Duitsland was in de afgelopen jaren de drijvende kracht achter het Europese herstel. Maar plotseling zijn daar drie ontwikkelingen die de kracht van de economie in de komende maanden flink op de proef zullen stellen.
Zo staat het imago van Duitsland als betrouwbare industriële grootmacht onder grote druk vanwege het Volkswagen emissieschandaal. Daarnaast bedreigt de vertraging in China en andere groeilanden de groei van de Duitse export. En tot slot legt de instroom van vluchtelingen een flinke druk op de weerbaarheid van het land, zowel vanuit financieel als politiek perspectief.
“Duitsland staat voor drie enorm grote uitdagingen: het Volkswagen schandaal, economische turbulentie in de groeilanden, en de vluchtelingencrisis”, aldus Maxime Sbaibi, econoom bij Bloomberg Intelligence. “Tot op heden is de binnenlandse groei sterk, maar de grote vraag is of het herstel kan voortduren.”
Meer stimulering nodig?
Gezien de dominante positie die Duitsland inneemt in de EU, zal ECB President Mario Draghi de recente ontwikkelingen nauwlettend in de gaten houden. De daling van energieprijzen heeft de effecten van het huidige monetaire beleid aangetast: de inflatie is weer tot onder nul teruggevallen. Indien het Duitse herstel hapert, dan zal de vraag naar meer stimuleringsmaatregelen steeds luider klinken.
“Duitsland heeft de capaciteit om alle tegenwinden te doorstaan, maar er zouden weleens lelijke verrassingen kunnen plaatsvinden”, zo stelt Stefan Schneider, econoom bij Deutsche Bank in Frankfurt. “De wereldwijde vooruitzichten zijn verslechterd en dit kan nieuwe investeringen tegenhouden.”
Een belangrijke vraag is of het kwaliteitsstempel ‘Made in Germany’ een fikse knauw krijgt en de vraag naar Duitse auto’s en machines zal dalen. Holger Sandte, analist Europa bij Nordea Markets, denkt niet dat het zo’n vaart zal lopen: “Het is in mijn ogen onwaarschijnlijk, maar we moeten wel rekening houden met dit scenario.”
Eerste teleurstelling
Deze ochtend kregen beleggers een eerste teleurstelling vanuit Duitsland voor hun kiezen. De fabrieksorders blijken in augustus met 1,8 procent te zijn gedaald ten opzichte van de voorgaande maand. De daling komt onverwacht. Economen rekenden gemiddeld op een plus van 0,5 procent.
Deze cijfers zijn natuurlijk een momentopname, maar ze zetten beleggers en beleidsbepalers wel op scherp. Duidelijk is dat Duitsland voor een zware krachtproef staat in de komende maanden…