Nog vier jaar
Gisteren werd bekend dat Jerome Powell voor een tweede termijn van vier jaar wordt benoemd als gouverneur van de Federal Reserve. Geen onbelangrijke gebeurtenis daar centrale bankiers sinds de kredietcrisis een zeer voorname rol spelen in de economie en op de beurzen. En de Federal Reserve geldt nog steeds als de belangrijkste centrale bank. Feitelijk is de Fed niet alleen de centrale bank van de Verenigde Staten, maar van de wereld. De aandelenmarkten veerden aanvankelijk op om vervolgens, tegen het slot hun winsten toch weer in te leveren. De Nasdaq sloot zelfs met een verlies van 1,3 procent. De rente op zowel 2 als 10-jaars staatsleningen liep op.
Biden’s keuze
Met de benoeming van Powell door president Biden werden twee zaken duidelijk. Ten eerste blijken de gematigde Democraten binnen de partij de overhand te hebben boven de progressieven, die immers een sterke voorkeur hadden voor opponent Lael Brainard. Deze meer duivisch ingestelde tegenstrever van Powell wordt vice-voorzitter. Ten tweede maakte Biden met deze keuze duidelijk dat de oplopende inflatie een probleem voor hem begint te worden. Powell wordt gezien als degene die dat probleem het best kan bestrijden.
De rente blijft achter
Want bestrijding van het inflatiegevaar zal de komende jaren de voornaamste taak van de Fed-gouverneur worden. Recent bleek de consumentenprijsindex in de Verenigde Staten met maar liefst 6,2 procent gestegen. Een niveau dat de markten 30 jaar niet meer hadden gezien. Een stijgende inflatie brengt normaal gesproken een hogere rente met zich mee. Het grote raadsel van dit moment is echter het feit dat de rente maar niet echt wil stijgen. Zo staat de 10-jaars rente in de Verenigde Staten ondanks de fors opgelopen inflatie nog steeds maar op 1,63 procent. Een stuk lager nog dan in het voorjaar toen de inflatie minder hard opliep.
Waarom?
De grote vraag onder beleggers is waarom die rente zo achterblijft. Want gecorrigeerd voor de 10-jaars inflatieverwachting bedraagt de reële rente in de Verenigde Staten nog steeds ruim 1 procent negatief. En dat terwijl de arbeidsmarkt hard aantrekt, de bedrijfswinsten de verwachtingen ver overtreffen en de huizenmarkt booming is. De Federal Reserve van Atlanta verwacht zelfs een economische groei in het vierde kwartaal van rond de 8 procent op jaarbasis! Bij dergelijke cijfers hoort toch zeker geen schamele 1,63 procent rente?
Tijdelijk?
Als reden hiervoor wordt vaak aangevoerd dat de markt het verhaal van de centrale bankiers dat deze inflatie slechts van tijdelijke aard is nog altijd geloofd. De opgelopen prijzen voor grondstoffen, de vervoerskosten en de loonstijgingen zouden slechts het gevolg zijn van een mismatch tussen vraag en aanbod als gevolg van het snelle herstel uit de pandemie. Een andere, niet oninteressante reden is dat de Amerikaanse economie zo zwaar met schulden beladen is dat iedere renteverhoging een beetje economische groei onmiddellijk in de knop zal breken. De economie van de Verenigde Staten – net als de wereldeconomie – kan helemaal geen serieuze renteverhoging meer aan.
Voorproefje
Mocht de Federal Reserve op de rem trappen dan zal waarschijnlijk een stevige correctie op de beurzen volgen. Een voorproefje hiervan hebben we drie jaar geleden kunnen zien. Toen Powell in het vierde kwartaal van 2018 besloot tot meerdere renteverhogingen zakte de S&P 500 met 20 procent naar beneden. Powell moest onmiddellijk op zijn schreden terugkeren.
Schuldenval
De Verenigde Staten – en feitelijk de hele wereldeconomie – bevindt zich in een schuldenval. De schuldenlast is zo omvangrijk dat iedere renteverhoging tot grote schade zal leiden. Hoe hier uit te komen zonder een stevige recessie? De Federal Reserve lijkt al enige maanden bezig aan een voorzichtige poging. Sinds begin september bleef de Fed voor 373 miljard dollar aan staats- en hypotheekobligaties opkopen en verruimde de markten verder. Tegelijk verkocht zij in dezelfde periode – middels repo-transacties - doodleuk 438 miljard aan obligaties. Feitelijk is de Fed dus al aan het verkrappen. Ondanks deze verkrapping zette de S&P 500 overigens 12 nieuwe All Time Highs in deze periode neer. Verkrappen zonder al te veel financiële schade, een ware balancing act. Powell mag nog vier jaar op een dun koord blijven dansen. De financiële markten kijken ademloos toe.