Een nieuwe superchip
Gisteren vond de internationale kunstmatige intelligentie conferentie van Nvidia (NASDAQ:NVDA) plaats. De chipmaker demonstreerde er zijn nieuwste ontwikkelingen op het gebied van kunstmatige intelligentie. Eén van de slechtst bewaarde geheimen van Silicon Valley (BO:SVIL), de Blackwell GB200-chip, werd gepresenteerd. Een nieuwe chip die 30 keer sneller is dan de huidige. Volgens topman Jensen Huang de meest succesvolle productlancering uit de historie van het bedrijf. Inmiddels ondergaan nieuwe chip introducties van Nvidia dezelfde buzz die ooit kenmerkend was voor nieuwe producten van Apple (NASDAQ:AAPL).
Bosch Connected World conferentie
Tijdens een andere conferentie, de Bosch Connected World 2024 in Berlijn een maand geleden, deed topman Elon Musk van Tesla (NASDAQ:TSLA) een andere uitspraak die de nodige stof deed opwaaien. Hij stelde dat niet het gevaar van deepfakes of mogelijk banenverlies het grootste gevaar was van kunstmatige intelligentie, maar een toekomstig elektriciteitstekort. “Volgend jaar zul je zien dat er niet genoeg elektriciteit meer is om alle chips te laten draaien”.
Energie-intensief
De generatieve kunstmatige intelligentie, waarmee onder meer teksten, beelden, muziek en video geproduceerd kunnen worden, maakt sinds vorig jaar een explosieve groei door. Voor het trainen van deze AI zijn grote hoeveelheden data nodig. Dat vraagt veel energie. Als de vraag naar AI in het huidige tempo blijft groeien verbruikt AI over drie jaar net zoveel energie als heel Nederland. Als Google (NASDAQ:GOOGL) de zoekresultaten zou genereren met AI zou dat jaarlijks net zo veel energie kosten als het totale energieverbruik van bijvoorbeeld Ierland. AI is buitengewoon energie-intensief.
Geen elektriciteit, geen vooruitgang
Hoewel de snel stijgende vraag nog niet meteen tot blackouts zal leiden beïnvloedt het al wel de wijze en de locatie waar datacenters worden neergezet. Door datacenters wordt de toegang tot elektriciteit in toenemende mate meegenomen in hun investeringsbeslissingen. Volgens de Boston Consulting Group zal het aandeel van datacenters in de energieconsumptie van de VS de komende zes jaar verdrievoudigen. De topman van Siemens (ETR:SIEGn) Energy liet zich ontvallen dat er zonder energie geen sprake kan zijn van AI. “Geen elektriciteit, geen vooruitgang”.
Netwerkcongestie
Nu heeft men in de VS hetzelfde probleem als in Nederland en een groot deel van de EU. Het elektriciteitsnetwerk kan de huidige vraag al niet meer aan. Bedrijven en nieuwe woningen staan op de wachtlijst voor een aansluiting. De explosie van zonnepanelen, warmtepompen en elektrische auto’s hebben voor enorme vraag naar elektriciteit gezorgd. Daar doet de komst van generatieve AI nog een schepje bovenop.
Niet altijd duurzaam
Het energieverbruik van de chips wordt mede bepaald door de efficiëntie waarmee ze gekoeld worden. AI-servers genereren vijf keer zoveel warmte als traditionele servers. Google is heel efficiënt, maar dat geldt niet voor alle bedrijven. Bovendien neemt de levensduur van de apparatuur af. Waar dat voorheen zes jaar was zal dat over een paar jaar en stuk korter zijn. Het zal leiden tot veel elektronisch afval. De explosieve vraag naar elektriciteit is dus niet altijd even duurzaam. Elektriciteit moet immers opgewekt worden. Zon en wind zijn hiervoor niet toereikend. Aardgas- en kolencentrales draaien op volle toeren.
Niet internetinfrastructuur, maar stroom
De beschikbaarheid van elektriciteit wordt bepalend voor de locatie van een datacenter. Zo stuiten de twee meest populaire regio’s in de VS voor datacenters – Northern Virginia en Silicon Valley – op problemen in de elektriciteitsvoorziening. Nieuwe datacenters worden inmiddels gebouwd in gebieden waar nog geen tekorten zijn: Atlanta, Columbus en Reno. De internetinfrastructuur is er minder, maar toegang tot energie is verzekerd. Want net als in ons land schiet in de VS het decennia oude elektriciteitsnetwerk schromelijk tekort om aan alle nieuw vraag te kunnen voldoen. Regio’s of steden die niet in voldoende mate aan de vraag naar energie kunnen voldoen dreigen achterop te raken.
Beursgenoteerde elektriciteitsbedrijven
De prijs van grond in bijvoorbeeld Columbus en Chicago ging drie tot vier keer over de kop. Niet het land, maar de toegang tot energie is bepalend. De explosieve vraag naar elektriciteit komt op gespannen voet te staan met de energietransitie. Duurzame oplossingen hadden al tot overbelasting van het netwerk gezorgd, daar komt AI nog bovenop. Uitbreiding van het netwerk gaat jaren vergen. Overheden ontbreekt het vaak aan meetgegevens om de nodige maatregelen te kunnen nemen. Duurzaamheid, de honger naar data en de beschikbaarheid van energie gaan niet altijd vredig samen. Door de komst van AI zitten beleggers in beursgenoteerde elektriciteitsbedrijven er de komende jaren echter warmpjes bij.