Het was een spannende week, uitzonderlijk spannend zelfs. We hebben de laatste jaren alle vele crises meegemaakt en helaas hoorden daar ook oorlogen bij. De oorlog die deze week begonnen werd door Rusland is echter wel een bijzondere in het rijtje van de laatste 20 jaar. Het is voor het eerst sinds de tweede wereldoorlog dat er weer wordt gevochten in Europa, dat een Europees land een buurland binnenvalt met de bedoeling om dat land te bezetten. Toen deze oorlog dan ook begon afgelopen donderdagochtend was het effect direct voelbaar op de beurzen. We zagen donderdag alle beurzen bloedrood kleuren.
Vandaag zien we een herstel en ik hoor natuurlijk van alle kanten dat het gebrul van kanonnen een signaal is om aandelen te gaan kopen. De argumentatie daarbij is dat die aandelen vooruitlopend op het conflict al flink in waarde zijn gezakt en dat de onzekerheid is omgezet in de zekerheid dat er een conflict is. Rare redenering maar er ligt zeker een waarheid in. Beleggers houden niet van onzekerheid, ze zien liever een voorspelbare toekomst waarin ze kunnen beredeneren wat de toekomstige waarde van de beleggingen zijn. Met de inval van Rusland is de onzekerheid weg en wordt de toekomst weer meer inzichtelijk.
Of die toekomst goed is voor aandelen en of het gerechtvaardigd is dat aandelen nu weer koopwaardig zijn zal blijken. Ikzelf heb daar nog mijn twijfels over. Als we de huidige omstandigheden voor beleggers (op een afstandelijke, nuchtere manier) bekijken dan zien we een aantal zaken.
- Er is een oorlog en het verloop daarvan is voorspelbaar, Oekraïne wordt bezet. Wat echter onduidelijk is of Rusland het daarbij houdt of meer ambities heeft.
- Door die oorlog worden er sancties aan Rusland opgelegd en dei doen ook onze economie pijn.
- Bedrijven die activiteiten in – of met Rusland/Oekraïne hebben zullen schade ondervinden.
- De energieprijzen stijgen en ook de productieprijzen stijgen hetgeen leidt tot hoge inflatie.
- Als gevolg van de hoge inflatie zal ook de rente gaan stijgen.
- Hoge inflatie en energieprijzen betekent ook dat consumenten minder gaan besteden.
- Staatsschulden zijn enorm toegenomen dus hogere rente gaat leiden tot hogere belastingen.
Als je al deze genoemde punten bij elkaar neemt dan kan ik niet anders constateren dan dat we een Zwarte Zwaan scenario hebben, hij is geland. Een situatie waarbij voor beleggers zoveel negatieve zaken bij elkaar komen dat ik nog steeds vrees dat de aandelenmarkten nog niet de bodem hebben gezien.
We moeten er rekening mee houden dat in het eerste kwartaal van 2022 geen goede bedrijfsresultaten geboekt worden. Als aandelenbelegger ga ik er van uit dat in maart analisten de winstverwachting van de bedrijven neerwaarts gaan bijstellen. Ik verwacht dit met name in de productiebedrijven en in de voedingsindustrie.
In de Nederlandse aandelenindexen zien we bijvoorbeeld bedrijven als Akzo (AS:AKZO), Arcelormittal (AS:MT), Heineken (AS:HEIN), Philips (AS:PHG), en Unilever (AS:ULVR) die misschien wel eens wat minder kunnen presteren dan momenteel verwacht wordt. Deze bedrijven hebben allemaal last van de stijgende grondstofprijzen en het zijn ook allemaal grootverbruikers van energie. De hogere kosten die ze nu moeten maken kunnen ze slechts gedeeltelijk verwerken in de kostprijs van de eindproducten, dat betekent dus margedruk. Gaan ze de kosten wel doorbereken, zoals bijvoorbeeld Heineken aankondigde, dan lopen ze het risico van minder afname en dus lagere omzet.
Naar mijn mening is het klimaat voor aandelen dus nog niet gunstig. Het proberen aandelen op de bodem te kopen, kan wel eens een riskant spelletje worden. Als je aandelen voor de lange termijn koopt als onderdeel van vermogensbeheer dan ontstaan er wel kansen. Bijvoorbeeld het aandeel Meta (Facebook (NASDAQ:FB)). Dit aandeel staat nu gewaardeerd op een koers/winst verhouding van 15. Dat is voor een onderneming met een kaspositie van ruim $ 50 mrd. en een goede winstgevendheid, veel innovatie en nog steeds de marktleider, een prima belegging.
Het zal lonen om als belegger nu rustig af te wachten en in de portefeuille uit te breiden als de huidige situatie echt in de aandelenkoersen verwerkt is. En dat is volgens mij op dit moment nog niet het geval.