Het sentiment op de beurzen is ronduit slecht en staat op het laagste niveau sinds de financiële crisis in 2008, al konden we daar afgelopen vrijdag op de beurzen weinig van merken. Dat komt omdat de vrees voor een inflatie plaats heeft gemaakt voor de angst voor een recessie. In dat licht gezien is het niet zo verwonderlijk dat de aandelenmarkten afstevenen op het slechtste eerste halfjaar sinds 1970. Maar vijf keer eerder sinds 1932 heeft de S&P 500 meer dan 15 procent ingeleverd in de eerste zes maanden van het jaar.
Nu kromp in de Verenigde Staten de economie in het eerste kwartaal al met 1,5 procent. Voor het huidige kwartaal wordt volgens GDPNow van de Atlanta Fed een nulgroei verwacht. Met de zwakke macrocijfers die er ongetwijfeld nog komen is de kans reëel dat ook het tweede kwartaal een krimp te zien zal geven. Dat zou betekenen dat we in de Verenigde Staten al in een recessie zitten. Officieel zal dat echter pas in juli bekend worden. Maar, als de (voor)tekenen niet bedriegen is het al zo ver. De aandelenmarkten zijn daar natuurlijk de afgelopen maanden ook op vooruit gelopen getuige de dalingen van de indices met zo maar 25 procent.
Hoewel het heel lage beleggersvertrouwen er op kan duiden dat er deze zomer een draai in de markt aanstaande is, is het proberen te timen ervan een hachelijke aangelegenheid. Dat weten doorgewinterde beleggers allemaal. Morgan Stanley (NYSE:MS) en Goldman Sachs (NYSE:GS) bijvoorbeeld gaan ervan uit dat de beurzen nog 15 tot 20 procent kunnen dalen. Dat baseren beide zakenbanken op de te verwachten winstdalingen. Ze schatten in dat de winsten van het bedrijfsleven, gebaseerd op de matige economische vooruitzichten, met zo’n 15 procent kunnen dalen. Voor het derde kwartaal wordt er voor de bedrijven uit de S&P 500 echter ook nog maar een winstgroei van ongeveer 4,3 procent verwacht. De koerswinstverhoudingen zijn al fors lager met een daling van 23 naar 15. Het is dus maar de vraag of die verwachte lagere winsten niet al (grotendeels) zijn ingeprijsd.
Deze week kijken beleggers wat betreft de Amerikaanse macro-cijfers reikhalzend uit naar het PCE-inflatiecijfer dat donderdag wordt gepubliceerd. Dat is immers het cijfer waar de Fed naar kijkt voor het rentebeleid. Volgens economen die Bloomberg heeft gepolst wordt er een stijging van 0,7 procent op maandbasis verwacht, tegenover 0,2 procent een maand eerder. Op jaarbasis zou de stijging op 6,4 procent moeten uitkomen, waar dat in april nog 6,3 procent was. Voor de kern-PCE wordt een toename van 5,1 procent verwacht. Als deze verwachtingen bewaarheid worden, piekt de inflatie nog niet en zal de onzekerheid nog wel even blijven bestaan. Verder zullen beleggers ook benieuwd zijn naar de stand van het consumentenvertrouwen. Als dat daalt, zullen consumenten immers minder bereid zijn om allerlei uitgaven te doen en dat zal zich weer vertalen in lagere omzetten voor bedrijven.
Gasrantsoenering komt dichterbij
In Europa speelt nog de kwestie dat diverse landen steeds verder worden afgeknepen van Russisch gas. Met name Duitsland en Italië hebben een probleem, want beide landen zijn sterk afhankelijk van aardgas uit Rusland. Duitsland heeft, twee dagen eerder dan Nederland, dan ook niet voor niets besloten om uit nood de kolencentrales weer te laten draaien. Het tekort aan energie zal voor Duitsland mogelijk moeten worden opgelost via bijvoorbeeld Gronings gas. Dat laatste is contractueel niet ondenkbaar. Duitsland heeft zelf (nog) geen LNG terminal en kan dus niet rechtstreeks LNG invoeren uit de Verenigde Staten of Qatar.
De Duitse economie, en daarmee indirect ook de onze, wordt keihard gestraft voor een decennialang wanbeleid wat energie betreft. Vooral het, op termijn, uitzetten van de kerncentrales zal de Duitsers hard opbreken. Voor de beurzen heeft dat uiteraard consequenties, want het zou zo maar kunnen dat het Duitse bedrijfsleven te maken gaat krijgen met een gasrantsoen. Door in de zomer en herfst gas te rantsoeneren wil Duitsland proberen de voorraad gas waarmee het land de winter in gaat zo maximaal mogelijk te laten zijn. Waar nu ongeveer 57 procent van de opslagcapaciteit benut wordt, moet dat in november zijn opgevoerd tot 90 procent.