Een spectaculaire nieuwkomer
Het jaar is nog geen twee weken oud, maar één belegging maakte in deze korte tijd reeds een volledige achtbaanrit. De bitcoin knalde – anders kun je het niet noemen – in een week 40 procent omhoog. Vervolgens liet de cryptomunt een stevige veer van 25 procent op één enkele dag om daarna weer snel op te krabbelen. Eén enkele bitcoin gaat vandaag voor 35.000 dollar van de hand, nog altijd ruim 20 procent meer dan op de laatste dag van het vorig jaar. Wanneer we de koersontwikkeling van ’s werelds eerste cryptomunt in ogenschouw nemen wordt overigens pas echt duidelijk welk een spectaculaire ontwikkeling de bitcoin heeft doorgemaakt. De munt zag in 2009 het levenslicht. In 2011 deed de munt nog 11 dollar en kon je er een pizza voor kopen. In 2017 werd er echter al ruim 19.000 dollar voor neergelegd. Een grote speculatieve luchtbel, riepen velen in koor. In het jaar erop verloor de bitcoin inderdaad 83 procent van zijn waarde. Maar sindsdien is de munt dus toch weer naar nieuwe hoogten gestegen. Met als voorlopig hoogtepunt de 40.000 dollar van vorige week.
Wat is de bitcoin?
Wat is de bitcoin? Met het groeiende aantal online transacties en het toenemende wantrouwen richting banken na de financiële crisis van 2008 stijgt de vraag naar een nieuw digitaal betaalmiddel. In 2009 werd de munt ontworpen door een zekere Satoshi Nakamoto. Wie er achter dit pseudoniem schuil gaat is nog steeds niet bekend. De bitcoin maakt gebruik van blockchain, een gedecentraliseerd digitaal grootboek. Daarbij kunnen transacties direct tussen twee partijen plaatsvinden. (Centrale) banken worden hierbij overbodig en overheden en centrale bankiers hebben geen invloed meer op de hoeveelheid geld in omloop. Zover is het echter nog niet, want de bitcoin is nog geen breed geaccepteerd betaalmiddel. Sinds kort is het echter wel mogelijk met bitcoins te betalen via betaaldienst PayPal (NASDAQ:PYPL).
Oplichterij
Drie jaar geleden noemde de bestuursvoorzitter van J.P. Morgan de bitcoin nog oplichterij. In datzelfde jaar deed de topman van Blackrock de munt af als “een index om wit te wassen”. En in haar laatste persconferentie in datzelfde jaar noemde toenmalig gouverneur van de Federal Reserve Janet Yellen de bitcoin zeer speculatief en geen “stable store of value”. Sindsdien is de waarde van de bitcoin echter verdubbeld en wordt er anders tegen aan gekeken. Het jaar 2020 was het jaar waarin de bitcoin institutioneel ging. Zo sprak de legendarische fondsbeheerder Paul Tudor Jones als eerste zijn geloof uit in de bitcoin. Later kwamen daar andere topbeleggers als Stanley Druckenmiller en Ray Dalio bij. Ook Blackrock kijkt inmiddels anders tegen de munt aan. Zo is volgens hen de bitcoin in een fase beland waarin de munt “een passende investering zou kunnen zijn in de context van een bredere beleggingsportefeuille”. Ook de succesvolle belegger Bill Miller sloot zich bij hen aan. Grayscale Bitcoin Trust – ‘s werelds grootste bitcoin beleggingsvehikel – verklaarde dat het afgelopen jaar 84 procent van de instroom van nieuw geld afkomstig was van institutionele beleggers.
Een alternatief voor goud?
Vanwaar deze plotse populariteit onder gerenommeerde beleggers? Bitcoin lijkt de rol van goud over te nemen. Goud was immers altijd een asset waarmee beleggers zich tegen de waardevermindering van geld konden beschermen. Goud was in feite een vorm van gestold wantrouwen tegen de centrale banken en het bankwezen. Nu de overheden en de centrale banken in onwaarschijnlijke hoeveelheden geld lenen en bijdrukken beginnen steeds meer beleggers zich zorgen te maken over de waarde er van. Hoe meer geld er in omloop komt, hoe meer de waarde er van afneemt. Staatsobligaties bieden hier ook geen bescherming meer tegen. Dat men vervolgens op zoek gaat naar een schaarse asset is niet vreemd.
Minder bitcoins
En in een snel digitaliserende wereld is dat de bitcoin. Het aantal bitcoins dat gemined kan worden is immers beperkt. De bitcoin is namelijk zodanig opgezet dat hoe meer er van gemaakt worden, hoe moeilijker het wordt nieuwe te produceren. In 2016 kwamen er 108.000 nieuwe bitcoins bij, in 2017 maar 60.000 en eind 2020 waren dat er nog maar 13.500. Uiteindelijk zullen er in 2140 21 miljoen bitcoins gecreëerd zijn. Meer komen er niet. En het is precies om die reden dat de bitcoin bij steeds meer beleggers zo geliefd is. Geld wordt op steeds grotere schaal bijgedrukt en wordt dus steeds minder waard. Dat geldt niet voor de bitcoin. Wanneer de bitcoin de rol van goud zou overnemen zou de waarde van de munt zelfs tot 146.000 kunnen oplopen volgens analisten van J.P. Morgan.
Luchtbel of nieuwe waardevaste belegging?
Of dat bewaarheid wordt, wie zal het zeggen? De waarde van een munt staat of valt met het vertrouwen erin. Het moderne geld is ook niet meer dan fiat geld. Ook daar staat geen enkele waarde tegenover. De gigantische hoeveelheden geld die autoriteiten wereldwijd creëren om de onwaarschijnlijke schuldenlast te kunnen dragen maakt steeds meer beleggers nerveus. Een zoektocht naar waardevaste beleggingen is dan niet zo vreemd. En in een digitale wereld past een digitale oplossing. Goud heeft deze rol duizenden jaren vervuld, maar het is niet uitgesloten dat het plaats moet gaan maken voor deze nieuwkomer. Het is verleidelijk om de sterk toegenomen populariteit van bitcoin af te doen als een speculatieve manie, vergelijkbaar met de tulpenbollen. Misschien is dat terecht. Misschien ook niet.