen naar het continent.
"Niemand laat Londen in de steek," zegt EY-partner John Liver in The Wall Street Journal over de vlucht uit het Verenigd Koninkrijk die nooit heeft plaatsgevonden. "Over het algemeen behandelt iedereen Londen nog steeds als het wereldwijde financiële centrum in deze tijdzone.”
Geen wonder. Londen beweerde altijd al graag dat er meer Londenaren werkzaam waren in de financiële dienstverlening dan de totale bevolking van Frankfurt. En dat is begrijpelijk: de eeuwenoude financiële infrastructuur van Londen kan eenvoudigweg niet worden geëvenaard. De strijd om de handel en clearing van derivaten in het V.K. te houden maakt dat duidelijk.
Carney heeft ondanks zijn angstzaaierij hard gewerkt om de kans op verstoringen te minimaliseren. De overeenkomst van deze week met de Amerikaanse regelgevers is aan te merken als een keerpunt in de richting van een constructievere rol voor de BoE-voorzitter.
Zijn toespraak in Frobisher Hall plaatste Brexit in de context van de wereldwijde spanningen. Daarnaast suggereerde Carney, enigszins radicaal, dat Groot-Brittannië een voorloper zou kunnen zijn van hoe landen reageren op de negatieve gevolgen van globalisering, vooral wat betreft het verlies van democratische verantwoording.
Carney bekritiseerde in het bijzonder de barrières voor de vrije handel in diensten, die volgens hem drie keer zo hoog zijn als die voor goederen. Het elimineren van dit verschil, zei hij, zou het begrotingstekort van de V.S. met een derde verminderen, en het tekort van het V.K. met maar liefst de helft. De BoE-voorzitter lijkt nu minder bang te zijn voor een onafhankelijk handelend Groot-Brittannië en schildert de V.S. en het V.K. graag af als evenbeelden in een globaal financieel systeem.
Carney zei verder dat de financiële hervormingen van de G20 na de crisis laten zien hoe de supranationale voorschriften opnieuw “in evenwicht kunnen worden gebracht.” Ze gaan dan meer in de richting van gedifferentieerde, nationale benaderingen om tot gemeenschappelijke resultaten te komen.
Als je in dit verhaal geen echo's van de Leave-campagne hoort, dan luister je niet goed genoeg. Brexit, in Carney's nieuwe perspectief, biedt een model voor het in evenwicht brengen van de rollen van lokale en supranationale autoriteiten. "In dit opzicht," concludeerde Carney, "kan Brexit invloed hebben op globale ontwikkelingen op zowel de korte als de lange termijn.” En dit bedoelt hij duidelijk op een positieve manier.