Tussen 2008 en 2010 zag het Israëlische farmaceutische bedrijf zijn rating verscheidene keren verbeteren en bevestigde het zijn status als een emittent van hoogwaardige obligaties. Sindsdien is de situatie verslechterd en behoort de schuld van Teva tot de categorie van de speculatieve investeringen. De risicopremie die beleggers nu eisen om geld te lenen is verviervoudigd. Hieronder volgt de uitleg.
Voorgeschiedenis
Sinds 2016 wordt Teva niet langer beschouwd als een emittent van goede kwaliteit, maar als een speculatieve emittent van goede kwaliteit. Toen bedroeg de risicopremie die door de beleggers werd geëist, d.w.z. het rendementsverschil ten opzichte van risicoloze beleggingen, 1,4%. Het is momenteel meer dan 5%.
Het aandeel heeft in vijf jaar tijd 80% van zijn waarde verloren en in één jaar tijd bijna 60%. Dit is te wijten aan een verslechtering van de financiële situatie van de onderneming, die verder wordt verzwakt door de Amerikaanse opioïde crisis.
In hetzelfde jaar nam Teva, 's werelds grootste producent van generische geneesmiddelen, die ook actief is in de gespecialiseerde farmaceutische sector, Actavis, de generische divisie van Allergan (NYSE:AGN), over. Het Israëlische bedrijf wil zijn positie in deze veelbelovende markt versterken. Transactiewaarde: 40 miljard dollar. Bijna 90% wordt gefinancierd door schulden, maar deze overname zal toch wegen op de toekomst van de onderneming.
Het boekjaar 2017 begon echter positief voor Teva: de overname van Actavis leverde de gewenste vruchten op, in de vorm van een flinke stijging van het omzetcijfer van het bedrijf. Tot dusver alles goed. Teva begon met het afbouwen van de niet-strategische activiteiten, dit uiteraard met de bedoeling om de schulden af te bouwen. Maar aan de horizon doken donkere wolken op. De situatie op de markt voor generieken (of copycats, zoals ze ook worden genoemd) werd steeds meer concurrentieel in de Verenigde Staten. Daarnaast werd ook de situatie in andere landen als Venezuela steeds onrustwekkender.
De gevolgen bleven niet uit en die waren zonder meer negatief voor Teva. Over het tweede kwartaal zag het management zich genoodzaakt om een afschrijving te doen op de waarde van Actavis. De reden daarvoor was een daling van de prijzen van generieken, wat uiteraard op de resultaten ging wegen. Met de rug tegen de muur gezet, zag Teva zich gedwongen om drastische maatregelen te treffen. Het dividend werd met 75% verlaagd, er werden forse kostenbesparingen aangekondigd wat onder andere resulteerde in het verlies van 10.000 arbeidsplaatsen. Als klap op de vuurpijl werden ook een 15-tal productiefaciliteiten in het buitenland gesloten.
Maar het was dweilen met de kraan open: de aangekondigde maatregelen volstonden niet. De rating voor het bedrijf werd door Moody’s verlaagd tot Baa3. Vijf jaar geleden had dit bedrijf bij het ratinghuis nog steeds een rating A2.
Verlies van het patent op Copaxone
Teva wordt dus geconfronteerd met concurrentie op de markt voor generieken, maar eveneens op die van gespecialiseerde geneesmiddelen. Het bedrijf raakte het brevet kwijt op Copaxone, het stergeneesmiddel van het bedrijf dat gebruikt wordt in de bestrijding van multiple sclerose. Het brevet op dit medicijn, dat goed is voor 1/5de van de omzet, raakte Teva kwijt als gevolg van een rechterlijke beslissing. Dat was bijzonder slecht nieuws voor het bedrijf, dat op Copaxone rekende om de schulden gemaakt als gevolg van de overname van Actavis onder andere met de winsten gerealiseerd op Copaxone te kunnen betalen.
Er zat niets anders op dan opnieuw de snoeischaar te gebruiken. De Israëlische groep kondigde nogmaals het ontslag van 25% van de medewerkers aan, evenals een bijkomende ronde van kostenbesparingen voor een bedrag van 3 miljard dollar. Tevens werd het dividend voor 2 jaar opgeschort.
Daarnaast was er ook het bericht over het vertrek van de CEO die de overname van Actavis had afgerond. In 2018 werd het merendeel van deze maatregelen uitgevoerd en dat woog zwaar op de cijfers. Het boekjaar werd afgesloten met een verlies van 2,40 miljard dollar, tegenover 16,50 miljard dollar over het jaar voordien. Volgens het management zijn de problemen die wogen op het bedrijf nog niet geweken, maar is er opnieuw hoop. Teva beschikt namelijk over 2 nieuwe medicijnen die kunnen toelaten om opnieuw met groei aan te knopen. Er is op de eerste plaats Ajovy, een preventieve behandeling voor migraine bij volwassenen, en Austedo, een behandeling die wordt gebruikt voor mensen die lijden aan de ziekte van Huntington. Twee veelbelovende medicijnen dus.
Bij het begin van dit jaar maakte de nieuwe grote baas van dit bedrijf met hoofdzetel in Jeruzalem de bilan op van de voorbije periode. Volgens hem waren de belangrijkste doelwitten bereikt. De reductie van de kosten met 2,20 miljard dollar overtrof de verwachtingen die voor 2018 waren vastgelegd. Het bedrijf is bovendien op de goede weg om over 2019 een bijkomende kostenreductie van 3 miljard dollar te realiseren.
Het Israëlisch bedrijf zal zich bovendien focussen op het genereren van liquiditeiten, dit uiteraard met het oog op het reduceren van de schulden. Die bedroeg op 31 december 2018 nog 32,48 miljard dollar.
De crisis met de opioïden: nieuwe elementen maar einde is nog niet in zicht
De resultaten over het eerste kwartaal van 2019 stelden de beleggers weer gerust, maar dat duurde niet lang. De crisis rond de opioïden is de jongste maanden als een olievlek uitgebreid. De beurswaarde van het aandeel Teva bedraagt momenteel bijna 10 miljard dollar en dat is ongeveer 1/6de van de waarde die in 2015 werd opgetekend. De obligatiehouders, die ook zo hun twijfels hebben, duwden de obligatiekoersen naar zeer hoge niveaus.
Deze crisis van de opioïden vormt een groot probleem voor de gezondheidssector in de Verenigde Staten. Sinds het jaar 2000 is de consumptie van deze geneesmiddelen op voorschrift die wettelijk verkrijgbaar zijn fors toegenomen. Er wordt echter ook misbruik gemaakt van deze opioïden, ze zijn bovendien ook op de zwarte markt verkrijgbaar. Het gevolg is dat er in de VS al meer dan 300.000 doden zijn gevallen als gevolg van een overdosis. Het betreft hier een gezondheidscrisis zonder voorgaande. Als antwoord op de crisis met de opioïden werd in oktober 2017 de noodtoestand uitgeroepen. Zoals ook de andere farmabedrijven wordt Teva beschuldigd van onder andere ongeoorloofde marketing en een ongepast gebruik van opioïden.
Tegen die achtergrond is Teva akkoord gegaan om de staat Oklahoma 85 miljoen dollar te betalen. Het bedrijf werd er van beschuldigd zijn steentje hebben bijgedragen aan de opioïdencrisis die de Verenigde Staten teisterde, zo stond in een persmededeling te lezen. Het bedrijf stelt echter op geen enkele manier te hebben bijgedragen aan de opioïdencrisis in Oklahoma.
Na Purdue Pharma is Teva het tweede bedrijf dat bereid is om geld te betalen om een einde te stellen aan de rechtszaken in deze staat. Binnenkort begint ook het proces waarin Johnson & Johnson (NYSE:JNJ) betrokken partij is.
Het uitgekeerd bedrag zal aangewend worden om de slachtoffers van de crisis te verzorgen en om het uitdeinen van de crisis te voorkomen. Deze heeft al 48.000 dodelijke overdosissen tot gevolg gehad op het grondgebied van de Verenigde Staten. Volgens de analisten van Spread Research zijn 17.000 daarvan het gevolg van het gebruik van opioïden onder doktersvoorschrift.
De reden hiervoor is dat de emittent soortgelijke klachten zal moeten behandelen in verschillende andere Amerikaanse staten, waaronder Ohio, waar de meeste geschillen worden geconsolideerd in één enkele gerechtszaak die voor oktober aanstaande is gepland. Sinds mei 2014 zijn naar verluidt ongeveer 1.500 klachten ingediend tegen Teva en haar dochterondernemingen. Zij zouden zich richten op ongepaste marketing en ongepaste marketing van opioïden. Teva is de tweede groep na Purdue Pharma die ermee instemt om geld te betalen om de rechtszaken in Oklahoma te stoppen. En het proces van een derde farmaceutische groep, Johnson en Johnson, zal naar verwachting ook van start gaan.
In deze context is de potentiële financiële impact voor een reeds zeer verzwakte groep waarschijnlijk groot. Daarnaast wordt het bedrijf ook verdacht van vermeende geneesmiddelenprijskartels met andere laboratoria.... die allemaal druk uitoefenen op zijn toekomst