Tezos (XTZ) is een nieuwe proof of stake coin met smart contracts. Tezos is voer voor de echte cryptodemocraat, die digitale democratie naar een hoger niveau wil brengen. Ook liefhebbers van kunstmatige intelligentie en machine learning gaan zich aangesproken voelen, want Tezos is zelfwerkend en – regulerend tot in de puntjes. Op het eerste oog doen ze niet veel bijzonders: Tezos ondersteund smart contracts en biedt een platform voor gedecentraliseerde applicaties. De manier waarop is hoe ze zich onderscheiden.
De 6 componenten van Tezos als levend digitaal organisme
Tezos bestaat uit zes componenten (natuurlijk, waarom veranderen we niet gelijk de hele wereld…) en pakt het dus groots aan:
- Self-Amendment: het zichzelf kunnen blijven updaten zodat er nooit meer een fork/splitsing hoeft te komen, met als doel o.a. het voorkomen van ongeregeldheden binnen de Tezos community.
- On-Chain Governance: zeer belangrijk onderdeel van een crypto anno 2018: Een goed doordacht systeem om stakeholders (de community) te laten bijdragen aan het systeem zelf, en dat dan volledig geautomatiseerd. Dus de menselijke inbreng wordt door middel van een verkiezingssysteem vanzelf aan het systeem toegebracht, en ook dat systeem moet uiteindelijk zelf na gaan denken.
- Decentralised innnovation: door de gebruikers ingediende verbetervoorstellen worden gedecentraliseerd geregeld via stemming van de stakeholders. Dit moet ervoor zorgen dat de voorgestelde ontwikkeling automatisch naar de ontwikkelaars gaat… Tezos zoekt hierbij naar wat er wel vaker wordt voorgesteld in cryptoland: een eigen ecosysteem van actieve leden die bijdraagt aan datzelfde ecosysteem door er op te bouwen.
- Smart Contracts & Formal Verification: Hier wordt het ambitieus: een platform om gedecentraliseerde apps (dApps) en slimme contracten op te stellen met de ingebouwde veiligheid dat er niemand anders invloed op kan hebben… Dat wil iedereen wel natuurlijk… Maakt dit project des te interessanter.
- Proof of stake: Hierin verschilt Tezos niet per se van andere cryptomunten, wat ze wel doen is dat simpelweg iedere stakeholder recht heeft op stemmen (je hoeft er niet meer of minder van te hebben, waarschijnlijk). Verder geeft Tezos aan dat ze energie zuiniger werken (efficiënter) maar of dat ook zo is, weten we niet zeker.
- Delegation: Tezos gaat ver. Dit maakt het voor mij erg interessant: kunnen we gedrag volgen en beoordelen op een digitaal platform? Naast digitale democratie wil Tezos ook inbouwen dat mensen die oneerlijk handelen hun stake (dus hun voorraad munten) kunnen verliezen! Toe maar. Ze willen ook dat mensen die niet actief mee willen praten over de ontwikkeling van het platform hun spreekrecht kunnen overdragen naar andere community leden…
Genesys is Skynet!
In de film “Terminator 5: Genesys”, is het personage Genesys eerst een soort uitgebreide Facebook (NASDAQ:FB) of Google. Een meganetwerk van gebruikers die samenkomt in de digitale wereld. Op de achtergrond doemt een duister scenario op: Genesys wordt compleet zelfstandig en doet er alles voor om te overleven. Tezos, of het idee van Tezos, lijkt hier wel op. Wat als zo’n systeem echt zo slim gaat worden dat het zichzelf kan onderhouden en afspraken met zichzelf maakt en zichzelf kan uitbetalen? Nu is Tezos wél zo ontworpen dat er een delegatiemodel in zit. Maar misschien wil iemand dat wel weer weg automatiseren over een paar jaar…
Daar hebben ze bij Tezos iets op gevonden: BAKING. Ofwel, ‘bakken’, en zo omschrijven ze het publiceren en ondertekenen van nieuwe blokken voor de blockchain bij Tezos. Dus je kan een ‘baker’ worden: en dan werk je mee aan het valideren van transacties waarvoor je betaald wordt. Baking, mining, what’s in a name!?
BETANET & Team: eerst geen goede start, nu wel wat live
Tezos laat er geen gras over groeien en heeft al een Bètanet uitgerold. Dat is een goed teken, want dat vereist mankracht en geld en dat ze dus iets hebben draaien. De Tezos community is redelijk actief en bevindt zich op superhippe social platforms Riot, op het oer-Hollandse Gitlab, Medium en op inmiddels bejaard paard en oude unicorn Twitter. Ze houden een Bug Bounty, waar je uitgenodigd wordt om vooral veel problemen die verbeterd moeten worden kunt aan dragen. Hackers mogen dus bugs gaan zoeken om ze aan te kaarten en daar voor worden ze betaald.
Uitlegvideo
Op de website zelf verstoppen ze zich, wat te begrijpen is als je een decentraal en zichzelf rooiend mensen overbodig makend systeem aan het bouwen bent. Echter op ICO-vergelijkingssite Icobench zijn echte mensen van vlees en bloed aangetroffen en verkeren naar het lijkt in gezonde toestand. Tussen al het gerei vinden we daar ook een mooie uitlegvideo:
In dit interessante artikel wordt uit de doeken gedaan hoe het team (de vroege oprichters) door middel van slechte communicatie en onhandig geregel na hun monsterlijke ICO zichzelf knullig presenteerden. Zo zouden investeerders ineens niet zeker zijn van het ontvangen van hun tokens, omdat het een ‘niet terug opvorderbare donatie’ zou betreffen. Eén van de vroege betrokkenen en developer Arthur Breitman zou niet integer zijn en de (vroege) originele code van Tezos via slinkse wijze eigen hebben gemaakt. Ook was hij in dienst geweest bij centrale bank Morgan Stanley (NYSE:MS). Dit gaf een mix van geruchten en gedachten wat niet positief was voor de koers en het idee van Tezos. Zeker na de ICO hebben ze daar nog steeds veel last van, want ze verdwenen een beetje op de achtergrond. Nadat Arthur beboet werd voor 20.000 dollar en uit zijn functie als broker werd ontheven tot 2020, doet het nu overkomen dat Arthur Breitman zijn vrouw Kathleen Breitman, de huidige CEO, voor zijn karretje heeft gespannen zodat hij zelf uit de wind blijft… Dat hoeft natuurlijk niet per se nadelig te zijn.
Koers Tezos
Desalniettemin gaat het project door en als we objectief naar het project kijken, is het nog steeds erg ambitieus… maar ze staan gelukkig niet stil.
Komt het wel goed?
Er zit ruim 827 miljoen dollar aan kapitaal in dit project, dus aan geld geen gebrek. Ook schijnt het aantal ‘bakers‘ toe te nemen en hebben ze naar verluid een sterk netwerk. Ook bouwt men rustig door aan het zichzelf verbeterend concept. Dat idee blijft wel hangen, dat moet haast wel potentie hebben in een decentrale wereld. De website is zeer minimalistisch en nodigt uit tot bijdragen. Iedereen kan zich aanmelden om bij te dragen aan het digitale organisme. Een zwak punt zou kunnen zijn dat het (weer) een ERC20 token is, en het gaat niet bijzonder goed met Ethereum, qua prijs. Ook ligt Ethereum al een tijdje onder vuur omdat het te langzaam en te overbelast is. Als Tezos zich kan ontworstelen aan hun initiële gestruikel, ogen de ambitieuze doelen die ze gesteld hebben nog best interessant ook. Dan moeten ze wel met iets concreets en tastbaars gaan komen binnenkort. Omdat de technologie onlangs is geïntroduceerd, is er veel ruimte voor zowel ontwikkeling als bijdragen van de gemeenschap. Met de tijd en de juiste deelname wordt het hopelijk snel veel beter… Als we kijken naar andere coins die ook mega ambitieus zijn (bijv ZRX) en ook voornamelijk gericht zijn op ontwikkelaars en toch flink in prijs stijgt, is het niet ondenkbaar dat ook Tezos opgepikt wordt door een grote partij of simpelweg groeit vanuit de basis van hun bestaande community.