Een konijn uit de hoge hoed

NAVO-top

De Verenigde Staten (VS) hebben de militaire bescherming via ‘Artikel 5’ van de NAVO bevestigd. Wel moeten NAVO-leden veel meer uitgeven aan defensie: de norm gaat naar 5 procent. In de slotverklaring wordt Rusland genoemd als dreiging, in tegenstelling tot de aanvankelijke wens van de VS. Prachtige teksten gisteren in Den Haag. Tijdens de persconferentie na afloop van de NAVO-top maakte de president van de gelegenheid gebruik de druk op de gouverneur van de Federal Reserve verder op te voeren.

Rente te hoog

De Amerikaanse president zegt de keuze te hebben uit drie of vier kandidaten om de huidige gouverneur Jerome Powell van de Federal Reserve te vervangen als zijn termijn er volgend jaar op zit. Hij liet zich nog maar eens ontvallen dat Powell volgend jaar gelukkig weg gaat, “want ik vind hem verschrikkelijk”. De VS torsen een zware staatsschuld met zich mee. De regering-Trump ziet het liefst dat de centrale bank de rente zo snel mogelijk verlaagt. Het zou de financiering van de jaarlijkse rentelast een stuk goedkoper maken. Volgens Trump is de huidige rente zo’n 2,5 procent te hoog.

De VS lenen kort

De VS lenen momenteel op grote schaal korte termijn geld. Er worden enorm veel T-Bills geëmitteerd. Daarmee zetten ze het beleid van de vorige minister van Financiën Janet Yellen voort. Dat ondanks de aanvankelijke kritiek van de huidige minister van Financiën op haar beleid. Maar de VS kunnen niet veel anders. Veel nieuwe emissies van Treasuries (10- en 30-jarige staatsobligaties) zouden de lange rente opjagen. . Met alle gevolgen voor de financiële markten van dien. Een rente van 5 procent op 10-jaars leningen wordt gezien als een cruciaal omslagpunt. Het is feitelijk een vorm van Yield Curve Control.

Het beleid in een notedop

Volgens Trump zullen ze dit beleid voortzetten tot Powell weg is. Vervolgens kan diens opvolger de rente verlagen, zoals gewenst. Dat zou de VS in staat stellen op grote schaal weer lang te gaan lenen. De oplossing voor het schuldenprobleem in een notedop. Het is echter zeer de vraag of de centrale bank überhaupt invloed heeft op de lange termijnrente. Wanneer de Federal Reserve de rente verlaagt is het niet gezegd dat de rente op 10-jaars Treasuries ook zakt. Sterker nog, de renteverlagingen van de Federal Reserve vorig jaar leidden zelfs tot een hogere rente op 10-jaars Treasuries van een vol procent.

Supplementary Leverage Ratio

De VS hebben een groot begrotingstekort en een gigantische staatschuld. De financiering hiervan wordt met de dag problematischer. Zijn er straks wel voldoende kopers voor deze Treasuries? In de financiële wereld is men echter erg creatief. Zo wordt er altijd wel weer ergens een konijn uit een hoge hoed getoverd die de markten tot rust kan brengen. Zo ook nu. Zo zijn de autoriteiten in de VS aan het onderzoeken of de zogenaamde Supplementary Leverage Ratio (SLR) voor grote banken gereduceerd zou kunnen worden.

Meer ruimte voor banken

Banken moeten in de VS een minimum aan kapitaal aanhouden tegenover hun uitstaande leningen.  Nu wordt onderzocht of banken wellicht hun positie in Treasuries buiten de SLR mogen houden, of in ieder geval voor een deel. Het zou er in het kort op neer komen dat banken de ruimte krijgen om veel meer Treasuries te kopen. Een uitkomst nu er minder interesse lijkt aan de koopzijde.

Soortgelijke situatie

Na de Tweede Wereldoorlog bevonden de VS zich in een soortgelijke situatie. Oorlogen zijn duur en de staatsschuld was torenhoog. De inflatie liep ook op. Maar met zo’n hoge schuldenlast is het niet opportuun om de rente te verhogen. Eén van de oplossingen die men destijds had gevonden was de grotere ruimte voor banken om staatsleningen aan te houden. In de jaren 40 bestond 65 procent van het uitstaande bankkrediet uit staatsleningen. Dat is ter vergelijking nu zo’n 24 procent. De banken bezaten destijds 27 procent van alle uitstaande staatsleningen. Nu is dat 12 procent.

Een voorloper van QE

Deze verruiming voor de banken was in feite een voorloper van wat later QE zou gaan heten. Kwantitatieve verruiming bestond al langer dus. Deze reductie van de SLR zal waarschijnlijk – onder meer – uit de kast worden gehaald om de schuldenlast draaglijk te houden. De Federal Reserve zal de rente uiteindelijk gaan verlagen, niet omdat de centrale bank dat moet van Trump, maar omdat de VS weinig anders rest. Powell zal dat waarschijnlijk niet meer voor zijn rekening willen nemen. Zijn opvolger wel.

Aandelen zo slecht nog niet

De VS kunnen de staatschuld zo weer enigszins onder controle krijgen. De hogere inflatie zal de schuld doen wegsmelten. De banken zullen er wel bij varen. De spaarders en de obligatiehouders echter niet. Die gaan de rekening betalen. De komende jaren is een belegging in aandelen zo slecht nog niet.