Hoewel de gewone burger zich steeds meer geconfronteerd ziet met de gevolgen van de wereldwijde schuldencrisis en economische stagnatie, beschouw ikzelf de financieel-economische ontwikkelingen dit jaar als traag en stroperig. Weinig nieuws onder de horizon, zeker de laatste maanden niet, en dat maakt 2012 tot een jaar zonder historische impact, financieel-economisch gezien. Dat zie je dan weer terug in de ontwikkelingen op de kapitaalmarkten, want zowel op gebied van valuta, grondstoffen, aandelen als vastrentende waarden zie je recent geen echt opvallende bewegingen of duidelijke trends meer.
Het kabbelt allemaal wat voort, en misschien is dat wel een gevolg van het beleid dat niet zozeer gericht is op het genezen van gerezen problemen, maar meer op het winnen van tijd. In de hoop dat met het verstrijken van de tijd een oplossing zich als vanzelf aandient, bijvoorbeeld in de vorm van een nieuwe economische motor. Dat kunnen opkomende markten zijn, maar ook nieuwe technologieën, zoals in het verleden de internettechnologie of de biotechnologie. Tot die tijd moeten we het zien uit te zingen.
Feit is dat in zowel Amerika als Europa gekozen is voor onbeperkte liquiditeitsverschaffing in antwoord op de schuldenproblematiek, en dat werkt vooralsnog wonderwel. Zonder opvallende stijging van de inflatie. En ook zonder de tot vervelens toe afgekondigde explosie van grondstoffenstijging, met name die van goud en zilver. Natuurlijk, dat kan nog komen. Maar het feit dat ondanks deze duidelijk verwaterende aanpak van de schuldenproblemen er nog geen paniek is ontstaan geeft te denken. Mede daardoor is er de laatste maanden een relatieve deken van rust over de markten getrokken die het bijna oninspirerend maakt over de marktontwikkelingen te lezen, danwel erover te schrijven.
In Europa speelt het thema Griekenland intussen al enkele jaren. Het land bestaat nog, is niet failliet, en zit nog gewoon in de Europese Unie. Voor Spanje hetzelfde, de economie is er dramatisch, de werkloosheid immens, maar niets nieuws onder de horizon. De Europese Unie valt nog niet uit elkaar, en speculatie op uittredende lidstaten of een ‘Neuro’ is meer iets van 2011. De Amerikaanse schuldencrisis is nog ouder, stamt eigenlijk al vanaf de hypothekenellende in 2007 (kent u de term ‘subprime crisis’ nog?), maar ook in dat land kabbelt alles gewoon voort. De president die de economisch gezien onaantrekkelijke periode 2008-2012 heeft uitgezeten wordt zonder problemen herkozen.
Misschien kan je zelfs stellen dat de aanpak van de beleidsmakers in Europa en de VS gewoon werkt. In weerwil van wat alle verkondigers van doom & gloom ons willen doen geloven. De belangen zijn simpelweg te groot om de wereldeconomie de soep in te laten draaien, en de globalisering leidt ertoe dat problemen van individuele lidstaten nooit meer een hele wereldeconomie kunnen verstoren zoals dat vroeger wel het geval kon zijn.
Aandelenbeurs vanaf augustus saai
We hebben in 2012 geen ineenstorting van de euro gezien, noch van de dollar. Goud en zilver staan rondom dezelfde niveaus als een jaar geleden, dat terwijl ik dagelijks spam-mails ontvang van lieden met profetieën over exploderende edelmetaalprijzen. De vastrentende waarden kabbelen vrolijk voort, en op de aandelenmarkten geen crashes of uitbundige stijgingen. Zelfs een correctie van enige allure hebben we in 2012 niet gezien, en als we naar onze AEX kijken dan is het vanaf augustus nu al ruim drie maanden lang duimen draaien tussen 320 en 340. Waarbij ik die marge nog ruim aanhoud.
Dus ja, ik ervaar de beurs als saai en verlang naar prikkels om de boel weer in beweging te zetten. Dat kunnen prikkels op financieel-economisch vlak zijn, want zoals eerder gezegd is er op dat vlak in 2012 nauwelijks iets gebeurd, behalve het afkondigen van grootschalige rondes quantitative easing (=liquiditeitsverschaffing). Ook op bedrijfseconomisch vlak heeft de gelatenheid intrede gedaan, waarbij de lauwe ontvangst van kwartaalcijfers zoals we die momenteel zien symptomatisch is. Bedrijfscijfers kunnen wat meevallen of juist teleurstellen, het lijkt allemaal al ingecalculeerd, en aandelenkoersen reageren nauwelijks nog.
Voor mij is het nog de vraag of deze ogenschijnlijke windstilte in 2013 zal voortzetten, of meer een stilte voor de storm is. Daar kun je meerdere theorieën op loslaten, maar hoewel van voor mijn tijd hebben we ook in de vorige eeuw decennia gehad waarin aandelenmarkten netto weinig beweging lieten zien en door beleggers gemeden werden. In dat geval heeft 2012 de toon gezet en zal de beroepsgroep “Beleggers” en “Financieel-economisch specialisten” magere jaren te wachten staan.
Leon Hillen
VermogensVisie Nederland